Câu chuyện về nghề Nhiếp ảnh Lai Xá xưa và nay

Phối cảnh và thiết kế mặt bằng của Bảo tàng Lai Xá

Nằm ở giữa làng, với diện tích gần 300m2, Bảo tàng kể “Câu chuyện về nghề Nhiếp ảnh Lai Xá xưa và nay” trưng bày nhiều nội dung: Phòng chụp ảnh xưa, ông tổ nghề ảnh, bếp núc nghề ảnh, ảnh thờ, ảnh chân dung, nghệ thuật chiếu sáng, ảnh tô mầu, chân dung nghệ sĩ – phóng viên, hiệu ảnh thời xưa, hiệu ảnh thời nay, CLB Nhiếp ảnh Khánh Ký…

Ngoài ra, Bảo tàng còn dành không gian trang trọng để triển lãm ảnh đẹp của các NSNA Lai Xá ngày nay, các bức ảnh trưng bày thường xuyên được thay mới. Bảo tàng trưng bày 150 bức ảnh, 25 pano và hơn 150 hiện vật quý hiếm về nghề ảnh với đồ họa song ngữ Anh – Việt chuyên nghiệp.

Dân làng mong muốn Bảo tàng Nhiếp ảnh cùng với Bảo tàng Nguyễn Văn Huyên và những di sản văn hoá khác sẽ sớm đưa làng Lai Xá trở thành điểm du lịch hấp dẫn của Hà Nội.

Nghề Nhiếp ảnh làng Lai Xá phát triển rực rỡ vào nửa đầu thế kỷ XX. Năm 1892, cụ Nguyễn Đình Khánh (sinh năm 1874) người thôn Lai, mở hiệu ảnh đầu tiên lấy tên Khánh Ký (ở phố Hàng Da, Hà Nội). Từ hiệu ảnh này, đã hình thành thêm 150 hiệu ảnh khắp cả  nước, với hơn 2.000 thợ ảnh (Hà Nội 34 hiệu, Sài Gòn và các tỉnh phía Nam 35 hiệu ảnh).

Hiệu ảnh của người Lai Xá, thường kèm theo chữ “Ký” hoặc “Lai”: An Ký, Thịnh Ký, Thiện Ký, Phúc Lai, Kim Lai, Đức Lai… Và, thợ ảnh Lai Xá còn có mặt ở Lào, Campuchia, Myanma… Nhiều phóng viên ảnh, NSNA đã trưởng thành và nổi tiếng, từ làng Lai Xá (như phóng viên Vũ Đình Hồng – chuyên chụp ảnh Bác Hồ tại Phủ Chủ tịch). Ngày nay, Lai Xá được Nhà nước công nhận là “Làng nghề Nhiếp ảnh truyền thống duy nhất ở Việt Nam”.

Hà Hữu Nết