Nhiều dấu hiệu vi phạm về bảo tồn di sản trên vịnh Hạ Long trong khi sửa chữa, xây dựng

Vịnh Hạ Long đã nhiều lần được Unesco công nhận là di sản thiên nhiên thế giới, là một trong 7 kỳ quan của thế giới hiện đại, là niềm tự hào của Việt Nam. Thế nhưng hiện nay, việc xây dựng sửa chữa tại khu vực động Thiên Cung và hang Đầu Gỗ trên vịnh Hạ Long có dấu hiệu vi phạm luật bảo vệ Di sản văn hóa khi phá vỡ núi đá, đổ phế thải xây dựng xuống biển gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng cảnh quan thiên nhiên của vịnh.

Điều 32 Luật Di sản văn hóa: “Việc xây dựng công trình không được làm ảnh hưởng đến yếu tố gốc cấu thành di tích, cảnh quan thiên nhiên và môi trường – sinh thái của di tích”; Vi phạm nguyên tắc bảo tồn, tôn tạo trong Quyết định số 1139/QĐ-UBND ngày 27/4/2015 của UBND tỉnh Quảng Ninh, cần tuyệt đối tuân thủ, giữ gìn cảnh quan không gian tự nhiên do thiên tạo; hạn chế tối đa sự tác động của con người làm thay đổi cảnh quan, không gian, hình thức kiến trúc, giao thông khi tôn tạo. Nghiêm cấm việc phá núi hoặc bổ sung những công trình, chi tiết kiến trúc trong hang động, ngoài hang động không phù hợp và không hài hoà với cảnh quan thiên nhiên.

(Clip: Cảnh xây dựng đục khoét phá vỡ núi đá tại cửa hang Đầu Gỗ Vịnh Hạ Long)

Trên thực tế theo quan sát, ngay từ hệ thống cầu cảng đường dẫn vào động Thiên Cung và hang Đầu Gỗ đã hoàn thiện nhưng bên dưới đầy phế thải xây dựng đổ thành từng đống to bám vào các trụ cầu. Điều này làm nhiều du khách lo ngại về việc gây ô nhiễm môi trường biển và ảnh hưởng đến vẻ đẹp cảnh quan thiên nhiên nơi đây. Trong đoàn tham quan, nhiều du khách đã góp ý phàn nàn về việc này.

“Dưới biển có quá nhiều phế thải xây dựng, tôi lo ngại sẽ rất ô nhiễm”, Chị Thủy – một du khách Nam Định nói, “tôi nghĩ các cơ quan chức năng cần quy định tiêu chuẩn về ô nhiễm cũng như kiểm tra thẩm định các dự án xây dựng này”.

Chị Lan Anh (du khách Hà Nội) nói: “Mỗi ngày, Vịnh Hạ Long đón hàng ngàn du khách trong và ngoài nước đến tham quan. Nếu họ đi về và đăng ảnh nơi đây bẩn, nhếch nhác thế này thì sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến hình ảnh Việt Nam trên toàn thế giới”.

Trước thực trạng trên, Phóng viên chúng tôi đã đến làm việc với Ban Quản lý Dự án Công trình thành phố Hạ Long và được ông Cường – Phó Ban Quản lý cho biết, việc sửa chữa xây dựng trên vịnh Hạ Long theo Quyết định số 1139/QĐ-UBND ngày 27/4/2015 của UBND tỉnh Quảng Ninh về việc Phê duyệt quy hoạch chi tiết bảo tồn và phát huy giá trị di sản vịnh Hạ Long đến năm 2020, cho phép sửa chữa, tôn tạo một số hạng mục như đường thăm quan trong lòng các hang động trên Vịnh Hạ Long, xây dựng hệ thống dịch vụ du lịch như: Sàn đón khách, nhà trung tâm, điểm dừng chân, điểm bán quà lưu niệm… Việc sửa chữa này nằm trong dự án tổng thể với mức chi phí lên đến 60 tỷ đồng.

Ông Cường nói: “Sau thời gian dài sử dụng, với lượng du khách tham quan đông, môi trường trong hang ẩm ướt đã khiến nhiều vị trí bị mục nát, xuống cấp nghiêm trọng, tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn cho du khách. Chúng tôi đã tiến hành cải tạo, sửa chữa hạng mục đường dẫn, cầu thang, đường điện, sân khấu trong hang Đầu Gỗ và đã hoàn thành cải tạo từ 30/4/2016”.

Theo lời ông Cường thì hệ thống cầu thang, đường dây điện, đường dẫn trong hang Đầu Gỗ đã sửa chữa xong từ 2016 đã rất đẹp và thuận tiện cho du khách. Nhưng trên thực tế, hang Đầu Gỗ vẫn tối tăm, thiếu ánh sáng và đèn màu trang trí, mất vệ sinh vệ sinh, bừa bãi, nhiều hình vẽ bẩn trên vách đá, khắc chữ bẩn lên bia đá vua Khải Định … Ngoài ra nhiều tảng đá ở cửa động “bỗng dưng” được sơn phủ một lớp vật liệu xây dựng trông rất giả tạo, làm mất đi vẻ đẹp thiên nhiên của hang động.

Các hình vẽ, chữ viết bẩn trên vách đá trong hang Đầu Gỗ đã có từ rất lâu, tồn tại nhiều năm nay. Thế nhưng không hiểu tại sao thành phố Hạ Long vẫn chưa tìm được giải pháp khắc phục tình trạng trên? Mặc dù không phải tất cả các chữ bẩn đều phải sử dụng đến phương pháp đục khoét vách đá để làm sạch.

Sau khi trao đổi với Ban Quản lý Dự án Công trình thành phố Hạ Long, chúng tôi đã nhiều lần liên lạc đề nghị Ban Quản lý Dự án Công trình thành phố Hạ Long cung cấp hồ sơ xây dựng sửa chữa các hạng mục trên Vịnh Hạ Long nhưng đến nay vẫn chưa được Ban quản lý cung cấp.

Chúng tôi sẽ tiếp tục thông báo sự việc cho bạn đọc khi có thêm thông tin.

Lê Cường