Chó cắn chết người, chủ nuôi có bị xử lý hình sự? xử lý theo điều nào Bộ luật hình sự 2015?

Đàn chó dữ gây ra cái chết bé trai 7 tuổi tại Hưng Yên (ảnh trên mạng internet)

Trách nhiệm đối với những thiệt hại do vật nuôi (súc vật) gây ra đã được quy định đầy đủ tại Điều 603 Bộ luật Dân sự 2015 (Bồi thường thiệt hại do súc vật gây ra). Theo đó, chủ sở hữu súc vật phải bồi thường thiệt hại do súc vật gây ra cho người khác. Người chiếm hữu, sử dụng súc vật phải bồi thường thiệt hại trong thời gian chiếm hữu. Đây là trách nhiệm bồi thường dân sự cho những thiệt hại về vật chất hoặc sức khoẻ do súc vật gây ra.

Còn trong trường hợp súc vật gây ra những thiệt hại về sức khoẻ, tính mạng cho người khác thì chủ sở hữu súc vật có thể phải chịu trách nhiệm hình sự, tuỳ theo mức độ thiệt hại. Có hai trường hợp:

Nếu súc vật gây tổn hại cho sức khoẻ của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60% thì áp dụng Điều 138 Bộ luật Hình sự 2015 quy định về tội vô ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác.

Nếu súc vật làm chết người thì áp dụng Điều 128, Bộ luật hình sự năm 2015 về tội vô ý làm chết người. Theo đó, một người nào vô ý làm chết người, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm; Phạm tội làm chết 02 người trở lên, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 10 năm.

Hành vi phạm tội: Vô ý làm chết người là hành vi của một người không thấy trước được hành vi của mình có khả năng gây ra chết người mặc dù phải thấy trước và có thể thấy trước hoặc tuy thấy trước hành vi của mình có thể gây ra chết người nhưng tin rằng hậu quả đó không xảy ra.Ở đây, chủ nuôi đàn chó phải thấy trước sự nguy hiểm của việc thả rông đàn chó đối với sức khoẻ, tính mạng của người khác.

Lỗi khi thực hiện hành vi: Về ý thức chủ quan của người phạm tội, người phạm tội vô ý làm chết người thực hiện hành vi của mình dưới hình thức lỗi do vô ý bao gồm cả vô ý vì cẩu thả và vô ý vì quá tự tin. Áp dụng vào vụ việc ở Hưng Yên, chủ nuôi đàn chó có thể do cẩu thả hoặc do quá tự tin (đàn chó thân quen với nạn nhân nên sẽ không tấn công).

 Hậu quả và mối quan hệ nhân quả: Có thể dễ dàng thấy được mối liên hệ nhân quả giữa hành vi vô ý của chủ nuôi đàn chó và hậu quả chết người.

Đối với những vụ việc tương tự như vụ đàn chó cắn chết người ở Hưng Yên, chúng ta có thể tham khảo pháp luật của một vài quốc gia tiêu biểu, để minh chứng cho lập luận “chủ nuôi đàn chó phải chịu trách nhiệm về hành vi vô ý làm chết người”.

Điều 221-6-2 Bộ luật hình sự Cộng hoà Pháp quy định: Tội vô ý làm chết người (ngộ sát) do chó gây ra thì chủ sở hữu hoặc người trông giữ chó vào thời điểm hành vi diễn ra sẽ bị phạt 5 năm tù và phạt tiền 75.000 euros.

Nếu chủ sở hữu hoặc trông giữ chó không thực hiện các biện pháp mà Toà thị chính đặt ra để cảnh báo nguy hiểm, hoặc không tiêm vacxin phòng bệnh dại thì bị phạt tù 07 năm và phạt tiền 100.000 euros. Trong thực tiễn áp dụng, không hiếm các vụ chó tấn công gây chết người và chủ sở hữu chó phải chịu trách nhiệm về tội vô ý làm chết người.

Tại Canada, pháp luật hình sự cũng quy định về tội vô ý giết người tại Điều 234 Bộ luật hình sự. Án lệ hình sự tại nước này cũng có nhiều vụ việc liên quan đến việc vật nuôi  làm chết người và truy cứu chủ vật nuôi tội vô ý làm chết người.

Bản chất của mối liên hệ giữa chủ sở hữu và vật nuôi cần được nhìn nhận dưới góc độ pháp luật dân sự. Vật nuôi là tài sản của người chủ nên người này phải chịu trách nhiệm về những thiệt hại mà “tài sản” này có thể gây ra cho người khác, bao gồm cả trách nhiệm dân sự lẫn hình sự.

Như vậy, trong vụ việc bé trai 7 tuổi bị đàn cho cắn chết tại Hưng Yên, chủ đàn chó phải chịu trách nhiệm hình sự về tội vô ý chết người, theo điều 128 BLHS 2015, chứ không phải bị xử lý theo điều 295 Bộ luật hình sự về việc vi phạm quy định an toàn lao động, vệ sinh lao động, về an toàn ở những nơi đông người, như ý kiến của một số luật sư.