TANDTC hướng dẫn áp dụng Bộ luật Hình sự 2015

Ảnh minh họa

TANDTC yêu cầu các TAND, Tòa án quân sự các cấp và các đơn vị thuộc TANDTC trong qua trình giải quyết vụ án hình sự và thi hành án hình sự cần lưu ý một số vấn đề sau:

 - Tất cả điều khoản của BLHS 2015 được áp dụng để khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án đối với người thực hiện hành vi phạm tội từ 0 giờ 00 phút ngày 01/01/2018.

- Những điều khoản của BLHS 2015 xóa bỏ tội phạm, hình phạt, tình tiết tăng nặng; quy định hình phạt nhẹ; miễn giảm TNHS... và những quy định có lợi cho người phạm tội thì được áp dụng đối với cả những hành vi phạm tội xảy ra trước 0 giờ 00 phút ngày 01/01/2018 mà sau thời điểm đó mới bị phát hiện, hoặc đang bị điều tra, truy tố, xét xử hoặc đối với người đang được xét giảm thời hạn chấp hành hình phạt, xóa án tích.

- Các điều luật mới quy định tội được tách ra từ các tội ghép trong BLHS số 15/1999/QH10 đã được sửa đổi, bổ sung một số điều theo luật số 27/2009/QH12 (BLHS 1999):

+ Nếu có lợi cho người phạm tội thì được áp dụng đối với cả những hành vi phạm tội xảy ra trước 0 giờ 00 phút ngày 01/01/2018 để giải quyết.

+ Nếu không có lợi cho người phạm tội thì vẫn áp dụng quy định tương ứng của các văn bản quy phạm pháp luật về hình sự có hiệu lực trước 0 giờ 00 phút ngày 01/01/2018 để giải quyết.

- Các tình tiết "gây hậu quả nghiêm trọng", "số lượng lớn", "thu lợi bất chính", "đất có diện tích lớn", "quy mô lớn",... của BLHS 1999 đã được áp dụng để khởi tố bị can trước 0 giờ 00 phút ngày 01/01/2018 thì vẫn áp dụng quy định của BLHS 1999 để khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử, trừ trường hợp quy định tại điểm d khoản 1 Điều 2 của Nghị quyết số 41;

- Đối với hành vi hoạt động phỉ; hành vi đăng ký kết hôn trái pháp luật; hành vi cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng, quy định tại BLHS 1999 xảy ra trước 0 giờ 00 phút ngày 01/01/2018 mà sau thời điểm đó vụ án đang trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử thì tiếp tục áp dụng quy định của BLHS năm 1999 để xử lý;

+ Trường hợp vụ án đã xét xử và đã có bản án, quyết định của tòa án thì không được căn cứ vào việc BLHS 2015 không quy định các tội danh trên để kháng cáo, kháng nghị theo hướng không phạm tội.

+ Trường hợp người bị kết án đang chấp hành án về những tội danh trên hoặc đã chấp hành xong bản án thì vẫn áp dụng quy định tương ứng của các văn bản quy phạm pháp luật về hình sự có hiệu lực trước 0 giờ 00 phút ngày 01/01/2018 để giải quyết.

- Các quy định về trách nhiệm hình sự đối với pháp nhân thương mại tại BLHS năm 2015 không áp dụng đối với những hành vi phạm tội của pháp nhân thương mại xảy ra trước 0 giờ 00 phút ngày 01/01/2018. Nếu sau thời điểm này mới bị phát hiện thì không khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử đối với các tội danh trên của BLHS 1999 mà áp dụng các tội danh tương ứng của BLHS 2015.

- Đối với những hành vi phạm tội đã có bản án, quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật trước 0 giờ 00 phút ngày 01/01/2018 thì không được căn cứ vào những quy định của BLHS 2015 có nội dung khác so với các điều luật đã được áp dụng khi tuyên án để kháng nghị giám đốc thẩm; trường hợp kháng nghị dựa vào căn cứ khác hoặc đã kháng nghị trước ngày 01/01/2018 thì việc xét xử giám đốc thẩm phải tuân theo quy định tại điểm b và điểm c khoản 1 Điều 2 của Nghị quyết số 41.

Trong quá trình thực hiện, nếu có vướng mắc thì báo cáo TANDTC (thông qua Vụ Pháp chế và Quản lý khoa học) để được giải thích và hướng dẫn kịp thời.

Xem chi tiết Công văn 04/TANDTC-PC tại đây.