Đỗ xe gây tai nạn phải bị xử lý hình sự

Việc đỗ xe của người lái xe ô tô được xác định là hành vi dừng đỗ xe không đúng theo các quy định và gây ra tai nạn giao thông thì phải chịu trách nhiệm về hành vi của mình, có thể bị xử phạt hành chính hoặc phải chịu trách nhiệm hình sự và phải bồi thường cho người bị tai nạn theo quy định của pháp luật.

Nếu việc dừng đỗ xe của người lái xe được xác định là không vi phạm pháp luật thì không phải chịu trách nhiệm về tai nạn, vì người lái xe trên không có lỗi trong việc gây ra tai nạn.

Điều 202 BLHS quy định: “1. Người nào điều khiển phương tiện giao thông đường bộ mà vi phạm quy định về an toàn giao thông đường bộ gây thiệt hại cho tính mạng hoặc gây thiệt hại nghiêm trọng cho sức khỏe, tài sản của người khác  thì bị phạt tiền từ năm triệu đồng đến năm mươi triệu đồng, cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ sáu tháng đến năm năm…”. Vì vậy để xác định Trần Văn C có bị xử lý hình sự theo điều 202 BLHS không, cần xác định các yếu tố sau:

Thứ nhất, hành vi của Trần Văn C trong thực tế có vi phạm quy định về an toàn giao thông đường bộ hay không?

Theo Khoản 3 và Khoản 4 Điều 18 Luật giao thông đường bộ năm 2008 có quy định về dừng xe, đỗ xe trên đường bộ như sau:

“3. Người điều khiển phương tiện khi dừng xe, đỗ xe trên đường bộ phải thực hiện quy định sau đây:

… d) Sau khi đỗ xe, chỉ được rời khỏi xe khi đã thực hiện các biện pháp an toàn; nếu xe đỗ chiếm một phần đường xe chạy phải đặt ngay biển báo hiệu nguy hiểm ở phía trước và phía sau xe để người điều khiển phương tiện khác biết;

…”.

Và tại Điều 19 Luật giao thông đường bộ năm 2008 quy định về người điều khiển phương tiện khi dừng xe, đỗ xe trên đường phố phải tuân theo quy định tại Điều 18 của Luật này và các quy định sau đây:

“1. Phải cho xe dừng, đỗ sát theo lề đường, hè phố phía bên phải theo chiều đi của mình; bánh xe gần nhất không được cách xa lề đường, hè phố quá 0,25 mét và không gây cản trở, nguy hiểm cho giao thông. Trường hợp đường phố hẹp, phải dừng xe, đỗ xe ở vị trí cách xe ô tô đang đỗ bên kia đường tối thiểu 20 mét.

2. Không được dừng xe, đỗ xe trên đường xe điện, trên miệng cống thoát nước, miệng hầm của đường điện thoại, điện cao thế, chỗ dành riêng cho xe chữa cháy lấy nước. Không được để phương tiện giao thông ở lòng đường, hè phố trái quy định”.

Như vậy, Trần Văn C đỗ xe trên đường quốc lộ chiếm một phần đường xe chạy nhưng chỉ bật đèn báo hiệu dừng đỗ của xe ô tô mà không đặt biển báo nguy hiểm ở trước và sau xe là vi phạm quy định về an toàn giao thông đường bộ.

Thứ hai, hành vi của C có gây thiệt hại cho tính mạng hoặc gây thiệt hại nghiêm trọng cho sức khỏe, tài sản của người khác không?

Gây thiệt hại cho tính mạng hoặc gây thiệt hại nghiêm trọng cho sức khỏe được hiểu như thế nào. Cụ thể tại mục 4  phần I  Nghị quyết 02/2003/NQ-HĐTP  của Hội đồng thẩm phán TAND tối cao hướng dẫn áp dụng một số quy định của BLHS. Theo đó, các tình tiết “gây thiệt hại nghiêm trọng”, “gây hậu quả rất nghiêm trọng”, “gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng” được hướng dẫn như sau:

“4.1. Người điều khiển phương tiện giao thông đường bộ mà vi phạm quy định về an toàn giao thông đường bộ nếu chỉ căn cứ vào thiệt hại xảy ra, thì gây thiệt hại cho tính mạng hoặc gây thiệt hại nghiêm trọng cho sức khoẻ, tài sản của người khác thuộc một trong các trường hợp sau đây phải chịu trách nhiệm hình sự theo khoản 1 Điều 202 Bộ luật Hình sự:

a. Làm chết một người;

b. Gây tổn hại cho sức khoẻ của một đến hai người với tỷ lệ thương tật của mỗi người từ 31% trở lên;

…”

Trường hợp được nêu ra trong bài viết anh Lê Văn T đi cùng chiều đâm vào đuôi xe của C dẫn đến tai nạn và tổn thương 82% cơ thể. Từ những phân tích trên, tôi đồng ý với ý kiến của tác giả cho rằng Trần Văn C phạm tội “Vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ” theo điều 202 BLHS.

  Trần Quang Hiếu

Tòa án Quân sự KV2 QK4