Chuyện màu áo thiên thanh

Đó là điệp khúc của lời bài hát “Màu áo thiên thanh”, sáng tác của Phạm Gia Khang viết về trang phục màu áo thiên thanh, đẹp, giản dị như đóa hoa không tên giữa đời thường, của những con người bản lĩnh và trái tim đầy nhiệt huyết mang đến cho đời sự công bằng, bình yên và hạnh phúc – những cán bộ, Kiểm sát viên Viện kiểm sát nhân dân.

Màu áo xuân hè màu xanh của cán bộ Kiểm sát được nhiều cán bộ trong Ngành trìu mến gọi là “màu áo thiên thanh”. Tuy nhiên, nhiều cán bộ trẻ mới vào Ngành còn chưa biết rõ lịch sử về màu áo thiên thanh có từ bao giờ. May mắn, trong một lần được gặp đồng chí Lại Hợp Việt, nguyên Vụ trưởng Vụ Thực hành quyền công tố và tương trợ tư pháp về hình sự VKSND tối cao đến thăm cơ quan; được biết trước đó, đồng chí Lại Hợp Việt đã từng là Phó Văn phòng VKSND tối cao, được Lãnh đạo Viện giao cho nghiên cứu, đề xuất lựa chọn màu trang phục cho Ngành, chúng tôi đã có cuộc trao đổi về màu áo xanh – màu áo “thiên thanh” mà thế hệ chúng tôi và rất nhiều đồng nghiệp đã lựa chọn ngay từ khi rời giảng đường đại học.

Màu áo thiên thanh trong bộ phim truyền hình 80 tập "Sinh Tử"

PV: Là một cán bộ gần như cả cuộc đời gắn bó với Ngành, đồng chí có thể cho biết đôi điều về sắc màu áo thiên thanh?

Đồng chí Lại Hợp Việt: Màu thiên thanh chính là màu xanh da trời, là màu nằm giữa màu xanh lam và màu xanh lơ và được coi là màu của bầu trời trong xanh của những ngày nắng đẹp. Người mặc chiếc áo màu thiên thanh trông rất sáng và đẹp, nhưng cũng rất giản dị. Nhiều người còn nói màu thiên thanh là màu của niềm tin và hy vọng!

PV: Như lần đồng chí nói màu áo thiên thanh của cán bộ Kiểm sát luôn gắn liền với kỷ niệm của mình, vậy kỷ niệm đó như thế nào?

Đồng chí Lại Hợp Việt: Khi đó tôi là Phó Văn phòng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, vào khoảng cuối năm 1994, có lần đồng chí Lê Thanh Đạo Viện trưởng VKSND tối cao nói với tôi: “Việt à! Có lẽ cần thay đổi màu và chất liệu trang phục của ngành Kiểm sát. Trang phục hiện đang dùng cũng đẹp, nhưng áo xuân hè màu xanh xám lại bằng vải oxford mặc rất nóng, không thích hợp với anh em phía Nam; còn quần áo thu đông chất vải tốt nhưng màu gụ thẫm trông tối quá. Cậu nghiên cứu rồi báo lại cho mình biết nhé!”.

Sau khi đồng chí Lê Thanh Đạo gợi ý như vậy, tôi bắt đầu suy nghĩ và chuẩn bị cho việc thay đổi trang phục Ngành như gợi ý của Viện trưởng. Chất liệu vải thì dễ vì yêu cầu nhà cung cấp dịch vụ may đo đưa mẫu vải khi nào ưng thì thôi, còn màu áo thì khó khăn nhất là màu áo xuân hè chọn như thế nào, màu gì để làm mẫu cho nhà cung cấp dịch vụ may đo chuẩn bị?

Băn khoăn, trăn trở mãi mà chưa chọn được màu ưng ý, bất chợt tôi nhớ ra, hồi đi học mấy tháng ở Liên Xô, tôi có mua mấy chiếc áo bay về làm quà, hiện còn hai chiếc chưa dùng đến, trong đó có chiếc màu xanh. Sau khi xem xét kỹ, tôi quyết định lựa chọn chiếc áo bay Liên Xô với màu xanh da trời (ở Liên Xô lúc đó, chiếc áo bay màu xanh da trời được dùng cho lực lượng Không quân)!

Ngày hôm sau, tôi mang chiếc áo bay màu xanh da trời và mảnh vải mỏng pha sợi len màu xanh tím than thẫm lên cơ quan để báo cáo với Viện trưởng Lê Thanh Đạo. Tôi báo cáo đề xuất với anh: “Thưa Viện trưởng, quần và áo thu đông, em đề nghị chọn màu xanh tím than thẫm với chất liệu vải mỏng pha sợi len, còn áo xuân hè em đề nghị chọn màu xanh da trời nhưng sáng hơn chiếc áo bay này một chút, vải áo xuân hè thì chọn chất liệu như vải áo bay của Liên Xô”. Nghe tôi nói xong, anh Lê Thanh Đạo xem kỹ chiếc áo và mảnh vải rồi nói với tôi: “Về cơ bản là được đấy! Hồi trước đi học phi công ở Liên Xô mình đã từng mặc chiếc áo bay này rất dễ chịu, mình từng là phi công nên cũng rất thích màu xanh da trời, chắc chọn vải may áo xuân hè sáng hơn một chút sẽ đẹp hơn. Còn vải và màu may quần và áo thu đông thì nhất trí với đề xuất của cậu. Cậu triển khai ngay nhé!”.

PV: Vậy sau đó việc triển khai như thế nào để thực hiện ý kiến chỉ đạo của đồng chí Viện trưởng?

Đồng chí Lại Hợp Việt: Sau khi có ý kiến của đồng chí Viện trưởng, tôi đến Xí nghiệp may 19 Bộ Quốc phòng (ở số 311 Trường Chinh, Thanh Xuân, Hà Nội) gặp anh Phạm Duy Tân, Giám đốc Xí nghiệp nêu yêu cầu về chọn vải, chọn màu để may trang phục cho toàn ngành Kiểm sát nhân dân. Sau một hồi suy nghĩ, giở các tập catalong vải ra xem, nhưng không có tập nào có mẫu vải giống như yêu cầu. Chúng tôi quyết định mang chiếc áo bay và mảnh vải do tôi chuẩn bị xuống Xí nghiệp dệt lụa Nam Định. Sau một hồi trao đổi, anh Nhâm Quang Minh, Giám đốc Xí nghiệp dệt lụa Nam Định nói: “Về vải thì đảm bảo có được theo yêu cầu của các anh. Xí nghiệp có thể dệt được vải quần và vải áo thu đông; riêng vải áo, nhà máy chúng tôi dệt được vải bay, còn màu áo như mẫu thì chưa trả lời các anh được, sau một tuần sẽ có kết quả”.

Một tuần sau, tôi và anh Phạm Duy Tân lại xuống Xí nghiệp dệt lụa Nam Định lần nữa. Lần này, anh Nhâm Quang Minh, Giám đốc Xí nghiệp dệt lụa Nam Định đưa cho chúng tôi 2 mẫu vải màu xanh da trời do Xí nghiệp dệt lụa Nam Định đặt làm thử. Nhìn hai mẫu vải tôi chưa ưng ý lắm vì màu hơi tối, chưa đúng với màu “thiên thanh”. Chúng tôi lại lấy chiếc áo bay mẫu ra xem và thống nhất là phải nhuộm bằng được màu như yêu cầu. Anh Nhâm Quang Minh, Giám đốc Xí nghiệp dệt lụa Nam Định nói rằng, quyết tâm sẽ làm được, nhưng ít nhất phải 20 ngày sau mới có kết quả; sở dĩ phải chờ lâu như vậy vì sẽ sang Cộng hòa Liên bang Đức, nhờ các chuyên gia ở Đức đã từng cộng tác với Xí nghiệp dệt lụa Nam Định pha chế màu nhuộm.

Đúng hẹn, ngay sau khi từ Cộng hòa Liên bang Đức về, anh Nhâm Quang Minh hẹn gặp chúng tôi lần thứ ba. Lần này, vừa nhìn thấy mẫu vải mới mang từ Đức về, cả hai chúng tôi đều rất hài lòng. Ngay lập tức, tôi mang mẫu vải may quần áo thu đông và vải may áo xuân hè về báo cáo với Viện trưởng Lê Thanh Đạo.

Sau khi tập thể Lãnh đạo VKSND tối cao nhất trí lựa chọn, Xí nghiệp dệt lụa Nam Định đã mời Chuyên gia Cộng hòa Liên bang Đức sang Xí nghiệp hỗ trợ kỹ thuật nhuộm màu và triển khai dệt vải ngay sau khi nhuộm màu xong. Nhìn những xếp vải trong kho của Xí nghiệp may 19, tôi mừng rơi nước mắt. Vậy là ý định của mình đã thành hiện thực. Và từ đó màu thiên thanh đã trở thành màu áo xuân hè, áo sơ mi của cán bộ ngành Kiểm sát nhân dân cho đến tận bây giờ.

Đó là những kỷ niệm mà đối với tôi không bao giờ phai nhạt!

PV: Cảm ơn đồng chí đã cho thế hệ cán bộ trẻ mới vào Ngành được hiểu, từ đó thêm mến yêu và tự hào với màu áo thiên thanh.