Bất cập trong quy định về thời hạn chấp hành án phạt tù chung thân khi xét tha tù trước hạn có điều kiện

Quan điểm thứ nhất cho rằng, thời hạn đã chấp hành 15 năm tù không bao gồm thời hạn 12 năm đã chấp hành án phạt tù trước đó khi xét giảm mức hình phạt đã tuyên theo Điều 63 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017 (BLHS năm 2015). Do đó, người đang chấp hành án phạt tù chung thân sau khi được giảm mức hình phạt đã tuyên xuống còn 30 năm tù, phải tiếp tục thi hành án ít nhất thêm 15 năm tù mới có thể được xét tha tù trước thời hạn có điều kiện. Như vậy, thời hạn chấp hành án phạt tù chung thân khi xét tha tù trước thời hạn có điều kiện của người bị kết án phải thi hành thực tế tổng cộng là ít nhất 27 năm tù.

Quan điểm thứ hai cho rằng, thời hạn đã chấp hành 15 năm tù bao gồm thời hạn 12 năm đã chấp hành án phạt tù trước đó khi xét giảm mức hình phạt đã tuyên theo Điều 63 BLHS năm 2015. Do đó, người đang chấp hành án phạt tù chung thân sau khi được giảm mức hình phạt đã tuyên xuống còn 30 năm tù, cần tiếp tục thi hành án ít nhất thêm 03 năm tù mới có thể được xét tha tù trước thời hạn có điều kiện. Như vậy, thời hạn chấp hành án phạt tù chung thân khi xét tha tù trước thời hạn có điều kiện của người bị kết án phải thi hành thực tế tổng cộng là ít nhất 15 năm tù.

Tác giả đồng tình với quan điểm thứ nhất. Bởi lẽ:

Thứ nhất, quan điểm này phù hợp với quy định về phân loại tội phạm, mức độ hình phạt tù có thời hạn và tù chung thân theo quy định tại các điều 9, 32, 38 và 39 BLHS năm 2015.

Thứ hai, bảo đảm chính sách hình sự công bằng đối với mọi đối tượng. Ngược lại, nếu theo quan điểm thứ hai thì người bị kết án phạt tù chung thân thuộc trường hợp phạm tội lần đầu, đã được giảm mức hình phạt đã tuyên xuống còn 30 năm tù, có thể được xét tha tù trước thời hạn có điều kiện; nhưng người bị phạt tù có thời hạn mà tổng hợp hình phạt tù 30 năm thì không được xét tha tù trước thời hạn có điều kiện, điều này thiếu tính công bằng.

Thứ ba, thời hạn 12 năm đã chấp hành án phạt tù để được xét giảm lần đầu đối với người bị kết án tù chung thân theo Điều 63 BLHS năm 2015 được hiểu là một trong những điều kiện để xét giảm mức hình phạt đã tuyên.

Đây là vấn đề vướng mắc, cần được tháo gỡ, tác giả rất mong nhận được phản hồi của quý độc giả./.