Đương sự rút đơn khởi kiện vẫn có thể kháng cáo quyết định đình chỉ giải quyết vụ án

Nội dung vụ việc:

Ngày 18/10/2012 vợ chồng, vợ chồng ông M, bà X trình bày nhận chuyển nhượng của ông Lê Văn H, xã T, huyện H diện tích 170 m2 đất với giá 600 triệu đồng và đã làm thủ tục chuyển nhượng tại Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất huyện H. Khoảng tháng 2/2013, ông, bà định xây tường bao thì phát hiện gia đình ông B đã lấn chiếm và xây dựng làm quán bán hàng diện tích khoảng 60 m2; diện tích hiện tại chỉ còn 110m2. Ông  bà yêu cầu ông B, bà T phải trả lại 60 m2 đất ở đã lấn chiếm nêu trên. Quá trình giải quyết vụ án, ngày 14/11/2017, bà X có đơn xin rút đơn khởi kiện với lý do: Hiện tại diện tích đất trên ông B cho vợ chồng anh C là con trai và và chị N là con dâu quản lý, nên xin rút yêu cầu khởi kiện để làm lại thủ tục khởi kiện đối với anh C, chị N. Ngày 14/11/2017,  Tòa án huyện H ra quyết định đình chỉ giải quyết vụ án dân sự.

Ngày 17/11/2017,  bà X kháng cáo, nội dung: Do không hiểu biết pháp luật nên đã rút đơn khởi kiện. Yêu cầu Tòa án tiếp tục giải quyết vụ án, vì nếu như làm thủ tục khởi kiện lại sẽ mất thời gian. Tại Quyết định giải quyết việc kháng cáo đối với Quyết định đình chỉ giải quyết vụ án 12/01/2018 của Tòa án tỉnh B đã quyết định: Chấp nhận kháng cáo của bà X. Hủy quyết định đình chỉ giải quyết vụ án dân sự ngày 14/11/2017 của Tòa án huyện H.

Ảnh minh họa

Tác giả bài viết có nêu hai quan điểm: Quan điểm 1 cho rằng việc Tòa án cấp phúc thẩm hủy quyết định đình chỉ việc giải quyết vụ án của Tòa án sơ thẩm là không có căn cứ. Quan điểm 2 cho rằng việc Tòa án cấp phúc thẩm hủy quyết định đình chỉ việc giải quyết vụ án của Tòa án sơ thẩm là có căn cứ.

Nghiên cứu các quy định của BLTTDS năm 2015, thấy rằng:

Theo quy định tại điểm c khoản 1 Điều 217 BLTTDS năm 2015, trường hợp người khởi kiện rút lại đơn khởi kiện thì Tòa án đình chỉ việc giải quyết vụ án. Hậu quả của việc đình chỉ giải quyết vụ án là đương sự (nguyên đơn) có quyền khởi kiện lại vụ án theo quy định của pháp luật theo quy định tại khoản 1 Điều 218 của BLTTDS năm 2015. Đương sự trong vụ án (bao gồm nguyên đơn, bị đơn và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan (nếu có) có quyền kháng cáo Quyết định đình chỉ giải quyết vụ án trong thời hạn 07 ngày, kể từ ngày đương sự nhận được quyết định hoặc kể từ ngày quyết định được niêm yết theo quy định của BLTTDS năm 2015.

Trong vụ án trên, bà X có quyền kháng cáo đối với Quyết định đình chỉ giải quyết vụ án. Vấn đề đặt ra là việc Tòa án cấp phúc thẩm hủy quyết định đình chỉ giải quyết vụ án của tòa án cấp sơ thẩm có căn cứ không thì cần chú ý xem xét các vấn đề sau:

- Việc rút đơn khởi kiện của bà X có tự nguyện không hay là bà X bị lừa dối hoặc bị ép buộc rút đơn khởi kiện;

- Đơn yêu cầu rút lại đơn khởi kiện có phải do bà X ký không?

- Bà X rút đơn có trong tình trạng còn minh mẫn không?

- Tòa án cấp sơ thẩm ban hành Quyết định đình chỉ giải quyết vụ án dân sự có vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng không? Chẳng hạn như: Quyết định không dành quyền kháng cán cho đương sự; xử lý tiền tạm ứng án phí không đúng quy định như sung công quỷ nhà nước tiền tạm ứng án phí thay vì phải trả lại tiền tạm ứng án phí cho nguyên đơn,…

Nếu bà X hoàn toàn tự nguyện ký vào đơn rút đơn khởi kiện trong tình trạng còn minh mẫn hoặc việc ban hành Quyết định đình chỉ giải quyết vụ án của Tòa án cấp sơ thẩm là hoàn toàn đúng quy định pháp luật thì việc Tòa án cấp phúc thẩm hủy Quyết định đình chỉ giải quyết vụ án của Tòa án cấp sơ thẩm là không có căn cứ. Ngược lại thì Tòa án cấp phúc thẩm hoàn toàn có quyền hủy Quyết định đình chỉ giải quyết vụ án của Tòa án cấp sơ thẩm.

Tuy nhiên, tác giả muốn trao đổi thêm một vấn đề thông qua vụ việc này là: Khi đương sự rút lại đơn khởi kiện thì Thẩm phán cần giải thích một cách rõ ràng về những quy định của pháp luật liên quan đến việc rút đơn khởi kiện cho đương sự biết. Chẳng hạn như: nếu nguyên đơn rút đơn khởi kiện mà bị đơn không có yêu cầu phản tố hoặc người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan không có yêu cầu độc lập thì Tòa án sẽ đình chỉ giải quyết vụ án. Hậu quả của việc đình chỉ giải quyết vụ án là đương sự có quyền khởi kiện lại vụ án theo quy định pháp luật; đương sự được trả lại tiền tạm ứng án phí, đương sự phải chịu toàn bộ tiền tạm ứng chi phí tố tụng (nếu có); đương sự được quyền kháng cáo quyết đình đình chỉ giải quyết vụ án trong thời hạn 07 ngày, kể từ ngày nhận được quyết định… Và việc giải thích này được lập thành biên bản, giao đương sự một bản, một bản lưu vào hồ sơ vụ án. Nếu làm được như vậy thì sẽ có rất ít đương sự kháng cáo với lý do đương sự rút đơn khởi kiện vì không hiểu biết pháp luật…