Tổng Liên đoàn lao động sẽ hướng dẫn các cấp công đoàn thực hiện quyền khởi kiện đối với các hành vi vi phạm pháp luật về BHXH

Quy chế phối hợp này có hiệu lực từ ngày ký và áp dụng áp dụng đối với Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, các đơn vị trực thuộc Tổng Liên đoàn, Công đoàn ngành Trung ương, Công đoàn Tổng công ty trực thuộc Tổng Liên đoàn, Liên đoàn Lao động tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, Liên đoàn Lao động quận, huyện, thành phố, thị xã trực thuộc tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, Công đoàn khu công nghiệp, khu chế xuất, khu kinh tế; BHXH Việt Nam và các đơn vị thuộc BHXH Việt Nam, BHXH các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, BHXH quận, huyện, thành phố, thị xã trực thuộc tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Kễ ký kết Quy chế phối hợp

Việc thực hiện Quy chế được thực hiện theo nguyên tắc tuân thủ chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và theo đúng chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm của mỗi bên. Bảo đảm các hoạt động phối hợp được thực hiện kịp thời, đồng bộ, thống nhất, hiệu quả trong chỉ đạo, điều hành của lãnh đạo Tổng Liên đoàn và chỉ đạo tổ chức thực hiện của lãnh đạo BHXH Việt Nam. Thường xuyên cung cấp, trao đổi thông tin về công tác xây dựng, tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật về BHXH, BHTN, BHYT và phương án giải quyết các khó khăn, vướng mắc phát sinh trong thực hiện chính sách, pháp luật về BHXH, BHTN, BHYT.

Theo Quy chế phối hợp, BHXH Việt Nam có trách nhiệm quản lý, chỉ đạo BHXH tỉnh tổ chức thực hiện chế độ, chính sách BHXH bắt buộc, BHXH tự nguyện, BHYT; tổ chức thu, chi chế độ BHTN; quản lý và sử dụng các quỹ: BHXH, BHTN, BHYT theo quy định của pháp luật, đảm bảo quyền và lợi ích chính đáng của người lao động; Ngược lại, Tổng Liên đoàn có trách nhiệm chỉ đạo các đơn vị trực thuộc, Công đoàn ngành Trung ương, LĐLĐ tỉnh thường xuyên theo dõi sát sao việc thực hiện Luật BHXH, Luật BHYT, Luật Việc làm, việc giải quyết các chế độ, chính sách BHXH, BHTN, BHYT cho người lao động, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động tại các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp; đặc biệt là các doanh nghiệp có nguy cơ giải thể, phá sản, chủ bỏ trốn; chỉ đạo LĐLĐ tỉnh đại diện người lao động tại các đơn vị không còn người sử dụng lao động (đơn vị phá sản, chủ bỏ trốn...) lập hồ sơ đề nghị hưởng các chế độ ốm đau, thai sản gửi cơ quan BHXH giải quyết; chỉ đạo các công đoàn cơ sở quan tâm, tổng hợp các kiến nghị, phản ánh của người lao động về những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện Luật BHXH, Luật BHYT, Luật Việc làm để kịp thời kiến nghị với cơ quan có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung.

Cùng với đó, BHXH Việt Nam và Tổng Liên đoàn có trách nhiệm phối hợp trong việc tổ chức kiểm tra, giám sát việc chấp hành pháp luật về BHXH, BHTN, BHYT, việc thực hiện các chế độ, chính sách BHXH, BHTN, BHYT và các chính sách an sinh xã hội liên quan đến quyền, lợi ích hợp pháp của cán bộ, công chức, viên chức và người lao động; Trưởng đoàn kiểm tra, giám sát có trách nhiệm xây dựng báo cáo kết quả kiểm tra, giám sát. Bên chủ trì đoàn kiểm tra, giám sát là cơ quan ký ban hành văn bản và gửi cho bên tham gia để theo dõi, tổng hợp và xử lý (trừ nhũng vấn đề không được công bố theo quy định của pháp luật về thanh tra). Căn cứ vào mục tiêu và kết quả kiểm tra, báo cáo có thể gửi Ban Bí thư Trung ương Đảng, Quốc hội, Chính phủ và các cơ quan có liên quan; BHXH Việt Nam có trách nhiệm thông báo cho Tổng Liên đoàn về kế hoạch và kết quả tổ chức thanh tra chuyên ngành đóng BHXH, BHTN, BHYT theo quy định của pháp luật; Tổng Liên đoàn có trách nhiệm chỉ đạo các cấp công đoàn phối hợp, cung cấp thông tin, tài liệu liên quan đến việc thực hiện pháp luật về BHXH, BHTN, BHYT của đơn vị được thanh tra cho Đoàn thanh tra chuyên ngành của BHXH Việt Nam theo quy định của pháp luật.

Đặc biệt, Quy chế nhấn mạnh đến việc giải quyết đơn thư khiếu nại hoặc tố cáo về chế độ, chính sách BHXH, BHTN, BHYT được thực hiện theo quy định của Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo, Luật BHXH, Luật BHYT, Luật Việc làm, Luật An toàn, vệ sinh lao động và các văn bản quy phạm pháp luật khác có liên quan. Trường hợp cần tham khảo, các bên có văn bản trao đổi thống nhất trước khi trả lời khiếu nại, tố cáo; Tổng Liên đoàn có trách nhiệm ban hành văn bản hướng dẫn các cấp công đoàn thực hiện quyền khởi kiện ra tòa án đối với các hành vi vi phạm pháp luật về BHXH gây ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động, tập thể người lao động; BHXH Việt Nam có trách nhiệm chỉ đạo cơ quan BHXH các cấp cung cấp thông tin, tài liệu, chứng cứ và phối hợp với Công đoàn cùng cấp trong việc khởi kiện ra tòa án đối với các hành vi vi phạm pháp luật về BHXH khi tổ chức công đoàn có yêu cầu.

Các thông tin chuẩn bị cho việc khởi kiện và thông tin bổ sung trong quá trình khởi kiện: Thông tin do ngành BHXH cung cấp (Danh sách của các đơn vị chậm đóng BHXH cần phải khởi kiện (bao gồm: số tiền phải đóng, số tiền chậm đóng, thời gian chậm đóng, tiền lãi chậm đóng BHXH; Hồ sơ xác định chậm đóng theo quy định của BHXH Việt Nam về quản lý thu BHXH, BHTN, BHYT, quản lý sổ BHXH, thẻ BHYT; Bản cập nhật đến tháng trước thời điểm nộp đơn khởi kiện ra tòa án về tình hình chậm đóng và tình trạng áp dụng các biện pháp xử lý khác đối với các đơn vị sử dụng lao động mà tổ chức công đoàn đã gửi danh sách thông báo cho cơ quan BHXH trước khi khởi kiện; Danh sách của đơn vị sử dụng lao động mà cơ quan BHXH đã áp dụng biện pháp xử phạt vi phạm hành chính (nếu có); Thông tin khác của đơn vị sử dụng lao động và người lao động do cơ quan BHXH quản lý để phục vụ việc khởi kiện hoặc theo yêu cầu của Tòa án (nếu có). Trường hợp văn bản quy định về hồ sơ xác định chậm đóng được sửa đổi, bổ sung, thay thế thì thực hiện theo quy định tại văn bản sửa đổi, bổ sung, thay thế).

Thông tin do tổ chức Công đoàn cung cấp: Danh sách đơn vị sử dụng lao động chuẩn bị khởi kiện để cơ quan BHXH kiểm tra, đối chiếu, cập nhật tình hình chậm đóng và việc áp dụng các biện pháp xử lý khác đối với đơn vị sử dụng lao động. Công đoàn các cấp thông báo về tình hình và kết quả khởi kiện các đơn vị sử dụng lao động chậm đóng BHXH tại địa phương cho cơ quan BHXH cùng cấp.

Căn cứ Quy chế này, BHXH tỉnh chủ trì, phối hợp với LĐLĐ tỉnh, Công đoàn ngành Trung ương, Công đoàn Tổng công ty trực thuộc Tổng Liên đoàn xây dựng chương trình phối hợp công tác hàng năm, hướng dẫn, chỉ đạo BHXH và LĐLĐ trực thuộc xây dựng chương trình phối hợp theo từng cấp phù hợp với tình hình thực tế của địa phương, của ngành. Định kỳ hàng năm, lãnh đạo hai cơ quan luân phiên tổ chức tổng kết đánh giá Quy chế phối hợp, kịp thời rút kinh nghiệm, đề xuất các nội dung, biện pháp phối hợp trong thời gian tới, biểu dương khen thưởng những tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong thực hiện Quy chế phối hợp.

Tội trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động là tội phạm được quy định tại Điều 216 thuộc Mục 2, Chương XVIII – Các tội xâm phạm trật tự quản lý kinh tế trong Bộ luật Hình sự năm 2015. Tội phạm này xâm phạm vào trật tự quản lý kinh tế trong lĩnh vực bảo hiểm, do người có năng lực trách nhiệm hình sự (TNHS) và có nghĩa vụ đóng BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động thực hiện thông qua hành vi gian dối hoặc bằng thủ đoạn khác để không đóng hoặc không đóng đầy đủ theo quy định của pháp luật; Theo đó, người người phạm tội có thể bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng, hoặc bị phạt tù đến 07 năm, bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm. Pháp nhân thương mại phạm tội có thể bị hạt từ 200.000.000 đồng 3.000.000.000 đồng.