Ai là bị đơn trong vụ án đòi bồi thường do người của pháp nhân gây ra?

Điều 597 BLDS 2015 giữ nguyên Điều 618 BLDS 2005 quy định về việc bồi thường thiệt hại do người của pháp nhân gây ra, theo đó “Pháp nhân phải bồi thường thiệt hại do người của mình gây ra trong khi thực hiện nhiệm vụ được pháp nhân giao; nếu pháp nhân đã bồi thường thiệt hại thì có quyền yêu cầu người có lỗi trong việc gây thiệt hại phải hoàn trả một khoản tiền theo quy định của pháp luật”.

Nội dung vụ án: Ngày 24/11/2014, Y sĩ T Trạm y tế xã T, thị xã N châm cứu, cho ông H. Sau khi rút kim châm cứu ra thì một cây kim đã bị gãy ở vị trí mặt sau cẳng chân dưới bên phải của ông H. Trung tâm y tế T cùng ông H đã điều trị tại nhiều bệnh viện đa khoa nhưng đều không thể mổ lấy phần cây kim bị gãy trong chân ông H ra được. Trung tâm y tế xã T đã thanh toán toàn bộ chi phí điều trị cho ông H. Nay ông H khởi kiện yêu cầu bồi thường thiệt hại ngày công lao động bị mất thu nhập do tổn hại sức khỏe từ ngày 24/11/2014 đến ngày xét xử với thu nhập là 200.000 đồng/ngày, bồi thường tổn thất tinh thần do sự cố gây ra là 30.000.000 đồng.

Xung quanh vấn đề này, có nhiều ý kiến đưa ra về việc xác định bị đơn trong vụ án:

Quan điểm thứ nhất cho rằng: Y tá T ở Trạm y tế xã T, thị xã N đã có lỗi trong việc làm gẫy cây kim châm cứu ở mặt sau cẳng chân dưới bên phải của ông H. Việc ông H khởi kiện yêu cầu bồi thường thiệt hại về sức khỏe là có căn cứ pháp luật. Do đó, phải xác định Trạm y tế xã T là bị đơn trong vụ án.

Căn cứ pháp lý: Theo điểm i khoản 1 Điều 41 Luật khám chữa bệnh số 40/2009/QH12 ngày 23/11/2009 quy định “Các hình thức tổ chức của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh trong đó có Trạm y tế cấp xã và tương đương”. Khoản 2 Điều 1 Thông tư 33/2015/TT-BYT ngày 27/10/2015 của Bộ y tế cũng quy định rõ chức năng của Trạm y tế như sau “Trạm y tế xã có trụ sở riêng, có con dấu để giao dịch và phục vụ công tác chuyên môn nghiệp vụ”. Căn cứ khoản 1 Điều 74 BLDS 2015 thì Trạm y tế xã T là pháp nhân độc lập; đồng thời, tại khoản 7 Điều 2 của Thông tư 33/2015/TT-BYT cũng nêu rõ “Trạm y tế xã chịu trách nhiệm quản lý nhân lực, tài chính, tài sản của đơn vị theo sự phân công, phân cấp và theo quy định của pháp luật”. Đối chiếu với tất cả các quy định trên, y sĩ T là người trực tiếp gây thiệt hại cho ông H, y sĩ T là viên chức lao động của Trạm y tế xã T, do đó, bị đơn trong vụ án này phải là Trạm y tế xã T.

Quan điểm thứ hai và cũng là của tác giả cho rằng: Theo quy định tại điểm i khoản 1 Điều 41 Luật khám chữa bệnh “Trạm y tế xã và tương đương là hình thức tổ chức cơ sở khám bệnh, chữa bệnh và thực hiện nhiệm vụ theo quy định tại khoản 3 Điều 2 Nghị định 117/2014/NĐ-CP ngày 08/12/2014 của Chính phủ; người làm việc tại Trạm y tế xã là viên chức và nằm trong tổng số người làm việc của Trung tâm y tế huyện (khoản 1 và 2 Điều 4 Nghị định 117/2014/NĐ-CP ngày 08/12/2014); Trạm y tế xã là đơn vị y tế thuộc Trung tâm y tế huyện, chịu sự quản lý toàn diện, điều hành trực tiếp của Giám đốc Trung tâm y tế huyện (khoản 1 Điều 4 Thông tư 33/2015/TT-BYT ngày 27/10/2015 của Bộ y tế).

Như vậy, Trung tâm y tế huyện là pháp nhân, còn Trạm y tế xã chỉ là đơn vị trực thuộc của Trung tâm y tế huyện, có trụ sở và có con dấu để giao dịch, nhưng không có tài khoản riêng mà thuộc tài khoản của Trung tâm y tế. Người làm việc tại Trạm y tế xã thuộc biên chế chịu sự quản lý toàn diện, điều hành trực tiếp của Giám đốc Trung tâm y tế huyện. Y sĩ T là người trực tiếp điều trị cho ông H và nguyên nhân xảy ra tai biến là do y sĩ T có sai sót trong chuyên môn kỹ thuật nên trách nhiệm bồi thường thiệt hại là của Trung tâm y tế thị xã N. Sau khi bồi thường, Trung tâm y tế thị xã N có quyền yêu cầu y sĩ T là người gây ra thiệt hại phải hoàn trả theo quy định tại Điều 597 BLDS. Do vậy, người của pháp nhân gây ra thiệt hại thì pháp nhân phải bồi thường theo quy định tại Điều 597 BLDS 2015. Trong trường hợp này, bị đơn phải là Trung tâm y tế thị xã N, không phải là Trạm y tế xã T.

Rất mong nhận được sự góp ý, trao đổi của độc giả.

Th.s Nguyễn Nam Hưng