Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật Thi hành án dân sự (sửa đổi): Hoàn thiện thể chế, thúc đẩy công lý, bảo đảm quyền con người

Toàn cảnh phiên họp.

Nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, thúc đẩy công lý

Phát biểu tại Phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh, dự án Luật Thi hành án dân sự (sửa đổi) là một trong những nội dung trọng tâm sẽ trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 10, khóa XV. Chủ tịch Quốc hội đề nghị các quy định liên quan trực tiếp đến quyền con người, quyền công dân cần được cụ thể hóa ngay trong luật, bảo đảm tính minh bạch, khả thi trong triển khai.

Theo Chủ tịch Quốc hội việc ban hành Luật không chỉ nhằm tháo gỡ vướng mắc trong thực tiễn, mà còn góp phần bảo đảm quyền lợi các bên, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và thúc đẩy công lý trong lĩnh vực dân sự.

Về quyền, nghĩa vụ của người được thi hành án và người thi hành án, Chủ tịch Quốc hội lưu ý cần đơn giản hóa thủ tục, không yêu cầu đơn thi hành án trong mọi trường hợp; xem xét vấn đề chi phí xác minh, điều kiện thi hành án; đồng thời quan tâm đến cơ chế khiếu nại, tố cáo.

Đối với tiêu chuẩn bổ nhiệm Chấp hành viên, Chủ tịch Quốc hội đồng tình với dự thảo Luật về việc miễn thi tuyển hoặc bổ nhiệm lại với trường hợp đã được luân chuyển, biệt phái, đồng thời ưu tiên tuyển chọn người có kinh nghiệm thực tiễn, đặc biệt tại vùng khó khăn, miền núi, hải đảo.

Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị có cơ chế miễn, giảm nghĩa vụ thi hành án đối với các khoản thu ngân sách nhà nước không có điều kiện thi hành, nhằm tăng tính khả thi, đồng thời đẩy mạnh cải cách hành chính và ứng dụng công nghệ thông tin, số hóa hồ sơ, triển khai hệ thống thông báo trực tuyến, khai thác cơ sở dữ liệu quốc gia để xác minh tài sản.

Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu tại phiên họp.

Đảm bảo chất lượng dự thảo Luật trước khi trình Quốc hội

Kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá cao sự chuẩn bị của Chính phủ và Bộ Tư pháp, bảo đảm đúng tiến độ, đầy đủ hồ sơ theo quy định. Nếu tiếp thu đầy đủ ý kiến của Ủy ban Thường vụ, dự án Luật đủ điều kiện trình Quốc hội xem xét, thông qua theo quy trình một kỳ họp tại Kỳ họp thứ 10, dự kiến có hiệu lực từ ngày 1/7/2026.

Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, đây là đạo luật thuộc lĩnh vực tư pháp, liên quan trực tiếp đến quyền con người, quyền công dân, do đó các quy định cần cụ thể, bảo đảm tính thống nhất với hệ thống pháp luật và các điều ước quốc tế có liên quan. Cơ quan soạn thảo cần rà soát toàn diện các điều khoản, xử lý bất cập về thủ tục thi hành án, quản lý vật chứng, bảo đảm kết cấu dự thảo hợp lý, khoa học, thuận tiện tra cứu và áp dụng.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định phát biểu kết luận.

Hoàn thiện cơ chế, tăng cường số hóa, minh bạch

Ủy ban Thường vụ Quốc hội tán thành việc cải tiến thủ tục thi hành án theo hướng rút ngắn thời gian, giảm chi phí, không đẩy khó khăn cho đương sự; đồng thời bổ sung quy định rõ nhiệm vụ, quyền hạn của Thừa hành viên, Trưởng văn phòng thi hành án dân sự, tiêu chí thành lập văn phòng.

Đối với công tác khiếu nại, tố cáo, cần quy định rõ trong Luật về quyền, nghĩa vụ của các bên, thẩm quyền, trình tự, thời hạn giải quyết, bảo đảm phù hợp đặc thù của lĩnh vực thi hành án dân sự.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đề nghị đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, số hóa hồ sơ, kết nối dữ liệu quốc gia, hoàn thiện chế tài xử lý hành vi cản trở thi hành án, bảo đảm vừa phối hợp, hỗ trợ, vừa kiểm soát quyền lực trong toàn bộ quá trình thi hành án.

Việc hoàn thiện dự thảo Luật Thi hành án dân sự (sửa đổi) với chất lượng cao, bám sát thực tiễn và yêu cầu cải cách tư pháp sẽ là bước quan trọng góp phần bảo đảm công lý, quyền con người, quyền công dân, củng cố niềm tin của nhân dân vào pháp luật và hoạt động của bộ máy Nhà nước.