Đắk Lắk: Công ty Dakruco với dấu hỏi về những hợp đồng “trồng xen” trị giá nhiều tỷ đồng?

Công ty Cổ phần Cao su Đắk Lắk

Theo phản ánh của người dân, hiện nay, một diện tích lớn đất cao su tại Chi nhánh Nông trường Cuôr Dăng, Chi nhánh Nông trường Cư Bao,…. thuộc quản lý của Công ty Dakruco đang được sử dụng để trồng các loại cây công nghiệp khác như khoai lang, cà phê,… Hầu hết diện tích đất đang trồng xen tại các nông trường cao su đều do các cá nhân và tổ chức ở các tỉnh thành khác về thực hiện (?)

Tìm hiểu thêm, Phóng viên (PV) được biết, để được trồng xen trên đất cao su, những cá nhân và tổ chức này đã thực hiện ký kết với Công ty Dakruco một hợp đồng có tên là “Hợp đồng về việc trồng xen trong vườn cây cao su”!

Hợp đồng về việc trồng xen trong vườn cây cao su do ông Bùi Quang Ninh - Tổng Giám đốc đại diện Công ty Dakruco ký với những cá nhân, tổ chức có nhu cầu sử dụng đất

Theo nội dung của Hợp đồng thì Công ty Dakruco sẽ cho các tổ chức, hộ gia đình hoặc cá nhân (gọi tắt là Bên trồng xen) sử dụng đất trên các băng rộng 12m (cách hàng cao su mỗi bên 1,5 m) giữa các hàng kép cao su để trồng xen các loại cây công nghiệp khác như khoai lang, cà phê, bơ, sầu riêng,… Thời gian sử dụng đất để trồng xen sẽ phụ thuộc vào tuổi của cây cao su (cụ thể: Thời hạn sử dụng đất từ 17 năm đối với cao su trồng từ năm 2016; 18 năm đối với cao su trồng năm 2017; thời hạn 22 năm đối với cao su trồng năm 2019).

Căn cứ theo thời gian và diện tích đất sử dụng để trồng xen thì Bên trồng xen sẽ phải trả cho Công ty Dakruco một khoản tiền không nhỏ và được quy định rõ trong Hợp đồng. Cụ thể: Tại Chi nhánh Nông trường Cư Bao, với diện tích đất là hơn 77 ha và thời hạn sử dụng khoảng 18 năm, Bên trồng xen sẽ phải trả cho công ty Dakruco hơn 5,7 tỷ đồng (đơn giá được tính là 75 triệu đồng/ha đất); tại Chi nhánh Nông trường Cuôr Dăng, với diện tích hơn 76 ha và có thời hạn 22 năm, Bên trồng xen phải trả 8,3 tỷ đồng (đơn giá được tính trên diện tích đất sử dụng trồng xen là 110 triệu đồng/ha);…

Các điều khoản trong Hợp đồng quy định chi tiết về thời hạn sử dụng đất, tính giá trị sử dụng đất và phương thức thanh toán

Có thể thấy, dù hình thức của Hợp đồng là “Hợp đồng về việc trồng xen trong vườn cây cao su” nhưng đối tượng của Hợp đồng lại là “quyền sử dụng đất”; các điều khoản được quy định trong Hợp đồng đều xoay quanh quyền sử dụng đất với những đặc điểm về diện tích, thời gian, địa điểm và giá tiền sử dụng đất, phương thức thanh toán,… từ đó phát sinh các quyền và nghĩa vụ ràng buộc giữa các chủ thể tham gia vào hợp đồng là Công ty Dakruco (Bên cho thuê đất) và Bên trồng xen (Bên thuê đất).

Được biết, Công ty Dakruco đang sử dụng đất dưới hình thức được Nhà nước cho thuê đất trả tiền hàng năm. Nhiều ý kiến cho rằng, Công ty Dakruco đang “lách luật”  bằng cách sử dụng tên gọi “Hợp đồng về việc trồng xen trong vườn cây cao su”; có dấu hiệu tổ chức ký kết, cho thuê đất không đúng quy định của pháp luật?

Những quy định về quyền và trách nhiệm phát sinh từ quyền sử dụng đất của Công ty Dakruco và Bên sử dụng đất

Căn cứ theo quy định tại Điều 175 Luật Đất đai năm 2013 về quyền và nghĩa vụ của tổ chức kinh tế, tổ chức sự nghiệp công lập sử dụng đất thuê trả tiền thuê đất hàng năm thì tổ chức kinh tế, tổ chức sự nghiệp công lập sử dụng đất thuê trả tiền thuê đất hàng năm “chỉ được cho thuê lại quyền sử dụng đất theo hình thức trả tiền thuê đất hàng năm đối với đất đã được xây dựng xong kết cấu hạ tầng trong trường hợp được phép đầu tư xây dựng kinh doanh kết cấu hạ tầng đối với đất khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao, khu kinh tế”. 

Ngoài ra, mục đích Nhà nước cho Công ty Dakruco sử dụng đất là trồng cây lâu năm, cụ thể là cây cao su; ngoài trồng cao su ra thì không được trồng cây khác nếu chưa được sự cho phép của cơ quan có thẩm quyền; muốn trồng cây khác (cây hàng năm) thì phải chuyển mục đích sử dụng đất, phải đăng ký biến động đất đai. Trong trường hợp này, mặc dù Công ty Dakruco “lách luật” bằng việc trồng cao su nhưng việc trồng xen các loại cây hàng năm là không đúng với mục đích thuê đất để trồng cây cao su. Việc này đã diễn ra nhiều năm nay, Công ty Dakruco đã ký kết rất nhiều hợp đồng với nhiều cá nhân, tổ chức và thu lợi nhiều tỷ đồng từ việc mỗi hợp đồng cho thuê đất trồng xen bằng hình thức “Hợp đồng về việc trồng xen trong vườn cây cao su”!

Đối chiếu với quy định tại Nghị định số 91/2019/NĐ-CP ngày 19/11/2019 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai, với hành vi cho thuê đất sai quy định và sử dụng đất không đúng mục đích được Nhà nước cho thuê có thể bị xử phạt hành chính; đồng thời, xem xét tính chất, mức độ vi phạm để xử lý theo quy định tại Điều 64 Luật Đất đai năm 2013 về thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai...

Dư luận băn khoăn, việc Công ty Dakruco “lách luật” cho thuê đất trái phép đã diễn ra từ nhiều năm trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk, các cơ quan quản lý chức năng cần kiểm tra, làm rõ để xem xét, xử lý nếu có hành vi vi phạm pháp luật. Đồng thời, cần làm rõ việc quản lý, sử dụng số tiền thu được từ các Hợp đồng trồng xen trong vườn cây cao su của Công ty Dakruco như thế nào.

PV sẽ tiếp tục thông tin đến bạn đọc trong kì sau!

Công ty Cổ phần Cao su Đắk Lắk (DAKRUCO) là doanh nghiệp Nhà nước, được cấp Giấy chứng nhận đăng ký Doanh nghiệp lần đầu vào ngày 15/11/2010 dưới tên Công ty TNHH MTV Cao su Đắk Lắk với vốn điều lệ 1.090.000.000.000 VND. Đại diện chủ sở hữu công ty là UBND tỉnh Đắk Lắk và người đại diện theo pháp luật của công ty là ông Bùi Quang Ninh (chức vụ Tổng Giám đốc) và ông Nguyễn Viết Tượng (Chức vụ Chủ tịch Công ty).

Ngày 11/04/2018, Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk đã ký Quyết định số 739/QĐ-UBND phê duyệt phương án cổ phần hóa Công ty TNHH MTV Cao su Đắk Lắk, chuyển đổi hình thức công ty thành Công ty Cổ phần Cao su Đắk Lắk.