Thiệt hại đã xảy ra chứ không phải thiệt hại dự báo trong tương lai

"VKS đánh giá chứ không phải nhăm nhăm vào một hướng buộc tội bị cáo"

Đại diện VKS đối đáp lại luật sư của các bị cáo, về hành vi tham ô tài sản, VKS đưa ra ý kiến phân tích đánh giá chứng cứ khách quan phù hợp hồ sơ chứng cứ trong vụ án. Quan điểm của VKS là vấn đề đã được phân tích đánh giá đủ cơ sở xác định hành vi phạm tội tham ô tài sản của bị cáo Trịnh Xuân Thanh nên không có ý kiến gì thêm.

Về ý kiến của luật sư nguyễn Thị Hải Hương bào chữa cho bị cáo Trương Quốc Dũng, đại diện VKS cho rằng hành vi của bị cáo Dũng được thể hiện rõ trong phân tích đánh giá của bản cáo trạng, vai trò là đồng phạm. Chứng cứ truy tố thể hiện ở chỗ quá trình điều tra bị cáo có 22 lời khai, trong đó có 6 lời khai Dũng xác nhận hành vi đồng phạm. Chứng cứ vật chất thì cáo trạng đã nêu Dũng có chữ ký là Quyết định 3496 có nội dung chuyển trước tiền của dự án Thái Bình 2. Kèm theo quyết định này, 15/8/2011, Dũng trực tiếp ký uỷ nhiệm chi số tiền 30 tỷ đồng. Nguồn chứng cứ tiếp theo là thực hiện chỉ đạo của TGĐ Vũ Đức Thuận, trong đó có nội dung Tổng công ty đồng ý chi 10 tỷ đồng, sau đó Dũng ký và nguồn tiền này thể hiện rõ trong lời khai của bị cáo Phạm Tiến Đạt là từ dự án Thái Bình 2.

Đại diện VKS trong phần đối đáp tại phiên tòa

Về ý kiến luật sư đối đáp về hành vi của Trịnh Xuân Thanh, Nguyễn Quốc Khánh đại diện VKS cho rằng không có vấn đề gì mới, chỉ là quan điểm đánh giá chứng cứ của cơ quan VKS và của luật sư. Đề nghị HĐXX căn cứ tài liệu được thẩm tra, tranh luận công khai để xem xét quyết định, đại diện VKS không có tranh luận gì thêm liên quan nội dung này.

Đại diện VKS nhận xét, “Những ngày qua cho thấy phiên toà diễn ra dân chủ, qua đối đáp, VKS cơ bản trả lời hầu hết các vấn đề luật sư nêu ra. Cùng một vấn đề, cùng hệ thống chứng cứ thì có cách đặt vấn đề, quan điểm nhận định khác nhau cũng là bình thường”. Luật sư nói nhiều đến tư tưởng Bộ luật hình sự mới, từ giai đoạn điều tra, đến truy tố xét xử, cơ quan VKS hiểu rõ và đánh giá trên cơ sở cả hai hướng. Với hệ thống chứng cứ, tài liêu mới bổ sung của luật sư tại toà, trên cơ sở xem xét VKS đánh giá chứ không phải nhăm nhăm vào một hướng buộc tội bị cáo. Cơ sở pháp lý, hành vi, chứng cứ đủ cơ sở để buộc bị cáo có hành vi vi phạm là có cơ sở, khách quan.

Luật sư nói nhiều đến năng lực, kinh nghiệm. Vụ án xuất phát điểm và xuyên suốt và bao trùm là chỉ định PVC làm tổng thầu. Ngay trong cáo trạng, hồ sơ và lời khai bị cáo tại toà thì các bị cáo đều thừa nhận việc PVN chỉ định PVC làm tổng thầu là không đúng nghị quyết HĐTV vì nghị quyết là liên doanh tổng thầu, như vậy sai từ đầu. Quá trình xem xét, VKS có cá thể hoá trách nhiệm...

Khi dự án kéo dài chậm tiến độ thì trong báo cáo mới nhất PVC thừa nhận là chưa có nhiều thực hiện dự án lớn như Thái Bình 2, nên chưa lường hết khó khăn. Luật sư còn đưa ra việc ưu tiên phát huy nội lực, VKS đồng thuận mong muốn người Việt Nam, nhất là doanh nghiệp tự lực tự cường, song sự phát tiển phải có lộ trình vì còn là nguồn nhân lực, vốn, điều hành, tầm vóc. Đưa một dự án quá sức thì đem lại hậu quả và thực tế đã cho thấy điều ấy. Luật sư dẫn cầu Chương Dương, thủy điện, giàn khoan, nhưng nếu các vị có nêu Ethanol Phú Thọ thì thấy xót xa thất thoát lớn thế nào mà PVC làm tổng thầu.

Về năng lực tài chính, báo cáo giải trình rất rõ. Về thiệt hại, xác định có hay không và mức độ thế nào, đại diện VKS đã nói, có phương pháp tính xác định, chỉ có sự khác nhau ở mức độ. Còn phương pháp, cách tính, qua xem xét, đánh giá, lập luận mà cơ quan giám định đưa ra, VKS thấy rằng hợp lý, đúng nguyên tắc mà có cơ sở. Thiệt hại đã xảy ra chứ không phải thiệt hại dự báo trong tương lai.

Nghị quyết 41 của Quốc hội vẫn yêu cầu xử lý tội "Cố ý làm trái..." theo luật cũ

Đại diện VKS nhận xét, “luật sư Trần Hồng Phúc nói ý so sánh với vụ án ACB với lập luận ACB đem tiền đi gửi bị xử lý, còn ở đây không gửi thì cũng bị xử lý. Luật sư đẩy lên vấn đề rằng lãi suất, ngược lại với chỉ đạo của ban phòng chống tham nhũng, có sự bất nhất. Rất may tôi là người tham gia giữ quyền công tố tại vụ án ACB và thấy rằng vụ án ACB uỷ thác cho cá nhân gửi tiền Viettinbank và bị bị cáo chiếm đoạt. Tức nhà nước không cấm gửi tiền nhưng uỷ thác cá nhân gửi thì luật cấm. Do đó, không nên phát biểu đẩy lên thành quan điểm”.

“Về áp dụng điều 608 mà luật sư Lê Văn Thiệp và một số luật sư đã nêu để nói rằng cơ quan VKS có sự áp dụng lẫn lộn, đại diện VKS cho rằng cần cân nhắc ngôn từ. Mức bồi thường, nguyên tắc bồi thường phải dẫn chiếu đến Bộ luật dân sự làm cơ sở. Làm trái gây thiệt hại thì phải bồi thường, và một trong nguyên tắc bồi thường là Điều 608 mà cơ quan truy tố áp dụng đối với hành vi của bị cáo”- đại diện VKS phân tích.

Một vấn đề nữa mà các luật sư, trong đó có luật sư Nguyễn Chiến là luật mới không còn tội Cố ý làm trái, theo đại diện VKS, việc áp dụng Bộ luật Hình sự 2015 quan điểm áp dụng có Nghị quyết 41 mà đại biểu Chiến tham gia ấn nút, quy định việc riêng ở điểm e Điều 2 của nghị quyết có một số tội, trong đó có tội Cố ý làm trái và đang điều tra truy tố xét xử thì áp dụng Bộ luật Hình sự 1999. Quốc hội vẫn yêu cầu xử lý tội danh này theo luật cũ.

Về cá thể hoá trách nhiệm các bị cáo, cơ quan VKS xem xét, đánh giá hành vi sai phạm của vụ án, xâu chuỗi và có vai trò của từng bị cáo. Cùng một hành vi, tính chất sai phạm thì người có trách nhiệm cao hơn đương nhiên chịu trách nhiệm cao hơn. Bên cạnh đó, người trách nhiệm cao hơn nhưng tham gia phạm tội thấp hơn thì mức án thấp hơn, ví dụ như Trương Quốc Dũng.

Đại diện VKS nhận định, “Rõ ràng có phân hoá, đánh giá mức độ vai trò của từng bị cáo chứ không phải “xem xét theo bảng lương” như lời luật sư. Trong vụ án này vai trò chủ mưu xuyên suốt là bị cáo Đinh La Thăng, khởi nguồn từ chỉ định thầu. Vai trò của các bị cáo sau biết nhưng vẫn thực hiện, đó là hành vi cố ý là trái”.

“Các bị cáo nói do sức ép tiến độ, nhưng thử hỏi từ ngày tạm ứng đến ngày PVC thực hiện các hạng mục là bao nhiêu? Thực chất ký việc này để nhằm hợp thức chuyển tiền cho PVC – đó là quan điểm của VKS khi đánh giá xâu chuỗi. Một quan điểm đánh giá chứng cứ là không đặt vấn đề chứng cứ riêng biệt trong một mối liên quan. Với tất cả lập luận cơ sở và phân tích, VKS thấy rằng đủ cơ sở buộc tội đối với các bị cáo. Trên cơ sở quan điểm các bên thì toà xem xét cân nhắc”- đại diện VKS nêu. 

Cũng trong chiều nay, Hội đồng xét xử đã tuyên xong phần đối đáp và chuyển sang phần nghị án. Sáng mai (17/1), Hội đồng xét xử sẽ cho các bị cáo nói lời sau cùng trước khi tòa nghị án.