Những hiểu lầm về kiêng kỵ trong ngày đầu năm

Chuyên gia phong thủy Nguyễn Mạnh Linh – giám đốc Học viện Phong thủy ngũ hành – tư vấn những hiểu đúng về kiêng kỵ trong ngày đầu năm mới.

Năm Dậu vẫn cúng được gà

Vào năm gà, một số vùng quê hoặc một số gia đình có thói quen không cúng gà trong Giao thừa, cũng như các ngày Tết, với ý nghĩa tôn trọng con vật đại diện cho năm đó. Họ chuyển sang cúng chân giò hoặc một khoanh giò.

Chuyên gia phong thủy Mạnh Linh lý giải, con gà trống là con vật cát tường. Từ xa xưa, dân ta đã có tập tục giết gà trống ngày cuối năm và đầu năm mới mùng 1 để trấn áp, xua đuổi tà ác. Việc cúng gà là tập tục lâu đời, không liên quan đến năm con gà. Trong năm Đinh Dậu 2017 gia đình bạn hoàn toàn có thể cúng gà, không ảnh hưởng gì.

Kiêng cho nước
Ngày Tết các gia đình đều kỵ người khác đến xin nước vì với người Việt nước đại diện cho sự sinh sôi, nảy nở. Dân ta hay chúc nhau câu: “Tiền vào như nước sông Đà, tiền ra nhỏ giọt như cà phê phin”. Vì vậy nếu cho nước đầu năm, tiền tài, danh lợi của bạn sẽ “một đi không trở lại”.

Bao đời nay, người Việt cũng có truyền thống lá lành đùm lá lách, cưu mang nhau lúc hoạn nạn. Thời nay, hiếm khi có chuyện các gia đình đi xin nước, nhưng trong trường hợp bất khả kháng như bị mất nước, đường ống bị hỏng… mới phải đi xin. Giúp đỡ nhau lúc hoạn nạn là điều nên làm, đừng kiêng kỵ quá.

Kiêng cho lửa
Cũng như nước, ngày Tết các gia đình đều kỵ người khác đến xin lửa vì với người Việt lửa đại diện cho cuộc sống ấm no, hạnh phúc. Cho đi, có khi sẽ cho mất vận may nhà mình.

Có thờ có thiêng, có kiêng có lành, người Việt luôn nhắc nhở nhau câu này. Tuy nhiên, trong xã hội ngày nay việc xin lửa rất ít khi xảy ra, trừ trường hợp cần lửa (ví như thắp hương) trong khi nhà dùng bếp từ chẳng hạn. Hàng xóm khó khăn mới nhờ cậy, nhưng vì kiêng kỵ mà không giúp là điều không nên. Hơn thế, cho đi là nhận về may mắn. Vì thế, bạn cũng không cần kiêng kỵ quá.

Kiêng quét nhà
Dân gian cho rằng nếu quét nhà vào 3 ngày đầu năm thì cả năm đó gia đình sẽ nghèo túng, khánh kiệt. Tập tục này xuất phát từ một truyền thuyết của Trung Quốc, kiêng hốt rác trong ba ngày đầu năm vì sợ hốt mất Thần Tài ẩn trong đống rác. Vì thế từ trước đêm Giao thừa, gia đình nào cũng cố gắng dọn dẹp nhà cửa, sân vườn sạch sẽ hết mức có thể để tránh phải quét nhiều trong ba ngày đầu năm.

Ngày Tết khách khứa đến chơi nhà, nhất là việc tổ chức ăn uống tại nhà gây ra tình trạng bừa bộn, nhà cửa không sạch sẽ. Một số gia đình nghĩ ra mẹo, không quét rác hất ra, mà quét vào trong để đỡ… “mất lộc” hoặc quét dồn vào một chỗ, sau những ngày Tết mới hốt đổ đi. Tuy nhiên, bạn cũng nên hốt sớm vì rác để lâu là một ổ bệnh tật. Kiêng kỵ để mong may mắn trong năm mới là điều dễ hiểu, song việc bẩn phải dọn, rác đầy phải đổ… là chuyện bình thường, không cần thiết phải kiêng quá đà.

Kiêng làm vỡ chén đĩa
Vỡ bát chén biểu tượng cho sự rạn nứt, tan vỡ trong cuộc sống. Do vậy, nếu làm vỡ bát chén trong ngày Tết, người ta tin đó là điềm báo cho sự không may mắn xảy ra trong năm đó.

Tục kiêng làm vỡ chén, bát thực sự là muốn nhắc nhở mọi người cẩn thận trong cách hành động, lời ăn tiếng nói. Nếu chẳng may có đổ vỡ đầu năm, dù đó có là vật quý đến đâu, hãy cứ phiên phiến cho qua, để cả năm êm thấm. Một số nơi trấn an bằng cách cho rằng đổ vỡ gây ra tiếng động tốt, manglại may mắn. Do đó, nếu bạn lỡ làm rơi bát đĩa cũng không phải lo lắng.

Kiêng vay, cho vay
Người xưa dạy, không nên vay hoặc cho tiền bạc, đồ đạc vào những ngày đầu năm mới vì sẽ khiến gia đình rơi vào cảnh túng thiếu cả năm. Vì vậy, trước chiều 30 Tết, các chủ nợ thường đi đòi hết các khoản nợ nần, con nợ cũng phải thu xếp trả trước Giao thừa.

Điều kiêng kỵ này xuất phát từ quan niệm ngày đầu xuân con người mở cửa để đón lộc vào nhà, còn nếu cho mượn hoặc trả giống như “dâng” tài lộc vào tay người khác, cả năm sẽ rơi vào cảnh túng thiếu. Nếu bạn là người cho vay, chỉ nên “đòi nợ” trước ngày 30 Tết, còn những ngày đầu năm mới nên tạm gác việc này lại để có lợi cho cả bản thân và gia đình. Ngược lại, nếu bạn chưa có khả năng trả trong dịp Tết này cũng cần phải có lời qua lại với người cho vay, xin khất vào một thời điểm cụ thể.

Kiêng xuất hành, mở hàng, đi lễ ngày xấu
Với quan niệm “đầu xuôi đuôi lọt”, người xưa khi xuất hành, mở hàng hay đi lễ đầu năm đều chọn ngày giờ tốt. Nhiều người hay vin vào câu dân gian “Mồng 5, 14, 23, đi chơi còn lỗ nữa là đi buôn” để nói đến việc nên tránh đi xuất hành, mở hàng, đi lễ trong những ngày này.

Ngày giờ tốt mỗi năm một khác, không cố định, vì vậy cần tra cứu theo sách lịch. Năm 2017 ngày tốt mở hàng là mùng 1, 6, 8; đi lễ chọn mùng 1, 2, 4, 5, 6, 7, 8; xuất hành tốt nhất ngày 1, 6.

Còn câu “mồng 5, 14, 23, đi chơi còn lỗ nữa là đi buôn”, dân gian đang hiểu sai ý nghĩa của câu nói, cho rằng không nên đi chơi, buôn bán vào các ngày này. Thực tế, mùng 5, 14, 23 là ngày đẹp, vua chúa xưa hay đi tuần thú nên dân tình phải tránh ngày đó (đường sá, chợ búa… phải dẹp hết, đồng thời phải tránh gặp vua).

Kiêng đi chúc Tết vào sáng mùng Một
Xuất phát từ phong tục xông nhà, xông đất đầu năm, người đầu tiên bước vào nhà ai trong ngày mùng Một Tết chính là người quyết định đem lại sự may mắn hoặc xui xẻo cho gia đình ấy trong cả năm. Vì thế người ta thường tránh đi chúc Tết vào sáng mùng Một nếu không được gia chủ mời vì sợ sẽ mang đến điều không tốt đẹp gia đình đó.

Nhiều gia đình, đặc biệt những nhà làm kinh doanh rất quan trọng người xông đất. Họ thường chọn người hợp tuổi, hợp mệnh với mình, hoặc cấp trên đến xông nhà. Chuyên gia phong thủy Mạnh Linh cho biết, ngoài việc chọn người xông đất, mở hàng hợp tuổi, bạn cũng có thể chọn theo tiêu chí đó là người sức khỏe tốt, tình tình hiếu thuận, vui vẻ, hào sảng.

Nhà có tang kiêng đi chúc Tết
Người xưa có tục kiêng những chuyện buồn ngày đầu năm. Gia đình có tang cũng kiêng không sang nhà khác chúc Tết hay xông đất vì sợ mang vận đen đến cho họ.

Sự thật, gia đình có tang nên hạn chế đến nhà khác để tránh mang vận đen, tuy nhiên lại nên khuyến khích hàng xóm, người thân, bạn bè đến chơi nhà mình. Họ sẽ giúp tăng cường trường khí tốt, loại bỏ trường khí xấu cho gia chủ.

Bảo Nhiên

Vnexperss