Quảng Nam: Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong công tác giải quyết các vụ án liên quan đến đất đai

Qua công tác kiểm sát các vụ án hành chính, dân sự thời gian qua, VKSND tỉnh Quảng Nam nhận thấy, tình hình khiếu nại, khiếu kiện hành chính, dân sự liên quan đến lĩnh vực đất đai có chiều hướng gia tăng; một số vụ việc giải quyết còn chậm, chưa đảm bảo đúng trình tự, thủ tục theo quy định; việc thi hành các bản án hành chính ở một số cơ quan, đơn vị, địa phương còn để kéo dài, chưa dứt điểm.

Nguyên nhân dẫn đến hạn chế chủ yếu: Do chính sách, quy định của pháp luật còn bất cập, chưa phù hợp với thực tiễn; công tác quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, giải phóng mặt bằng, bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất còn nhiều hạn chế, thiếu sót; trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền các cấp trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, kiểm tra, giám sát, đôn đốc giải quyết vụ, việc thiếu quyết liệt; công tác phối hợp giữa một số cơ quan, đơn vị, địa phương trong giải quyết khiếu nại, khiếu kiện và thi hành án hành chính có lúc chưa chặt chẽ; một số người dân cố tình không chấp hành, gửi đơn khiếu nại, khiếu kiện vượt cấp.

Để tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện tốt nhiệm vụ trong công tác giải quyết các vụ án hành chính, dân sự liên quan đến lĩnh vực quản lý nhà nước về đất đai và công tác thi hành các bản án hành chính đã có hiệu lực pháp luật, góp phần giữ vững ổn định an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội và thực hiện thắng lợi các mục tiêu kinh tế, xã hội của tỉnh trong thời gian đến cần có sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị; các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương. Đồng thời, phải tăng cường sự chỉ đạo quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả các văn bản chỉ đạo của Đảng và pháp luật của Nhà nước về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giải quyết vụ án hành chính, dân sự liên quan đến lĩnh vực quản lý nhà nước về đất đai và thi hành các bản án hành chính trên địa bàn tỉnh”.  

Xuất phát từ tình hình đó, ngay từ đầu năm, Ban cán sự Đảng VKSND tỉnh Quảng Nam đã xây dựng Chương trình, kế hoạch công tác trọng tâm năm 2024. Trong đó có nội dung tham mưu ban hành Chỉ thị về: “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giải quyết vụ án hành chính, dân sự liên quan đến lĩnh vực quản lý nhà nước về đất đai và thi hành các bản án hành chính trên địa bàn tỉnh”. Qua nhiều phiên họp, trao đổi giữa Ban Nội chính Tỉnh ủy Quảng Nam và Ban cán sự Đảng VKSND tỉnh Quảng Nam đã thống nhất cao với tiêu đề, phạm vi điều chỉnh và những nội dung cơ bản, cốt lõi của Chỉ thị.

Theo đó, ngày 11/11/2024, Bí thư tỉnh Quảng Nam Lương Nguyễn Minh Triết đã ký Chỉ thị số 52-CT/TU về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giải quyết vụ án hành chính, dân sự liên quan đến lĩnh vực quản lý nhà nước về đất đai và thi hành các bản án hành chính trên địa bàn tỉnh”. Chỉ thị yêu cầu thực hiện những nội dung:  

1. Các cấp ủy, tổ chức Đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội tiếp tục tuyên truyền, quán triệt sâu rộng các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về công tác giải quyết các vụ án hành chính, dân sự liên quan đến lĩnh vực quản lý nhà nước về đất đai và thi hành các bản án hành chính trên địa bàn. Người đứng đầu cấp ủy các cấp tăng cường công tác tiếp công dân, đối thoại với dân theo Quy định số 11-QĐ/TW, ngày 18/02/2019 của Bộ Chính trị; chỉ đạo giải quyết kịp thời quyền lợi hợp pháp, chính đáng, bức xúc của nhân dân; đẩy mạnh kiểm tra, giám sát; khắc phục những vi phạm, thiếu sót trong công tác ban hành quyết định hành chính và chỉ đạo xử lý nghiêm cơ quan, tổ chức, cá nhân vi phạm trong giải quyết khiếu nại, khiếu kiện hành chính, tranh chấp dân sự trên địa bàn.

2. Ban cán sự Đảng Ủy ban nhân dân tỉnh lãnh đạo Ủy ban nhân dân tỉnh: Tăng cường phối hợp chặt chẽ với VKSND, TAND, Cục Thi hành án dân sự tỉnh để trao đổi, nắm bắt thông tin về quá trình giải quyết các vụ án hành chính, dân sự liên quan đến lĩnh vực quản lý nhà nước về đất đai, thi hành án hành chính; chỉ đạo UBND các cấp trực tiếp hoặc cử người đại diện tham gia các phiên đối thoại, hòa giải, phiên tòa xét xử các vụ án hành chính, dân sự thuộc thẩm quyền, cung cấp đầy đủ hồ sơ, chứng cứ để Tòa án xem xét, giải quyết theo quy định; chỉ đạo chấn chỉnh vi phạm, sai sót phát hiện qua phiên tòa xét xử; tự kiểm tra, xử lý nghiêm người vi phạm, không hoàn thành nhiệm vụ, cố tình né tránh, đùn đẩy trách nhiệm, kéo dài thời gian giải quyết vụ án, vụ việc và việc thi hành không nghiêm các bản án, quyết định của Tòa án về hành chính, để công dân khiếu nại, khiếu kiện vượt cấp, kéo dài.

Thường xuyên rà soát để kiến nghị với TAND tối cao, VKSND tối cao xem xét, giải quyết theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm đối với các bản án hành chính chưa đảm bảo tính khả thi, chưa phù hợp với thực tiễn, không cụ thể, rõ ràng, khó thực hiện. Kịp thời kiến nghị với cơ quan Tòa án có thẩm quyền, Bộ Tài nguyên và Môi trường xem xét, có văn bản hướng dẫn thống nhất để tổ chức thi hành đối với những bản án về hành chính thuộc trách nhiệm phải thi hành án nhưng còn vướng mắc, khó khăn. Kiện toàn tổ chức, bố trí cán bộ làm công tác quản lý nhà nước về đất đai, giải quyết khiếu nại, khiếu kiện đảm bảo năng lực, phẩm chất đạo đức; tạo điều kiện thuận lợi để cơ quan truyền thông được tiếp cận đầy đủ, chính xác, kịp thời thông tin về tình hình tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, khiếu kiện về hành chính, dân sự và thi hành án hành chính, không để kẻ xấu lợi dụng xuyên tạc, kích động làm ảnh hưởng đến an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội của địa phương. Phát huy hiệu quả hoạt động của Đoàn Luật sư, Hội Luật gia tỉnh, các cơ quan trợ giúp pháp lý của tỉnh trong việc vận động đội ngũ luật sư, luật gia tích cực tham gia, tư vấn pháp luật cho người dân; chủ động phối hợp chặt chẽ với các cấp chính quyền trong quá trình giải quyết các khiếu nại, khiếu kiện hành chính, dân sự có liên quan đến lĩnh vực quản lý nhà nước về đất đai.

3. Ban cán sự Đảng VKSND tỉnh chỉ đạo cơ quan cùng cấp và cấp dưới tăng cường công tác kiểm sát việc tuân theo quy định của pháp luật về giải quyết các vụ án hành chính, dân sự và thi hành án hành chính đối với các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan; theo dõi, kiến nghị với Viện trưởng VKSND tối cao, Viện trưởng VKSND cấp cao tại Đà Nẵng xem xét, giải quyết kịp thời các kiến nghị, kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm đối với bản án, quyết định giải quyết vụ án hành chính, dân sự của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật.

4. Ban cán sự Đảng TAND tỉnh chỉ đạo cơ quan cùng cấp và cấp dưới kịp thời thụ lý, giải quyết các vụ, việc thuộc thẩm quyền, chủ động phối hợp chặt chẽ với cơ quan Thi hành án dân sự trong triển khai, thực hiện công tác thi hành án hành chính theo đúng quy định; nâng cao chất lượng hoạt động xét xử để tránh sai sót, đảm bảo các bản án về hành chính khi có hiệu lực pháp luật được thi hành triệt để trên thực tế; theo dõi, kiến nghị với Chánh án TAND tối cao, Chánh án TAND cấp cao tại Đà Nẵng xem xét, giải quyết kịp thời các kiến nghị, kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm đối với bản án, quyết định giải quyết vụ án hành chính, dân sự của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật; kịp thời giải thích bản án khi có đề nghị của các cơ quan có thẩm quyền.

5. Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh, Đảng đoàn Hội đồng nhân dân tỉnh tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo hoạt động giám sát việc thực hiện chính sách pháp luật về đất đai, giải quyết khiếu nại, khiếu kiện hành chính, dân sự có tính chất phức tạp, dư luận xã hội quan tâm; những bản án hành chính còn tồn đọng, kéo dài chưa thi hành dứt điểm; những bản án hành chính, dân sự có đơn thư khiếu nại, tố cáo, phản ánh, kiến nghị của công dân để kiến nghị với cơ quan, người có thẩm quyền xem xét, giải quyết theo đúng quy định pháp luật.

6. Cục Thi hành án dân sự tỉnh thực hiện đồng bộ các giải pháp, đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác thi hành án hành chính trên địa bàn:

Chủ trì, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan liên quan đẩy nhanh tiến độ thi hành các bản án, các vụ việc có điều kiện thi hành; nghiên cứu, đề xuất các giải pháp hữu hiệu tổ chức thi hành dứt điểm các vụ án hành chính còn tồn đọng, kéo dài, phức tạp, gây bức xúc, nhất là các vụ án liên quan đến lĩnh vực đất đai có ảnh hưởng lớn đến lợi ích của Nhà nước, quyền lợi của người dân.

Thường xuyên kiểm tra, kịp thời chấn chỉnh, khắc phục những hạn chế, thiếu sót trong công tác thi hành án hành chính; xử lý nghiêm hành vi vi phạm, tiêu cực của chấp hành viên, cán bộ, công chức thiếu trách nhiệm, người cố tình chống đối, né tránh, có hành động gây ảnh hưởng đến tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm của người được giao chỉ đạo, điều hành, tổ chức thực hiện thi hành án hành chính.

Phối hợp chặt chẽ với VKSND tỉnh, TAND tỉnh, các cơ quan liên quan để thống nhất quan điểm chỉ đạo, cách thức tổ chức thực hiện thi hành án hành chính; bám sát nhiệm vụ, theo dõi đầy đủ, xuyên suốt các bản án về hành chính có nội dung buộc phải thi hành án, để hướng dẫn nghiệp vụ, chỉ đạo tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, giúp cho việc tổ chức thi hành án được nhanh chóng, kịp thời.

Củng cố kiện toàn, nâng cao chất lượng, số lượng đội ngũ cán bộ, công chức, chấp hành viên ngành thi hành án dân sự các cấp; thường xuyên bồi dưỡng nghiệp vụ chuyên môn cho lực lượng trực tiếp tham gia làm công tác thi hành án hành chính để hoàn thành tốt nhiệm vụ; biểu dương, khen thưởng kịp thời người có thành tích xuất sắc trong công tác thi hành án hành chính.

7. Đảng đoàn Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội tỉnh, Ban Thường vụ Tỉnh đoàn tăng cường lãnh đạo nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động giám sát, phản biện xã hội trong việc thực hiện pháp luật giải quyết khiếu nại, khiếu kiện, tranh chấp; đẩy mạnh công tác hòa giải, vận động, thuyết phục người khiếu nại, khiếu kiện chấp hành quyết định giải quyết khiếu nại, khiếu kiện đã có hiệu lực pháp luật.

8. Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy chủ trì, phối hợp với các cơ quan có liên quan chỉ đạo, định hướng các cơ quan thông tấn, báo chí trên địa bàn tỉnh thường xuyên tuyên truyền, phổ biến chính sách pháp luật về đất đai, trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại, khiếu kiện hành chính trên lĩnh vực đất đai đạt kết quả.

9. Ban thường vụ các huyện, thị, thành ủy chỉ đạo UBND cùng cấp và Ban Chỉ đạo thi hành án dân sự huyện, thị xã, thành phố: Tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo công tác thi hành án hành chính tại địa phương đạt kết quả, đảm bảo hoàn thành chỉ tiêu, nhiệm vụ hằng năm đề ra; chỉ đạo cấp ủy và UBND cấp xã phối hợp, hỗ trợ cơ quan thi hành án trong việc xác minh, giải quyết, tổ chức thi hành án hành chính. Định kỳ hằng quý, 6 tháng, năm hoặc đột xuất, ban thường vụ huyện, thị, thành ủy tham dự cuộc họp do cơ quan thi hành án dân sự cùng cấp tổ chức, để nghe báo cáo về tình hình, kết quả giải quyết các vụ án hành chính, dân sự và thi hành án hành chính trên địa bàn; lãnh đạo, chỉ đạo, xử lý, giải quyết khó khăn, vướng mắc trong công tác tổ chức thi hành án hành chính.

10. Giao Ban Nội chính Tỉnh ủy chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan giúp Ban Thường vụ Tỉnh ủy hướng dẫn, theo dõi, kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện Chỉ thị này, định kỳ báo cáo kết quả thực hiện và tổ chức sơ kết, tổng kết theo quy định.