Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ: Tiền ảo không phải là phương tiện thanh toán hợp pháp

Theo công ty nghiên cứu thị trường tiền ảo CryptoCompare, vào cuối tháng 11 năm 2017, 80% giao dịch Bitcoin xuất phát từ Châu Á. Đáng nói, trong 4 thị trường lớn nhất có Việt Nam và số lượng truy cập từ Việt Nam vào một số sàn giao dịch tiền ảo luôn nằm trong Top 5 cùng các nước Mỹ, Nga, Nhật Bản.

Tổng cục Hải quan cho biết, máy tính " đào" bitcoin nhập khẩu tăng cao trong thời gian qua ( ảnh minh họa: nguồn internet)

Bên cạnh đó, lượng máy tính “đào” (khai thác) Bitcoin nhập khẩu về Việt Nam trong thời gian qua cũng tăng khá cao. Cụ thể, theo thông tin từ Tổng cục Hải quan, từ năm 2017 đến nay đã có 15.600 máy đào tiền ảo được nhập khẩu vào Việt Nam. Chỉ riêng tại Cục Hải quan thành phố Hồ Chí Minh, tính từ đầu năm 2018 đến nay đã làm thủ tục cho 3.664 máy xử lý dữ liệu tự động khai thác tiền ảo nhập khẩu về thành phố Hồ Chí Minh.

Trước tình hình này, ngày 9/6/2018, Chính phủ đã có công văn số 5484/VPCP-KTTH giao Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính và các cơ quan liên quan nghiên cứu, xem xét việc tạm ngừng nhập khẩu máy xử lý dữ liệu tự động khai thác tiền ảo theo thẩm quyền và quy định pháp luật hiện hành.

Vừa qua, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ nhận được phiếu chất vấn của đại biểu Quốc hội Huỳnh Thành Chung, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bình Phước chất vấn về một số vấn đề liên quan đến tiền ảo.

Trả lời chất vấn đại biểu Quốc hội Huỳnh Thành Chung, Phó Thủ tướng cho biết, trong thời gian vừa qua, Bitcoin và các tiền mã hóa tương tự (tiền ảo) hoạt động phân tán, có tính ẩn danh cao, không do cơ quan nhà nước có thẩm quyền kiểm soát, phát hành. Việt Nam cũng như đa số các quốc gia khác không coi tiền ảo là tiền tệ và phương tiện thanh toán hợp pháp trên lãnh thổ quốc gia mình. Tiền ảo là một hiện tượng, vấn đề rất mới, các quy định pháp luật cụ thể về tiền ảo, tài sản ảo tại Việt Nam chưa có.

Thời gian qua, Chính phủ đã có chỉ đạo, các Bộ, ngành, địa phương cũng đã chủ động triển khai một số công việc, biện pháp để giúp người dân hiểu được rủi ro, thận trọng và cảnh giác khi tham gia đầu tư, giao dịch mua bán tiền ảo, ngăn ngừa ảnh hưởng tiêu cực của tiền ảo.

Cụ thể, ngày 21/08/2017, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1255/QĐ-TTg phê duyệt Đề án “Hoàn thiện khung pháp lý để quản lý, xử lý đối với các loại tài sản ảo, tiền điện tử, tiền ảo” (Đề án 1255), trong đó đã giao Bộ Tư pháp là cơ quan đầu mối rà soát, đánh giá thực trạng về tiền ảo và lập đề nghị xây dựng văn bản quy phạm pháp luật về quản lý tiền ảo, tài sản ảo; thời gian hoàn thành là trong năm 2018.

Đặc biệt, trước những diễn biến phức tạp, rủi ro, hệ lụy khó lường và tiêu cực của tiền ảo đối với thị trường Việt Nam, ngày 11/4/2018, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 10/CT-TTg về tăng cường quản lý các hoạt động liên quan tới Bitcoin và các loại tiền ảo tương tự khác, trong đó đã giao nhiệm vụ cụ thể cho các Bộ, ngành liên quan, Ngân hàng Nhà nước, UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương nhằm phòng ngừa, kiểm soát các giao dịch, hoạt động tiền ảo, giảm thiểu tối đa những tác động, ảnh hưởng tiêu cực của tiền ảo đến người dân và xã hội.

Về đề nghị của đại biểu Quốc hội Huỳnh Thành Chung về việc xem xét phát hành loại hình công cụ thanh toán tiền ảo trong tương lai, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ khẳng định, đến thời điểm hiện tại, tiền ảo chưa thể trở thành tiền tệ, phương tiện thanh toán có khả năng thách thức các đồng tiền quốc gia, mạng thanh toán hiện hành.

Lý do, theo Phó Thủ tướng đó là khả năng chấp nhận tiền ảo như một trung gian trao đổi an toàn, hiệu quả ở thời điểm hiện nay là rất thấp. Các giao dịch tiền ảo chủ yếu là giao dịch mua đi, bán lại với mục đích đầu tư, đầu cơ chứ không phục vụ cho mục đích sử dụng như một phương tiện trao đổi, thanh toán hàng hóa dịch vụ.

Hơn nữa, hiện nay các nước trên thế giới, tiền ảo mới chỉ được chấp nhận trong các web hoạt động mờ ám (dark web) và tại một số ít các đơn vị cung ứng hàng hóa, dịch vụ như một công cụ quảng bá hình ảnh là chính.

Ngoài ra, tiền ảo còn có hạn chế là mức độ biến động rất mạnh, không giống với đặc trưng ổn định thông thường của các đồng tiền quốc gia. Trong năm 2017, Bitcoin và các đồng tiền ảo tăng giá liên tục và lên cơn sốt vào thời điểm cuối năm 2017 khi Bitcoin có giá chạm ngưỡng 20.000 USD/Bitcoin, gấp 20 lần giá thời điểm đầu năm 2017, chỉ trong vòng chưa đầy 2 tháng sau đó lại đánh mất tới 2/3 giá trị… Vì vậy, Bitcoin và các đồng tiền mã hóa mang bản chất của một loại tài sản/công cụ đầu cơ tài chính, chưa thể đảm đương vai trò, chức năng của một phương tiện thanh toán đích thực...

Phó Thủ tướng cũng cho hay, trong thời gian tới, Chính phủ và các cơ quan quản lý Việt Nam vẫn sẽ tiếp tục nghiên cứu, cập nhật tình hình liên quan đến nội dung, kiến nghị mới mẻ này.