Kỳ 1- Gia Lai: “Siêu nhà thầu” - Công ty TNHH xây dựng Thuận Nguyên với những dấu hỏi lớn về chất lượng và tiến độ

Tăng trưởng ấn tượng: 1.800 tỷ đồng chỉ từ năm 2015 – 2021?

Điểm qua danh mục trúng thầu của Công ty Thuận Nguyên thông qua các kết quả lựa chọn nhà thầu được công bố, có thể thấy, chỉ trong vòng 4 năm (từ năm 2015 – 2019), nhà thầu Thuận Nguyên với tư cách độc lập và liên danh, được công bố trúng 45 gói thầu, các gói thầu này đều nằm trên địa bàn tỉnh Gia Lai với tổng giá trị các gói thầu lên đến hàng nghìn tỉ đồng.

Theo dõi diễn biến tại nhiều gói thầu cho thấy, Thuận Nguyên có lẽ là nhà thầu duy nhất, cứ “đấu là trúng” của các đơn vị mời thầu trên địa bàn tỉnh Gia Lai. Và đặc biệt, Thuận Nguyên “bách chiến bách thắng” hàng loạt các gói thầu lớn nhỏ, nhưng giá trúng thầu lại rất sát với giá gói thầu, nên tỉ lệ tiết kiệm cho ngân sách rất thấp.

Đơn cử như, gói thầu xây lắp Thuỷ lợi hồ chứa nước Ia Rtô thuộc dự án Thuỷ lợi Hồ chứa nước Ia Rtô, thị xã Ayun Pa, tỉnh Gia Lai, có nguồn vốn là ngân sách trung ương. Theo số TBMT 20181105470-00, đóng thầu vào lúc 14:30 ngày 28/11/2018: Bên mời thầu là Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Gia Lai, thời gian thực hiện là 720 ngày. Nhà thầu trúng thầu là Liên danh Công ty TNHH xây dựng Thuận Nguyên và Công ty TNHH đầu tư xây dựng KCON với giá trúng thầu 138.732.239.000 đồng (giá gói thầu 138.877.660.000 đồng). Một gói thầu có giá trị gần 139 tỷ đồng, nhưng chỉ tiết kiệm vẻn vẹn 145 triệu đồng, tỉ lệ tiết kiệm ngân sách rất thấp, chỉ 0,1 %. Trong khi đó, 3 đối thủ cùng tham gia đấu thầu với Thuận Nguyên là Công ty CP ĐTXD&TM Dương Đạt, Công ty TNHH MTV Đông Sơn và Công ty CP Trường Sơn 145 đều bị loại với lý do hồ sơ không hợp lệ và không đủ năng lực.

Được biết, một trong những nhà thầu bị loại là Công ty MTV Đông Sơn có MSDN 5900344570, trụ sở số 96 đường Âu Cơ, phường Thắng Lợi, thành phố Pleiku, tỉnh Gia Lai, do ông Nguyễn Quốc Đại đại diện theo pháp luật và có mã chứng chỉ năng lực HĐXD: 00001234. Công ty Đông Sơn cũng là một nhà thầu đầy kinh nghiệm khi đã tham gia trên dưới 20 gói thầu, tuy nhiên lại bị loại ở bước đánh giá sơ bộ do không đạt về hồ sơ.

Thậm chí, Công ty MTV Đông Sơn còn đang liên danh với Thuận Nguyên trong Gói thầu 08: Xây dựng công trình, thuộc dự án Đường liên huyện Chư Sê – Chư Pưh – Chư Prông, tỉnh Gia Lai, đóng thầu vào lúc 8h30 ngày 01/03/2021. Với gói thầu này, bên mời thầu là Ban QLDA ĐTXD tỉnh Gia Lai, có nguồn vốn ngân sách trung ương, thời gian thực hiện 650 ngày. Giá trúng thầu là  215.408.686.000 đồng (Giá gói thầu là 215.501.330.000 đồng). Tiết kiệm hơn 90 triệu đồng cho gói thầu 215 tỷ đồng, tỉ lệ tiết kiệm 0,04%. Có thể thấy, mối quan hệ giữa 2 nhà thầu này cũng rất “thân hữu”? Điều khiến dư luận có quyền nghi ngờ là việc họ cùng tham gia đấu thầu để rồi một bên bị loại do không đạt về hồ sơ (?). Và câu hỏi đặt ra là, liệu có tình trạng “quân xanh”, “quân đỏ” trong hoạt động tham gia đấu thầu của các công ty này hay không? Và nếu có thì đó sẽ là một sự thiệt hại lớn cho Ngân sách Nhà nước với những gói thầu trúng với tỉ lệ tiết kiệm vô cùng thấp.

Quyết định phê duyệt KQLCNT Gói thầu 08: Xây dựng công trình, thuộc dự án Đường liên huyện Chư Sê – Chư Pưh – Chư Prông, tỉnh Gia Lai cho Liên danh nhà thầu Thuận Nguyên và Đông Sơn

Một gói thầu được mệnh danh là “thần tốc”, với thời gian thực hiện chỉ trong 15 ngày, được cấp bởi ngân sách Trung ương và ngân sách địa phương, đóng thầu vào lúc 14:00 ngày 23/12/2019, đó là gói thầu Điện chiếu sáng công trình Kè chống sạt lở suối Hội Phú, thành phố Pleiku thuộc dự án Kè chống sạt lở suối Hội Phú, thành phố Pleiku, tỉnh Gia Lai, do Ban QLDA ĐTXD TP Pleiku là bên mời thầu, giá trúng thầu của Thuận Nguyên là 7.315.000.000 đồng (Giá gói thầu 7.321.650.000 đồng), tiết kiệm 6 triệu đồng. Đặc biệt, trong gói thầu này, 2 đơn vị cùng tham gia đấu thầu với Thuận Nguyên là Công ty CP An Thuận (đã từng tham gia 68 gói thầu, trong đó trúng 40 gói) và Công ty TNHH MTV Ngọc Phương (đã trúng 9 gói thầu) cũng bị loại vì lý do kỹ thuật. Qua tìm hiểu thì cả 2 nhà thầu này đều là những nhà thầu dày kinh nghiệm, năng lực cao nhưng lại bị loại tại giai đoạn đánh giá kỹ thuật (?!)

Tại gói thầu khác vào tháng 3/2017, có số TBMT là 20170408837-00 đã được Ban QLDA ĐTXD các công trình dân dụng và công nghiệp tỉnh Gia Lai lựa chọn Liên danh Công ty TNHH Xây dựng Thuận Nguyên và Công ty Cổ phần Phát triển Đại Việt thực hiện; đây là gói thầu thi công và lắp đặt thiết bị hệ thống nước sinh hoạt Ia Pa, thời gian thực hiện là 270 ngày. Giá trúng thầu là 71.475.487.000 đồng (Giá gói thầu là 71.674.184.000 đồng), tỉ lệ tiết kiệm là 0,2 %.

Ngoài ra, gói Xây dựng công trình, thuộc dự án Đường liên xã Tân An đi Yang Bắc, Phú An, huyện Đak Pơ, tỉnh Gia Lai do Ban QLDA ĐTXD cơ bản huyện Đak Pơ mời thầu, mở thầu vào lúc 10:30 ngày 03/05/2018. Liên danh nhà thầu Thuận Nguyên và Công ty TNHH XDTM&DV An Phú trúng thầu với giá 14.765.639.000 đồng (Giá gói thầu là 14.785.721.000 đồng), giảm 20 triệu đồng, tỉ lệ tiết kiệm chỉ 0,1%. Tuy vậy, 2 đối thủ của Thuận Nguyên là Công ty CP Lam Sơn (trúng 40 gói thầu) và Công ty CP Đại Việt đã bị loại ngay từ giai đoạn đánh giá về năng lực kinh nghiệm với lý do không đạt tiêu chuẩn về hồ sơ và năng lực. Mặc dù trước đó, cả 2 nhà thầu đều có lịch sử trúng thầu tốt, thậm chí còn có hồ sơ năng lực “sáng” hơn Thuận Nguyên khá nhiều.

Năng lực xây dựng của Công ty CP Đại Việt

Năng lực xây dựng của Công ty TNHH Xây dựng Thuận Nguyên

Không chỉ trúng hàng loạt gói thầu sát giá, Thuận Nguyên thậm chí còn trúng thầu khi giá thầu vượt giá gói thầu, cụ thể: Gói thầu 01- Xây lắp công trình thuộc dự án Đường liên huyện xã Thành An (An Khê) đến xã Kon Bla và Đăk Hlo (Kbang), tỉnh Gia Lai, do Ban QLDA ĐTXD các công trình giao thông tỉnh Gia Lai mời thầu. Thời điểm đóng thầu vào lúc 9:00 ngày 13/09/2016, nhà thầu được chọn là liên danh Công ty CP Đông Hưng Gia Lai và Công ty TNHH XD Thuận Nguyên với giá trúng thầu 67.106.810.000 đồng, trong khi giá gói thầu là 64.531.120.000 đồng.

Có thể thấy, việc tham gia đấu và trúng thầu của Thuận Nguyên vô cùng thuận lợi khi nhiều gói thầu lớn nhỏ được đấu thầu rộng rãi nhưng cuối cùng chỉ có duy nhất nhà thầu Thuận Nguyên nộp hồ sơ và nghiễm nhiên trúng thầu. Hoặc ở một số gói thầu có 1, 2 nhà thầu nộp HSDT nhưng các đối thủ này đều bị loại ngay ở bước đánh giá sơ bộ, mặc dù đều là những nhà thầu có bề dày kinh nghiệm, năng lực tốt; điển hình như Công ty Cổ Phần Đầu tư và Xây dựng Phúc Thịnh Hoàng (từng tham gia 44 gói thầu, trong đó trúng 32 gói) và Công ty CP Lam Sơn, từng trúng tới 40 gói thầu có giá trị cao nhưng lại bị loại tại gói thầu nhỏ, khi làm đối thủ với Thuận Nguyên tại gói thầu Xây lắp thuộc dự án Vỉa hè, hệ thống điện chiếu sáng đường Cách mạng Tháng 8 ( đoạn Lê Lợi - Phù Đổng) với giá gói thầu 6.882.448.000 đồng. Và với giá thấp hơn giá gói thầu chỉ 7 triệu đồng, Thuận Nguyên lại tiếp tục trúng thầu.

Một điểm chung là hầu hết các gói thầu của Thuận Nguyên đều rất sát giá, tỉ lệ tiết kiệm chỉ khoảng 0,1-0,2 %, nhưng lý do trúng thầu luôn là “nhà thầu có giá thấp nhất hay có HSDT phù hợp”. Điều này khiến không ít nhà đầu tư nghi ngờ tính minh bạch tại các gói thầu này, liệu có sự tiếp tay, “sân trước, sân sau”, cùng thông thầu?

Tiến độ, chất lượng thi công các gói thầu vẫn còn nhiều dấu hỏi lớn

Bên cạnh việc trúng thầu liên tục với giá cao, năng lực thi công của nhà thầu Thuận Nguyên cũng là điều đáng bàn, bởi sau khi trúng thầu, các dự án do Thuận Nguyên thực hiện liên tục xảy ra lỗi.

Gói thầu Xây lắp công trình thuộc Dự án Đường từ thị trấn Đắk Đoa (huyện Đắk Đoa) đi xã Ia Băng (huyện Chư Prông, tỉnh Gia Lai) có chiều dài hơn 21,8 km, được nghiệm thu, bàn giao đưa vào sử dụng tháng 2/2018. Con đường này dù mới đưa vào sử dụng hơn 6 tháng, còn trong thời gian bảo hành nhưng đã rơi vào tình trạng hư hỏng nặng, bong tróc, xuất hiện nhiều vết thủng do mặt nhựa đường thiếu tính liên kết, chất lượng kém, tạo nên hàng chục ổ gà, ổ voi.

Đường liên huyện Chư Prông về Đắk Đoa (Gia Lai) dù mới đưa vào sử dụng từ tháng 2/2018 nhưng đã hư hỏng nặng

Theo thông tin từ báo Gia Lai, tại 2 dự án Hệ thống cấp nước sinh hoạt huyện Ia Pa và Hệ thống cấp nước sinh hoạt thị trấn Phú Thiện, dù chỉ mới đưa vào vận hành kỹ thuật đã bộc lộ nhiều vấn đề. Theo đó, có tổng cộng 14 nội dung còn tồn tại chưa đảm bảo để đưa vào vận hành đối với hệ thống cấp nước sinh hoạt huyện Phú Thiện và 28 nội dung còn tồn tại đối với dự án hệ thống cấp nước sinh hoạt huyện Ia Pa. Cụ thể, ống thứ cấp tuyến 50A, 60A bị rò rỉ nước; hệ thống phao đỡ ống bơm nước từ hồ lên bể chứa bị lật hoàn toàn; máy khuấy 2 bể nước thô Lamella bị hỏng không vận hành được; máy bơm số 3 nước thô từ hồ lên bị hỏng; mạng ống thứ cấp chưa đấu nối thông nhau theo thiết kế; đường ống D400 bị rò rỉ nước tại van xả cặn; quá trình vận hành nước lên bể chứa tại huyện Ia Pa bị gián đoạn do khớp nối mềm đường ống D225 bị rò rỉ nước tại cọc A668; đồng hồ đo lưu lượng lên bể nước thô và nước sạch đo không đúng chỉ số theo thiết kế…

Ngoài việc thi công xảy lỗi, tại Dự án Kè chống sạt lở suối Hội Phú, TP.Pleiku (Gia Lai) được phê duyệt từ năm 2013 cũng gặp nhiều phản ánh vì việc tiến độ thi công chậm, gây ảnh hưởng đến sinh hoạt của người dân trên địa bàn.

Liên tiếp trúng 11 gói thầu trong năm 2020 - 2021

Sau hàng loạt các gói thầu trúng với giá rất sát, tỷ lệ tiết kiệm cực thấp, tiến độ, chất lượng thi công đều có vấn đề như đã phản ánh thời gian qua. Công ty Thuận Nguyên vẫn liên tiếp trúng 11 gói thầu với tổng giá trị lên đến gần 800 tỷ đồng trong năm 2020 – 2021.

Trong đó, phải kể đến những gói thầu có giá trị khủng: Gói thầu có giá trị 215 tỷ đồng (Gói thầu 08: Xây dựng công trình, thuộc dự án Đường liên huyện Chư Sê – Chư Pưh – Chư Prông, tỉnh Gia Lai), hay gói thầu có giá trị hơn 221 tỷ đồng (gói thầu GL-Cw-02-Xây lắp đường tỉnh 665 đoạn Km40+00-Km65+642,85m, Thuận Nguyên trúng thầu độc lập với giá trúng thầu 221.402.335.732,95 đồng, thời gian thực hiện 24 tháng); hay như gói thầu hơn 116 tỷ đồng (Gói thầu 01 - Xây dựng công trình do Ban QLDA ĐTXD các Công trình giao thông tỉnh Gia Lai làm bên mời thầu, giá gói thầu là 116.660.790.000 đồng).

Quyết định 131/QĐ-SKHĐT phê duyệt KQLCNT gói thầu GL-Cw-02-Xây lắp đường tỉnh 665 đoạn Km40+00-Km65+642,85m

Pháp luật đã quy định khung chế tài xử lý rất nghiêm khắc đối với các hành vi vi phạm pháp luật đấu thầu. Các khung hình phạt được quy định cụ thể tại Điều 90, Luật Đấu thầu năm 2013 “tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật, xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự; trường hợp hành vi vi phạm pháp luật về đấu thầu gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân thì phải bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật, ngoài ra các chủ thể vi phạm còn có thể  bị cấm tham gia hoạt động đấu thầu và đưa vào danh sách các nhà thầu vi phạm trên hệ thống mạng đấu thầu quốc gia”. Đồng thời, khi có dấu hiệu tội phạm phải chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra xác minh và khởi tố hình sự, với khung hình phạt nghiêm khắc, mức phạt tù lên đến 20 năm, đồng thời bị cấm đảm nhiệm chức vụ hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản (Điều 222, BLHS năm 2015).

Có lẽ, cần phải rà soát, thẩm tra, xem xét và đánh giá lại năng lực thực hiện của nhà thầu Thuận Nguyên; là rõ những dấu hiệu vi phạm, tiêu cực trong đấu thầu như tình trạng “quân xanh”, “quân đỏ”, “thông thầu”, “bán thầu”... Từ đó đảm bảo công khai, minh bạch trong đấu thầu, đảm bảo nguồn ngân sách nhà nước được sử dụng hiệu quả, tiết kiệm.

Phóng viên sẽ thông tin vào kỳ sau!