Toàn văn phát biểu của Chủ tịch nước Tô Lâm trong chuyến thăm và làm việc với VKSND tối cao

Đồng chí Đại tướng Tô Lâm, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Thưa toàn thể các đồng chí!

Hôm nay, tôi rất vui mừng đến thăm và làm việc với VKSND tối cao. Thay mặt lãnh đạo Đảng và Nhà nước, tôi gửi tới các đồng chí đại biểu, lãnh đạo VKSND tối cao và toàn thể cán bộ, công chức, người lao động ngành Kiểm sát nhân dân lời chúc tốt đẹp nhất.

Thưa các đồng chí,

Từ đầu nhiệm kỳ Đại hội Đảng lần thứ XIII đến nay, chúng ta thực hiện nhiệm vụ phát triển đất nước trong bối cảnh tình hình an ninh, chính trị trên thế giới và trong khu vực có nhiều diễn biến phức tạp, khó lường; trong nước cùng lúc chúng ta phải thực hiện nhiều nhiệm vụ quan trọng trong khi các thế lực thù địch gia tăng thực hiện âm mưu “diễn biến hòa bình”, lợi dụng các vấn đề dân chủ, nhân quyền, tôn giáo, dân tộc để chống phá Cách mạng nước ta. Tình hình tội phạm, vi phạm pháp luật ngày càng phức tạp, đa dạng với nhiều phương thức, thủ đoạn mới. Trong bối cảnh đó, chúng ta đã giữ ổn định kinh tế, tiếp tục vượt khó, quốc phòng an ninh được giữ vững, đối ngoại có nhiều thành tựu nổi bật, góp phần giữ vững môi trường hoà bình, ổn định để phát triển đất nước, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, nâng cao vị thế của Việt Nam trong khu vực và trên thế giới và quan trọng nhất là niềm tin của người dân đối với sự lãnh đạo của Đảng, nhất là công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Để đạt được kết quả đó có một phần đóng góp quan trọng của ngành Kiểm sát nhân dân.

Tôi thống nhất và đánh giá cao kết quả công tác của ngành Kiểm sát nhân dân được nêu trong báo cáo trình bày tại buổi làm việc. Từ năm 2021 đến nay, với quyết tâm tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong từng khâu công tác, đưa các yêu cầu mới của cải cách tư pháp và Hiến pháp vào thực tiễn cuộc sống, VKSND tối cao và Viện kiểm sát quân sự các cấp đã phối hợp rất chặt chẽ với các cơ quan tiến hành tố tụng và các bộ, ngành hữu quan, chủ động, tích cực triển khai thực hiện nhiều biện pháp đột phá và đạt được những thành tích đáng ghi nhận, nổi bật là:

- Trách nhiệm công tố được đề cao, tiến độ giải quyết các vụ án, vụ việc được đẩy nhanh; đã có nhiều cố gắng bảo đảm yêu cầu xử lý đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, không làm oan người vô tội, không để lọt tội phạm, người phạm tội; chú trọng bảo vệ quyền con người, quyền công dân. Tăng cường các biện pháp chống bỏ lọt tội phạm ngay từ khi tiếp nhận, giải quyết tin báo, tố giác về tội phạm và trong suốt quá trình tố tụng. Chất lượng tranh tụng của Kiểm sát viên tại phiên tòa ngày càng được nâng cao.

Trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, ngành Kiểm sát nhân dân đã chủ động, quyết liệt vào cuộc cùng các cơ quan chức năng, tạo ra những chuyển biến tích cực trong việc phát hiện và xử lý tham nhũng, tiêu cực. Đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan tố tụng đẩy nhanh tiến độ giải quyết các vụ án, vụ việc nhất là các vụ án tham nhũng, kinh tế, chức vụ nghiêm trọng, phức tạp, thuộc diện Ban chỉ đạo Trung ương về phòng, chống, tham nhũng, tiêu cực theo dõi, chỉ đạo, có những vụ án phức tạp cả về quy mô và tính chất, chưa có tiền lệ; vừa bảo đảm xử lý nghiêm minh người phạm tội, vừa bảo đảm tính nhân văn, thuyết phục, đồng thời áp dụng nhiều biện pháp tăng tỷ lệ thu hồi tài sản bị thất thoát, chiếm đoạt, được dư luận đồng tình ủng hộ; góp phần củng cố niềm tin của Nhân dân về quyết tâm chống tham nhũng, tiêu cực của Đảng và Nhà nước ta. Cơ quan điều tra của VKSND tối cao, Viện kiểm sát quân sự Trung ương đã chủ động phát hiện, khởi tố, điều tra nhiều vụ án tham nhũng, chức vụ xảy ra trong hoạt động tư pháp, góp phần quan trọng siết chặt kỷ cương, kỷ luật và xây dựng các cơ quan tư pháp trong sạch, vững mạnh, liêm chính, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động tư pháp.

- Công tác kiểm sát hoạt động tư pháp được Viện kiểm sát các cấp tiến hành chủ động, thường xuyên. Thông qua công tác kiểm sát, đã kịp thời phát hiện vi phạm pháp luật, ban hành nhiều kiến nghị, kháng nghị, yêu cầu các cơ quan khắc phục, sửa chữa. Đồng thời, đã chú trọng tổng hợp nguyên nhân, điều kiện phạm tội, vi phạm pháp luật, kiến nghị với Đảng, Quốc hội và Chính phủ các giải pháp phòng ngừa vĩ mô; tham mưu với nhiều cấp ủy đảng địa phương ban hành nghị quyết về công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật.

- Công tác hợp tác quốc tế và tương trợ tư pháp hình sự được tăng cường và đạt kết quả tốt; công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế gắn với cải cách tư pháp được tiến hành nghiêm túc, trách nhiệm, bảo đảm tiến độ; đã tham mưu có chất lượng với Đảng, Quốc hội trong xây dựng và triển khai thực hiện các nghị quyết, kế hoạch của Trung ương, Bộ Chính trị về xây dựng hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, các đạo luật, luật, nghị quyết của Quốc hội liên quan đến lĩnh vực tư pháp

- Công tác xây dựng Đảng, xây dựng Ngành được đặc biệt chú trọng và đã đạt nhiều kết quả tích cực. Đã chỉ đạo thực hiện nghiêm túc các Nghị quyết, Chỉ thị của Trung ương, Bộ Chính trị về xây dựng Đảng, về học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Đặc biệt, đã chú trọng tăng cường ứng dụng Công nghệ thông tin, Chuyển đổi số tạo khâu đột phá trong quản lý, chỉ đạo điều hành và trong hoạt động nghiệp vụ; góp phần giảm tải áp lực và nâng cao hiệu quả công tác.

Có thể khẳng định, với quyết tâm cao và việc lựa chọn đúng đắn các biện pháp công tác trọng tâm, trọng điểm, từ đầu nhiệm kỳ đến nay, ngành Kiểm sát nhân dân đã hoàn thành tốt các yêu cầu cải cách tư pháp của Đảng, hằng năm cơ bản đạt và vượt các chỉ tiêu công tác được Quốc hội giao; góp phần quan trọng kiềm chế sự gia tăng tội phạm, đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực có hiệu quả, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, bảo vệ pháp chế xã hội chủ nghĩa, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức và cá nhân, tạo môi trường ổn định cho sự phát triển kinh tế - xã hội và hội nhập quốc tế của đất nước.

Thay mặt lãnh đạo Đảng và Nhà nước, tôi nhiệt liệt hoan nghênh, chúc mừng và biểu dương những cố gắng to lớn, những đóng góp thiết thực của các đồng chí!.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, ngành Kiểm sát cũng còn một số hạn chế, thiếu sót. Tôi đề nghị các đồng chí nghiêm túc, đánh giá những việc đã làm tốt, việc gì làm chưa tốt, tập trung phân tích nguyên nhân để thấy rõ hơn trách nhiệm của mình và tìm ra những giải pháp tích cực, hữu hiệu khắc phục những hạn chế, thiếu sót, tiếp tục đổi mới, nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu quả hoạt động của Ngành.

Thưa các đồng chí,

Tại buổi làm việc hôm nay, tôi đồng tình và ghi nhận nhiều ý kiến đề xuất mà các đồng chí đã nêu trong báo cáo và phát biểu tại buổi làm việc; đồng thời, yêu cầu ngành Kiểm sát nhân dân tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các cơ quan tiến hành tố tụng và bộ, ban, ngành hữu quan quán triệt, thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ trọng tâm sau:

Một là, cấp ủy, tổ chức đảng và lãnh đạo VKSND, Viện kiểm sát quân sự các cấp tiếp tục quán triệt, lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện hiệu quả Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng; các Nghị quyết của Trung ương; đặc biệt là Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 9/11/2022 về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới.

Bám sát nguyên tắc bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện, tuyệt đối của Đảng; chú trọng phòng ngừa, phát hiện, đấu tranh với những tư tưởng, biểu hiện xa rời sự lãnh đạo của Đảng trong quá trình xây dựng nội dung các đề án, dự thảo văn kiện, nghị quyết của Trung ương. Tiếp tục triển khai thực hiện nghiêm Hiến pháp năm 2013 và các đạo luật về tư pháp; đồng thời đẩy mạnh công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế. Thực hiện tốt nhiệm vụ chủ trì rà soát Bộ luật Tố tụng hình sự, Luật Tổ chức Viện kiểm sát nhân dân và xây dựng dự án Luật Tương trợ tư pháp hình sự theo Chương trình, Kế hoạch của Quốc hội, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội. Phối hợp chặt chẽ với các cơ quan rà soát, sửa đổi Bộ luật Hình sự, Bộ luật Tố tụng dân sự, Luật Tố tụng hành chính, Luật Thi hành án hình sự, Luật Thi hành án dân sự, Luật Phá sản...

Hai là, khẩn trương tổ chức nghiên cứu, bảo đảm chất lượng các Đề án đã được Trung ương giao (về hoàn thiện cơ chế khởi kiện dân sự, khởi kiện hành chính) để tham mưu với Đảng đưa vào nội dung Văn kiện Đại hội XIV- đây là những đề xuất về chính sách mới, rất quan trọng cần phải sớm được nghiên cứu và triển khai thực hiện để khắc phục khoảng trống pháp lý, tạo cơ chế “phòng ngừa từ sớm, từ xa”, nhằm hạn chế tối đa việc vi phạm gây hậu quả nghiêm trọng dẫn đến phải xử lý trách nhiệm hình sự.

Ba là, tập trung thực hiện tốt hơn nữa trách nhiệm công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp; chú trọng cả hai mặt không làm oan người vô tội và không bỏ lọt tội phạm, không hình sự hóa các quan hệ dân sự, hành chính, kinh tế hoặc ngược lại; tạo điều kiện, môi trường ổn định cho sự phát triển của đất nước. Trong quá trình hoạt động, phải đề cao và thực thi các nhiệm vụ bảo vệ pháp luật, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích của nhà nước, quyền lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, góp phần bảo đảm cho pháp luật được chấp hành nghiêm chỉnh và thống nhất mà Hiến pháp giao cho ngành Kiểm sát nhân dân.

Nhiệm vụ của ngành Kiểm sát không chỉ là phát hiện cái sai, cái vi phạm, mà quan trọng hơn, là phải phát hiện cho được những nguyên nhân, điều kiện dẫn đến vi phạm đó. Thông qua mỗi vụ án, vụ việc cụ thể, cần làm rõ trách nhiệm của công tác quản lý, những kẽ hở của cơ chế, chính sách hay sự lạc hậu của pháp luật để chủ động tham mưu cho Đảng, Quốc hội, kiến nghị với Chính phủ và các cơ quan hữu quan áp dụng biện pháp phòng ngừa, khắc phục hữu hiệu, kể cả sửa đổi, bổ sung quy định pháp luật.

Thời gian tới, VKSND tối cao cần tiếp tục thực hiện tốt nhiệm vụ tham mưu giúp Chủ tịch nước trong việc xét ân giảm án tử hình và xem xét quyết định việc đặc xá.

Bốn là, công tác xây dựng Đảng, xây dựng Ngành là nhiệm vụ cực kỳ quan trọng, có ý nghĩa quyết định. Các đồng chí phải thấm nhuần sâu sắc và thực hiện lời dạy của Bác Hồ. Bên cạnh đó, các đồng chí cần tổ chức thực hiện nghiêm Đề án 06 trong ngành Kiểm sát, đồng thời tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, thực hiện Chuyển đổi số mạnh mẽ để đáp ứng yêu cầu xây dựng Viện kiểm sát hiện đại.

Năm là, VKSND tối cao cần tiếp tục mở rộng và tăng cường quan hệ hợp tác quốc tế song phương và đa phương để nâng cao năng lực hoạt động của Ngành, phục vụ thiết thực cho công cuộc đấu tranh phòng, chống tội phạm, nhất là đối với tội phạm có yếu tố nước ngoài, tội phạm có tổ chức xuyên quốc gia…

Thưa các đồng chí,

Có thể khẳng định rằng, trong quá trình xây dựng và phát triển, ngành Kiểm sát nhân dân đã có nhiều đóng góp quan trọng cùng toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta làm nên những thành tựu to lớn trong công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước. Tôi tin tưởng rằng, trong thời gian tới, ngành Kiểm sát sẽ tiếp tục có những bước phát triển cao hơn, toàn diện và mạnh mẽ hơn, đóng góp quan trọng vào việc thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng, thực hiện mục tiêu Cải cách tư pháp và xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới.

Cuối cùng, tôi thân ái gửi đến các đồng chí lời chúc sức khỏe, hạnh phúc và thành công!