Viện kiểm sát kháng nghị, Tòa hủy Bản án sơ thẩm

Khoảng 08 giờ 20 phút ngày 22/4/2018, do ông Phạm Đình Hà và bị cáo Lê văn Quốc không thống nhất được với nhau về ranh giới đất giữa hai gia đình nên xảy ra cãi vã, to tiếng với nhau, Quốc dùng xuổng đào hố để chôn cọc thì ông Hà liền đi lại dùng chân để lấp hố nhưng bị Quốc dùng lưng che nên ông Hà không lấp được. Tiếp đó, ông Hà chạy vào nhà lấy một chiếc dao rựa ra dơ lên và nói “mi mà đào thì tau chém”, Quốc dùng xuổng gạt chiếc dao xuống nhưng không trúng dao mà trúng vào tay trái và phần lưng của ông Hà làm xây xước. Sau đó, ông Hà chạy vào nhà lấy một cây nứa hình trụ, dài 3,3m rồi dùng dao vót nhọn một đầu chạy ra để đâm Quốc. Thấy ông Hà cầm theo cây nứa chạy ra để đâm, Quốc bỏ chạy, vừa chạy, Quốc vừa nghĩ không thể chạy mãi được, ông Hà cầm cây nứa dài sẽ khó xoay xở nên Quốc chạy về nấp phía sau ngôi nhà cũ mua của bà Hạnh. Khi ông Hà cầm cây nứa chạy đến, Quốc dùng hai tay cầm xuổng đánh về phía ông Hà, thấy vậy ông Hà dơ cây nứa lên đỡ thì cây nứa bị gãy, lưỡi xuổng trượt xuống trúng vào đầu khiến ông Hà bị choáng ngã xuống đất. Một lát sau, ông Hà về đến nhà thì có biểu hiện đau đầu, nôn mửa nên gia đình đưa ông Hà đi cấp cứu, điều trị tại Bệnh viện đa khoa huyện Hương Sơn, Bệnh viện đa khoa Hữu Nghị tỉnh Nghệ An từ ngày 22/4/2018 đến ngày 02/5/2018 thì ra viện, về điều trị tại nhà.

Bản kết luận giám định số 163/TTPY ngày 01/6/2018 của Trung tâm Pháp y tỉnh Nghệ An kết luận: ông Phạm Đình Hà chấn thương sọ não: Đụng dập, máu tụ nhu mô não vùng thái dương phải, máu tụ ngoài màng cứng thái dương trái, vỡ xương thái dương trái. Tỷ lệ tổn thương cơ thể do thương tích gây nên tại thời điểm giám định là 33%.

Bản án hình sự sơ thẩm số 14/2018/HSST ngày 05/11/2018 của Tòa án nhân dân huyện Vũ Quang, tỉnh Hà Tĩnh xét xử: Áp dụng điểm c khoản 3 Điều 134; điểm b, e khoản 1, 2 Điều 51, khoản 1 Điều 54 Bộ luật hình sự, xử phạt bị cáo Lê Văn Quốc 03 năm tù về tội Cố ý gây thương tích. Thời hạn tù của bị cáo tính từ ngày thi hành án, nhưng được trừ thời gian tạm giam từ ngày 07/6/2018 đến ngày 20/7/2018.

Xét thấy Bản án hình sự sơ thẩm số 14/2018/HSST ngày 05/11/2018 của Tòa án nhân dân huyện Vũ Quang xét xử bị cáo Lê Văn Quốc về tội Cố ý gây thương tích theo điểm c khoản 3 Điều 134 BLHS là có căn cứ, đúng người, đúng tội. Tuy nhiên, việc Tòa án nhân dân huyện Vũ Quang chấp nhận ông Lê Xuân Ninh là cán bộ Phòng khám xã Đức Lĩnh thuộc Bệnh viện Đa khoa huyện Vũ Quang tham gia bào chữa theo Giấy ủy quyền cho bị cáo Lê Văn Quốc là vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng. Vì:

Theo quy định tại khoản 2 Điều 72 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 thì người bào chữa gồm có: “Luật sư; người đại diện cho người bị buộc tội; Bào chữa viên nhân dân; Trợ giúp viên pháp lý trong trường hợp người bị buộc tội thuộc đối tượng được trợ giúp pháp lý”.

Tại khoản 1 Điều 76 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 quy định: “Người bị buộc tội là người dưới 18 tuổi, người có nhược điểm về tâm thần hoặc thể chất mà không mời người bào chữa thì Toà án phải chỉ định người bào chữa cho họ”. 

Đối chiếu với các quy định nêu trên thì bị cáo Lê Văn Quốc (sinh năm 1986) là người đã thành niên, không phải là người có nhược điểm về tâm thần hoặc thể chất (không thuộc trường hợp phải chỉ định người bào chữa), gia đình bị cáo cũng không thuộc diện hộ nghèo hay cận nghèo. Ông Lê Xuân Ninh không phải là luật sư, không phải là bào chữa viên nhân dân, không phải là Trợ giúp viên pháp lý, không phải là người đại diện cho bị cáo Lê Văn Quốc (người đại diện hợp pháp của bị cáo là đại diện đương nhiên chứ không phải là đại diện theo uỷ quyền, không ai có thể uỷ quyền cho người khác thay mình tham gia tố tụng với tư cách là bị cáo được) và cũng không thuộc diện là người bào chữa do Tòa án chỉ định. Do đó, Tòa án cấp sơ thẩm chấp nhận cho ông Lê Xuân Ninh tham gia bào chữa cho bị cáo Lê Văn Quốc theo ủy quyền do vấn đề sức khỏe của bị cáo trong giai đoạn xét xử sơ thẩm là trái với quy định tại Điều 55, khoản 1 và khoản 2 Điều 72, khoản 1 Điều 76 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015.

Việc Tòa án cấp sơ thẩm cho ông Lê Xuân Ninh không đủ điều kiện làm người bào chữa, tham gia bào chữa cho bị cáo Lê Văn Quốc theo hình thức ủy quyền, được thực hiện các quyền của người bào chữa, trong đó cho phép ông Ninh được đọc, ghi chép và sao chụp hồ sơ vụ án, được tham gia xét hỏi, tranh luận tại phiên tòa (điểm l, m khoản 1 Điều 73 BLTTHS) là vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng trong giai đoạn xét xử sơ thẩm, làm lộ tài liệu hồ sơ vụ án thuộc danh mục tài liệu mật của cơ quan nhà nước, gây khó khăn cho những người tiến hành tố tụng và ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của những người tham gia tố tụng, dẫn đến vụ án xét xử kéo dài (vụ án đưa ra xét xử ngày 25/10/2018 đến ngày 05/11/2018 mới tuyên án).

Vì vậy, ngày 19/11/2018, Viện kiểm sát nhân dân huyện Vũ Quang đã ban hành kháng nghị phúc thẩm đối với bản án hình sự sơ thẩm số 14/2018/HSST ngày 05/11/2018 của Tòa án nhân dân huyện Vũ Quang theo hướng hủy bản án sơ thẩm để xét xử lại. Ngày 20/6/2019, Tòa án nhân dân tỉnh Hà Tĩnh đưa vụ án ra xét xử theo thủ tục phúc thẩm, chấp nhận toàn bộ nội dung kháng nghị của Viện kiểm sát./.