Quy chế đặc thù: Động lực giúp “Thành phố hoa phượng đỏ” cất cánh

Hải Phòng đã có sự chuẩn bị tốt

Theo báo cáo, năm 2015, tổng thu ngân sách của Hải Phòng đạt 17.238 tỷ đồng, tăng 43,5% so với dự toán trung ương giao và tăng 18% so với dự toán HĐND thành phố đề ra, tăng trưởng 22,4%.

Năm 2016, theo báo cáo từ Cục Thuế thành phố Hải Phòng, năm 2016, thu ngân sách trên địa bàn do ngành Thuế thực hiện là 16.268 tỷ đồng, đạt 127,7% dự toán pháp lệnh, đạt 112,2% chỉ tiêu được giao và tăng 26,3% so với cùng kỳ, cao nhất từ trước đến nay.

Bước sang năm 2017, ngành Thuế Hải Phòng được giao chỉ tiêu thu ngân sách nhà nước là 21.500 tỷ đồng, tăng 4.500 tỷ đồng và tăng 26% so với năm 2016. Hải Phòng đặt mục tiêu Tổng thu ngân sách nhà nước trên địa bàn năm 2017 là 77.700.300 triệu đồng.

Bí thư Thành ủy Lê Văn Thành trình bày trước UBTV Quốc Hội ngày 15/5/2017

Từ sự chuẩn bị và nỗ lực của Hải Phòng, Chính phủ đã ghi nhận và xem xét khả năng trình Quốc Hội cho phép thành phố này được hưởng quy chế đặc thù để tạo điều kiện cho thành phố Hải phòng có điều kiện đột phá trong phát triển kinh tế xã hội. Theo đó, Dự thảo Nghị định của Chính phủ quy định một số cơ chế, chính sách tài chính- ngân sách đặc thù đối với thành phố Hải Phòng do Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách Nguyễn Đức Hải trình bày, Hải Phòng là thành phố cảng quan trọng, trung tâm công nghiệp, cảng biển lớn nhất phía Bắc Việt Nam, đồng thời cũng là trung tâm kinh tế, văn hoá, y tế, giáo dục, khoa học, thương mại và công nghệ của Vùng Duyên hải Bắc Bộ. Hải Phòng còn là một trong 5 thành phố trực thuộc trung ương, đô thị loại I, trung tâm cấp quốc gia. Vì vậy, để thể chế hóa Kết luận số 72-KL/TƯ ngày 10/10/2013, Bộ chính trị đã giao Ban cán sự Đảng Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành Trung ương: “Sớm trình cơ quan cấp có thẩm quyền ban hành cơ chế, chính sách đặc thù về tổ chức bộ máy, cán bộ, tài chính – ngân sách, đầu tư cơ sở hạ tầng cho Thành phố đô thị loại 1, đô thị trung tâm cấp quốc gia…”. Do vậy, việc Chính phủ dự kiến ban hành Nghị định về một số cơ chế, chính sách tài chính đặc thù đối với Hải phòng là cần thiết để góp phần tạo điều kiện cho Thành phố huy động nguồn lực thúc đẩy đầu tư cơ sở hạ tầng, phục vụ cho sự phát triển và tăng trưởng kinh tế, phát huy vai trò trung tâm kinh tế – xã hội của khu vực.

Cơ chế đặc thù để Hải Phòng “cất cánh”

Về mức dư nợ vay của ngân sách thành phố Hải Phòng, tại điểm b khoản 6 Điều 7 của Luật Ngân sách nhà nước năm 2015 quy định: “Đối với các địa phương có số thu ngân sách địa phương được hưởng theo phân cấp lớn hơn chi thường xuyên của ngân sách địa phương không vượt quá 30% số thu ngân sách được hưởng theo phân cấp”. Tuy nhiên Chính phủ đề nghị cho phép nâng mức dư nợ vay của ngân sách Hải Phòng thêm 10%.  Mức dư nợ vay 40% cho ngân sách thành phố Hải Phòng cũng tương đồng với mức dư nợ vay của Thành phố Đà Nẵng đã được Ủy ban thường vụ Quốc hội quyết định.

Về bổ sung có mục tiêu từ nguồn tăng thu so dự toán và thưởng vượt dự toán thu, để bảo đảm hỗ trợ thêm nguồn vốn đầu tư phát triển, đồng thời khuyến khích địa phương trong công tác hành thu, Quốc hội thống nhất hằng năm ngân sách Trung ương bổ sung cho Hải Phòng 70% số tăng thu so với dự toán thu được giao và khoản thu ngân sách Trung ương được hưởng 100%, nhưng không vượt quá số tăng thu ngân sách Trung ương trên địa bàn so với thực hiện năm trước. Mức thưởng vượt thu này của Hải Phòng tương đương với cơ chế áp dụng cho Đà Nẵng.

Về mức dư nợ cho vay, theo quy định của luật Ngân sách nhà nước, thành phố Hải Phòng có mức dư nợ vay ngân sách không vượt quá 30% số thu ngân sách được hưởng theo phân cấp. Chính phủ đề nghị tăng thêm 10% vì đây là cơ chế đặc thù. Hơn nữa, mức này tương đồng với Đà Nẵng và phù hợp Luật Ngân sách nhà nước nên đề nghị này là phù hợp.

Cơ chế đặc thù sẽ là động lực để Hải Phòng phát triển mạnh mẽ hơn nữa

Rõ ràng với Chính phủ và Quốc hội đã giành một cơ chế, chính sách, tài chính- ngân sách đặc thù ở mức độ tốt nhất để ủng hộ sự phát triển cho Hải Phòng. Đây là vinh dự nhưng cũng là trách nhiệm hết sức nặng nề với một trong năm thành phố trực thuộc Trung ương này. Yêu cầu cấp bách đặt ra đòi hỏi với lãnh đạo Hải Phòng là phải nhanh chóng cải cách hành chính, chuyển từ mô hình Nhà nước kiểm soát sang Nhà nước kiến tạo phát triển để phục vụ chiến lược tăng trưởng nhanh và bền vững. Không nên và không thể kỳ vọng cơ chế đặc thù là “chiếc đũa thần” tạo ra quyền và tiền để thúc đẩy sự phát triển đồng bộ, lâu dài như mong muốn mà phải coi đó chỉ là động lực để Hải Phòng tiến lên mạnh mẽ hơn.

Sơn Tùng