VKSND cấp cao tại Đà Nẵng kháng nghị phúc thẩm vụ án người dân khiếu kiện quyết định hành chính của Sở TN&MT tỉnh Bình Định

Nội dung vụ án

Ngày 24/7/2006, hộ ông Hồ Đắc Khanh được UBND huyện Hoài Nhơn cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tải sản khác gắn liền với đất (GCNQSDĐ) số H.01399/A6 diện tích 1.039m2 (gồm 200m đất ở và 839m đất vườn). Ngày 07/10/2019, ông Khanh nộp hồ sơ đề nghị cấp đổi GCNQSDĐ nêu trên. Ngày 26/12/2019, Sở TN&MT tỉnh Bình Định cấp GCNQSDĐ số CS07287 tại thửa đất số 449, tờ bản đồ số 9, diện tích 695,5m2 đất cho ông Khanh.

Ngày 31/12/2019, ông Khanh nộp hồ sơ đề nghị tách thửa đối với thửa đất đã được cấp GCNQSDĐ số CS07287. Ngày 19/6/2020, Sở TN&MT tỉnh Bình Định cấp GCNQSDĐ cho ông Khanh, cụ thể: Thửa đất số 456, tờ bản đồ số 9, diện tích 157,3m2 (GCNQSDĐ số CS07501 ngày 19/6/2020); Thửa đất số 457, tờ bản đồ số 9, diện tích 119,3m2 (GCNQSDĐ số CS07502 ngày 19/6/2020); Thửa đất số 458, tờ bản đồ số 9, diện tích 418,9m2 (GCNQSDĐ số CS07503 ngày 19/6/2020);

Tuy nhiên, diện tích các thửa đất 456, 457, 458 được cấp là 695,5m2; bị thiếu 343,5m2 so với diện tích được cấp trước đó theo GCNQSDĐ số H.03199/A6, có diện tích là 1.039m2.

Do đó, ông Khanh đã khởi kiện với yêu cầu: Hủy GCNQSDĐ số CS07287, CS07501, CS07502, CS07503 do Sở TN&MT tỉnh Bình Định cấp cho ông Khanh. Buộc Sở TN&MT tỉnh Bình Định phải thực hiện đúng quy định của Luật Đất đai về việc cấp đổi quyền sử dụng đất cho ông Khanh đúng và đủ với diện tích thực tế quyền sử dụng đất mà ông Khanh đã được cấp ngày 24/7/2006 là 1.039m2 tại GCNQSDĐ số H.01399/A6.

Tại Bản án sơ thẩm số 37/2019/HC-ST ngày 26/7/2022, TAND tỉnh Bình Định tuyên: “Đình chỉ xét xử đối với phần yêu cầu của ông Khanh về việc yêu cầu Tòa án hủy GCNQSDĐ số CS07287 ngày 26/12/2019 đối với thửa đất số 449, tờ bản đồ số 9, diện tích 695,5m2; Không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ông Khanh về việc yêu cầu Tòa án hủy các GCNQSDĐ số CS07501, CS07502, CS07503; Không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ông Khanh về việc yêu cầu Tòa án buộc Sở TN&MT tỉnh Bình Định phải thực hiện việc cấp đổi lại GCNQSDĐ đối với thửa đất số 456, 457, 458 đúng và đủ diện tích 1.039m2 theo GCNQSDĐ H.01399/A6.

Không đồng tình với bản án mà TAND tỉnh Bình Định đã tuyên, ngày 26/7/2022, ông Khanh đã kháng cáo toàn bộ bản án sơ thẩm, đề nghị sửa án theo hướng chấp nhận toàn bộ yêu cầu khởi kiện của ông Khanh; tuy nhiên sau đó ông Khanh đã rút một phần kháng cáo, chỉ yêu cầu huỷ GCNQSDĐ số CS07287, CS07503.

Nhận thấy Bản án sơ thẩm số 37/2022/HC-ST ngày 26/7/2022 của TAND tỉnh Bình Định có nhiều vi phạm, ngày 24/8/2022, Viện trưởng VKSND cấp cao tại Đà Nẵng đã ban hành Quyết định kháng nghị phúc thẩm số 16/QĐ-VKS-HC đối với Bản án sơ thẩm số 37/2019/HC-ST nêu trên theo hướng: Sửa Bản án hành chính sơ thẩm, chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ông Khanh, hủy GCNQSDĐ số CS07287, CS07503, CS07502, CS07501 do Sở TN&MT tỉnh Bình Định cấp cho ông Khanh; buộc Sở TN&MT tỉnh Bình Định thực hiện việc cấp đổi lại GCNQSDĐ cấp cho ông Khanh đang sử dụng cho đúng, đủ diện tích đất theo thực tế sử dụng đất của ông Khanh.

Tại phiên tòa phúc thẩm, Hội đồng xét xử phúc thẩm đã chấp nhận kháng cáo của người khởi kiện ông Khanh, chấp nhận kháng nghị của VKSND cấp cao tại Đà Nẵng, sửa án theo hướng chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ông Khanh.

Bản án sơ thẩm vi phạm cả về thủ tục tố tụng và nội dung

Về thủ tục tố tụng, ông Khanh khởi kiện yêu cầu Toà án hủy GCNQSDĐ số CS07287 ngày 26/12/2019 do Sở TN&MT tỉnh Bình Định cấp cho ông Khanh. Toà án cấp sơ thẩm cho rằng GCNQSDĐ số CS07287 không còn tồn tại (ông Khanh đã được cấp đổi GCNQSDĐ mới) do đã bị Nhà nước thu hồi nên đã đình chỉ xét xử yêu cầu khởi kiện của ông Khanh theo quy định tại điểm h khoản 1 Điều 143 Luật TTHC là không đúng, bởi lẽ thực tế Sở TN&MT tỉnh Bình Định chưa có quyết định thu hồi GCNQSDĐ này theo quy định tại điểm c khoản 2 Điều 106 Luật Đất đai. Vì vậy, cần phải huỷ GCNQSDĐ đất số CS07287;

Về nội dung vụ án, Toà án cấp sơ thẩm chưa đánh giá đầy đủ, khách quan, toàn diện chứng cứ có trong hồ sơ vụ án mà đã tuyên bác đơn khởi kiện của ông Khanh là thiếu căn cứ và làm ảnh hưởng quyền, lợi ích hợp pháp của ông Khanh. Cụ thể: Theo trích lục bản đồ địa chính do Văn phòng đăng ký đất đai tỉnh Bình Định Chi nhánh huyện Hoài Nhơn và GCNQSDĐ số CS07287 ngày 26/12/2019 do Sở TN&MT cấp cho ông Khanh đối với thửa đất số 449, tờ bản đồ số 9 thì diện tích là 695,5m2, còn với thửa đất số 450 được xác định là đất nghĩa trang nên đã không đưa thửa đất số 450, tờ bản đồ số 9 vào để cấp lại cho ông Khanh, dẫn đến diện tích đất của ông Khanh bị thiếu. Quá trình giải quyết vụ án, UBND phường Tam Quan cho rằng, qua đối chiếu thì thửa đất số 450, tờ bản đồ số 9 thuộc một phần thửa đất số 6, tờ bản đồ số 7 đã được cấp GCNQSDĐ cho gia đình ông Khanh, hiện tại ranh giới các hộ liền kề rõ ràng, không thay đổi, sử dụng ổn định, không ai tranh chấp. Kết quả đo đạc thực tế và thẩm định tại chỗ do TAND tỉnh Bình Định thực hiện có sự tham gia của Văn phòng đăng ký đất đai tỉnh Bình Định, đại diện UBND phường Tam Quan ngày 16/12/2020 thống nhất lấy số liệu đo đạc của Công ty cổ phần tư vấn Đạt Phương, theo đó trích đo diện tích đất thực tế sử dụng của hộ ông Khanh là 1.043,8m2 gồm khu đất thuộc thửa đất 449, 450, tờ bản đồ số 9 tại khu phố 8, phường Tam Quan, thị xã Hoài Nhơn (tương đương diện tích đất mà ông Khanh được cấp vào năm 2006) nhưng Tòa án cấp sơ thẩm không xem xét để làm căn cứ giải quyết vụ án mà căn cứ theo xác nhận của UBND phường Tam Quan nên diện tích giảm 343,5m2 là do sai số đo đạc để nhận định và tuyên án là không chính xác.

Từ nội dung, diễn biến, kết quả giải quyết vụ án này, nhằm để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác kiểm sát, ngày 22/3/2023, Viện trưởng VKSND cấp cao tại Đà Nẵng đã ban hành Thông báo rút kinh nghiệm đến Viện kiểm sát các tỉnh, thành phố khu vực cùng tham khảo và rút kinh nghiệm khi kiểm sát việc giải quyết các vụ án hành chính tương tự.