Thủ tục xem xét yêu cầu thi hành án bản án hình sự của Tòa án nước ngoài với công dân Việt Nam bị từ chối dẫn độ

Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 quy định bản án, quyết định hình sự của Tòa án nước ngoài đối với công dân Việt Nam bị từ chối dẫn độ có thể được thi hành tại Việt Nam khi có đủ các điều kiện: (1) Có văn bản yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài về việc thi hành bản án, quyết định hình sự của Tòa án nước ngoài đối với công dân Việt Nam bị từ chối dẫn độ; (2) Hành vi phạm tội mà công dân Việt Nam bị kết án ở nước ngoài cũng cấu thành tội phạm theo quy định của Bộ luật hình sự nước CHXHCN Việt Nam; (3) Bản án, quyết định hình sự của Tòa án nước ngoài đối với công dân Việt Nam đã có hiệu lực pháp luật và không còn thủ tục tố tụng nào đối với người đó (Điều 500).

Trình tự, thủ tục xem xét yêu cầu việc thi hành bản án, quyết định hình sự của Tòa án nước ngoài đối với công dân Việt Nam bị từ chối dẫn độ được thực hiện theo trình tự, thủ tục sau đây:

– Trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày nhận được yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài về việc thi hành bản án, quyết định hình sự của tòa án nước ngoài đối với công dân Việt Nam bị từ chối dẫn độ, TAND cấp tỉnh đã ra quyết định từ chối dẫn độ xem xét yêu cầu của nước ngoài;

– Tòa án có thẩm quyền mở phiên họp bằng Hội đồng gồm ba Thẩm phán để xem xét yêu cầu thi hành bản án, quyết định hình sự của Tòa án nước ngoài đối với công dân Việt Nam bị từ chối dẫn độ (phải có mặt của Kiểm sát viên VKS cùng cấp), người bị yêu cầu thi hành bản án, quyết định hình sự của Tòa án nước ngoài, Luật sư hoặc người đại diện của họ (nếu có). Sau khi khai mạc phiên họp, một thành viên của Hội đồng trình bày những vấn đề liên quan đến yêu cầu thi hành bản án, quyết định hình sự của tòa án nước ngoài đối với công dân Việt Nam và nêu ý kiến về cơ sở pháp lý của việc cho thi hành bản án, quyết định hình sự của Tòa án nước ngoài đối với công dân Việt Nam tại Việt Nam.

Kiểm sát viên phát biểu quan điểm của VKS về việc cho thi hành bản án, quyết định hình sự của Tòa án nước ngoài đối với công dân Việt Nam tại Việt Nam.

Người bị yêu cầu thi hành bản án, quyết định hình sự của Tòa án nước ngoài, Luật sư, người đại diện của người này trình bày ý kiến (nếu có).

Hội đồng thảo luận và quyết định theo đa số việc cho thi hành hoặc không cho thi hành bản án, quyết định hình sự của Tòa án nước ngoài đối với người bị yêu cầu.

– Quyết định cho thi hành bản án, quyết định hình sự của Tòa án nước ngoài đối với công dân Việt Nam tại Việt Nam phải ghi rõ thời hạn mà người đó phải thi hành án phạt tù tại Việt Nam trên cơ sở xem xét, quyết định:

+ Trường hợp thời hạn của hình phạt do nước ngoài đã tuyên phù hợp với pháp luật Việt Nam thì thời hạn phải thi hành án tại Việt Nam được quyết định tương ứng với thời hạn đó;

+ Trường hợp tính chất hoặc thời hạn của hình phạt do Tòa án nước ngoài đã tuyên không phù hợp pháp luật Việt Nam thì quyết định chuyển đổi hình phạt cho phù hợp với pháp luật Việt Nam nhưng không được dài hơn hình phạt đã tuyên của tòa án nước ngoài.

– Chậm nhất là 10 ngày kể từ ngày ra quyết định cho thi hành hoặc không cho thi hành bản án, quyết định hình sự của Tòa án nước ngoài, TAND cấp tỉnh gửi quyết định cho người bị yêu cầu thi hành, VKSND cùng cấp, Bộ Công an để thực hiện.

Người bị yêu cầu thi hành bản án, quyết định hình sự của tòa án nước ngoài có quyền kháng cáo, VKSND cùng cấp có quyền kháng nghị trong thời hạn 15 ngày, VKSND cấp cao có quyền kháng nghị trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày TAND cấp tỉnh ra quyết định.

TAND cấp tỉnh phải gửi hồ sơ và kháng cáo, kháng nghị cho TAND cấp cao trong thời hạn 07 ngày kể từ ngày hết thời hạn kháng cáo, kháng nghị.

– Trong thời hạn 20 ngày kể từ ngày nhận được hồ sơ xem xét yêu cầu thi hành bản án, quyết định hình sự của tòa án nước ngoài có kháng cáo, kháng nghị, TAND cấp cao mở phiên họp xem xét quyết định của TAND cấp tỉnh bị kháng cáo, kháng nghị.

Thủ tục xem xét kháng cáo, kháng nghị đối với quyết định của TAND cấp tỉnh được thực hiện theo quy định tại Điều này.

– Quyết định thi hành bản án, quyết định hình sự của tòa án nước ngoài đối với công dân Việt Nam tại Việt Nam có hiệu lực pháp luật gồm: (1) Quyết định của TAND cấp tỉnh không bị kháng cáo, kháng nghị; (2) Quyết định của TAND cấp cao.

– Trình tự, thủ tục thi hành quyết định thi hành bản án, quyết định của tòa án nước ngoài đối với công dân Việt Nam tại Việt Nam được thực hiện theo quy định BLTTHS và Luật Thi hành án hình sự.

– Khi nhận được thông báo về quyết định đặc xá, đại xá hoặc miễn, giảm hình phạt của nước ngoài đối với công dân Việt Nam phạm tội ở nước ngoài bị Việt Nam từ chối dẫn độ và người đó đang thi hành án tại Việt Nam thì Bộ Công an gửi ngay thông báo đó cho Tòa án, Viện kiểm sát có thẩm quyền xem xét, quyết định (Điều 501).

(Trích bài viết « Những quy định mới về hợp tác quốc tế trong tố tụng hình sự trong BLTTHS năm 2015 » của Trung tướng, Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Ngọc Anh, Cục trưởng Cục V19 Bộ Công an và Thượng úy, Thạc sĩ Nguyễn Thị Thu Hương – Giảng viên Khoa Pháp luật Học viện Cảnh sát nhân dân, TCKS số Số 13/2016)