Giải quyết yêu cầu bồi thường Nhà nước trong tố tụng hình sự, tố tụng hành chính

Theo Dự thảo thông tư, giải quyết yêu cầu bồi thường thuộc phạm vi trách nhiệm bồi thường của Nhà nước trong quá trình giải quyết vụ án hình sự, vụ án hành chính được thực hiện như sau:

Trong quá trình giải quyết sơ thẩm vụ án hình sự, trước khi Hội đồng xét xử vào phòng nghị án thì tổ chức, cá nhân bị thiệt hại do người thi hành công vụ gây ra có quyền tự mình hoặc thông qua người đại diện hợp pháp yêu cầu Tòa án giải quyết yêu cầu bồi thường thuộc phạm vi trách nhiệm bồi thường của Nhà nước hướng dẫn tại khoản 1 Điều 2 Thông tư này;

Ảnh minh họa

Trong quá trình giải quyết sơ thẩm vụ án hành chính, trước hoặc tại phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận, công khai chứng cứ và đối thoại, tổ chức, cá nhân bị thiệt hại do người thi hành công vụ gây ra có quyền tự mình hoặc thông qua người đại diện hợp pháp yêu cầu Tòa án giải quyết yêu cầu bồi thường thuộc trách nhiệm bồi thường của Nhà nước hướng dẫn tại khoản 2 Điều 2 Thông tư này;

Việc yêu cầu giải quyết bồi thường thuộc phạm vi trách nhiệm bồi thường của Nhà nước trong quá trình giải quyết vụ án hình sự, vụ án hành chính hướng dẫn tại khoản 1 và khoản 2 Điều này phải được xem xét, giải quyết trong cùng vụ án trừ trường hợp quy định tại Điều 30 Bộ luật Tố tụng Hình sự và khoản 2 Điều 7 Luật Tố tụng Hành chính và Điều 6 Thông tư này.

Cơ quan có thẩm quyền xác định hành vi trái pháp luật của người thi hành công vụ gây thiệt hại thuộc phạm vi trách nhiệm bồi thường của Nhà nước là Tòa án xét xử vụ án hình sự, vụ án hành chính về hành vi của người thi hành công vụ trong các trường hợp hướng dẫn tại khoản 1 và khoản 2 Điều 2 Thông tư này.

Tại phòng nghị án khi tiến hành nghị án, Hội đồng xét xử vụ án hình sự, vụ án hành chính thống nhất, quyết định về việc có hay không hành vi của người thi hành công vụ là trái pháp luật thuộc phạm vi trách nhiệm bồi thường của Nhà nước hướng dẫn tại khoản 1 và khoản 2 Điều 2 Thông tư này. Quyết định này của Hội đồng xét xử được ghi vào biên bản nghị án (Hội đồng xét xử xác định thiệt hại của tổ chức, cá nhân; xem xét, quyết định các vấn đề về bồi thường thiệt hại trong bản án giải quyết vụ án hình sự, vụ án hành chính).

Trường hợp Hội đồng xét xử thống nhất, quyết định hành vi của người thi hành công vụ không trái pháp luật hoặc không thuộc phạm vi trách nhiệm bồi thường của Nhà nước theo hướng dẫn tại khoản 1 và khoản 2 Điều 2 Thông tư này thì Hội đồng xét xử quyết định không chấp nhận yêu cầu giải quyết bồi thường của tổ chức, cá nhân có yêu cầu. Quyết định này được ghi vào biên bản nghị án và trong bản án giải quyết vụ án hình sự, vụ án hành chính.

Cũng theo Dự thảo, trường hợp khi nghị án, Hội đồng xét xử thống nhất, quyết định hành vi của người thi hành công vụ là trái pháp luật và thuộc phạm vi trách nhiệm bồi thường của Nhà nước nhưng chưa có điều kiện để chứng minh đầy đủ các vấn đề cần giải quyết đối với yêu cầu bồi thường thì Hội đồng xét xử có thể tách yêu cầu giải quyết bồi thường để giải quyết bằng vụ án riêng theo thủ tục tố tụng dân sự. Việc tách yêu cầu giải quyết yêu cầu bồi thường phải bảo đảm không làm ảnh hưởng đến việc giải quyết vụ án hình sự, vụ án hành chính.

Trong trường hợp này, Tòa án phải chủ động tiến hành thủ tục xem xét thụ lý, giải quyết vụ án dân sự ngay sau khi bản án hình sự, bản án hành chính có yêu cầu bồi thường thiệt hại nhưng tách ra giải quyết bằng vụ án dân sự độc lập có hiệu lực pháp luật mà người yêu cầu bồi thường không phải có đơn yêu cầu.

Trong quá trình giải quyết vụ án dân sự theo hướng dẫn tại khoản 1 Điều này mà bản án, quyết định hình sự, bản án, quyết định hành chính bị kháng cáo, kháng nghị theo thủ tục phúc thẩm hoặc bị kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm thì Tòa án ra quyết định tạm đình chỉ giải quyết vụ án dân sự để chờ kết quả xét xử giám đốc thẩm, tái thẩm vụ án hình sự, vụ án hành chính.

Trường hợp Tòa án tách việc giải quyết yêu cầu bồi thường để giải quyết bằng vụ án riêng theo thủ tục tố tụng dân sự thì trước khi Tòa án vào sổ thụ lý yêu cầu giải quyết bồi thường, người yêu cầu có quyền rút đơn yêu cầu giải quyết bồi thường để đề nghị cơ quan giải quyết bồi thường quy định tại Chương IV Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước giải quyết theo quy định tại Mục 1 Chương V Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước…

Cũng theo Dự thảo Thông tư, sau khi Tòa án ban hành bản án, quyết định, nếu người yêu cầu bồi thường không đồng ý với nội dung giải quyết bồi thường trong bản án, quyết định của Tòa án hoặc bản án, quyết định của Tòa án không có nội dung giải quyết bồi thường thì có quyền kháng cáo về nội dung này của bản án, quyết định sơ thẩm của Tòa án hoặc đề nghị người có thẩm quyền xem xét lại nội dung này của bản án, quyết định có hiệu lực của Tòa án theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm đối với phần giải quyết bồi thường của Tòa án theo thủ tục tố tụng dân sự. Yêu cầu giải quyết bồi thường thuộc trách nhiệm bồi thường của Nhà nước đã được giải quyết bằng bản án, quyết định của Tòa án thì không được yêu cầu giải quyết bồi thường bằng thủ tục khác.