Điều kiện áp dụng thủ tục rút gọn trong tố tụng dân sự

Thủ tục rút gọn là thủ tục tố tụng được áp dụng để giải quyết các vụ án dân sự có đủ điều kiện với trình tự đơn giản so với thủ tục giải quyết các vụ án dân sự thông thường nhằm giải quyết vụ án nhanh chóng nhưng vẫn đảm bảo quyền lợi của những người tham gia tố tụng và đúng pháp luật.

Theo đó, Tòa án áp dụng giải quyết vụ án theo thủ tục rút gọn để giải quyết các vụ án dân sự khi có đủ các điều kiện sau đây: (1) Vụ án có tình tiết đơn giản, quan hệ pháp luật rõ ràng, đương sự đã thừa nhận nghĩa vụ; tài liệu, chứng cứ đầy đủ, rõ ràng, đủ cơ sở giải quyết Tòa án không phải thu thập tài liệu, chứng cứ; (2) Các đương sự đều có địa chỉ nơi cư trú, trụ sở rõ ràng; (3) Không có đương sự cư trú ở nước ngoài, tài sản tranh chấp ở nước ngoài, trừ trường hợp đương sự ở nước ngoài có thỏa thuận với đương sự ở Việt Nam đề nghị Tòa án giải quyết theo thủ tục rút gọn hoặc các đương sự đã xuất trình được chứng cứ về sở hữu hợp pháp tài sản và có thỏa thuận thống nhất về việc xử lý tài sản.

Ba điều kiện này là bắt buộc, nếu thiếu một trong ba điều kiện thì Tòa án không thể áp dụng giải quyết vụ án theo thủ tục rút gọn được.

Để bảo vệ quyền lợi cho người lao động trong các tranh chấp lao động Bộ luật cũng quy định đối với vụ án lao động đã được thụ lý, giải quyết theo thủ tục rút gọn mà người sử dụng lao động có quốc tịch nước ngoài hoặc người đại diện theo pháp luật của họ đã rời khỏi địa chỉ cư trú, nơi có trụ sở mà không thông báo cho đương sự khác, Tòa án thì bị coi là trường hợp cố tình giấu địa chỉ thì Tòa án vẫn giải quyết theo thủ tục thông thường;

Trong giai đoạn chuẩn bị xét xử vụ án theo thủ tục rút gọn, nếu xuất hiện tình tiết mới làm cho vụ án không còn đủ điều kiện để áp dụng theo thủ tục rút gọn thì Tòa án ra quyết định chuyển vụ án sang giải quyết theo thủ tục thông thường đó là: (1) Phát sinh tình tiết mới mà các đương sự không thống nhất do đó cần phải xác minh thu thập thêm tài liệu, chứng cứ hoặc cần phải tiến hành giám định; ( 2) Cần phải định giá, thẩm định giá tài sản tranh chấp mà các đương sự không thống nhất về giá; (3) Cần phải áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời; (4) Phát sinh người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan;(5) Phát sinh yêu cầu phản tố hoặc yêu cầu độc lập; (6) Phát sinh đương sự cư trú ở nước ngoài, tài sản tranh chấp ở nước ngoài, yêu cầu xác minh, thu thập chứng cứ ở nước ngoài mà cần phải thực hiện ủy thác tư pháp, trừ trường hợp quy định tại điểm c khoản 1 Điều 317.

Đối với trường hợp chuyển vụ án từ thủ tục rút gọn sang giải quyết theo thủ tục thông thường thì thời hạn chuẩn bị xét xử vụ án được tính lại kể từ ngày ra quyết định chuyển vụ án đang giải quyết theo thủ tục thông thường.

Như vậy, có thể thấy Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015 quy định rất chặt chẽ điều kiện áp dụng thủ tục rút gọn, với các vụ án dân sự có đủ điều kiện theo quy định của Luật, với trình tự đơn giản hơn so với thủ tục giải quyết các vụ án dân sự thông thường./.

Thanh Huyền