Cần tăng cường phối hợp liên ngành thực hiện có hiệu quả công tác tiếp nhận, phân loại, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố

Đồng chí Nguyễn Duy Giảng, Phó Viện trưởng VKSND tối cao phát biểu chỉ đạo Hội nghị.

Tham dự Hội nghị có các đồng chí Kiểm sát viên VKSND tối cao; lãnh đạo, Kiểm sát viên các đơn vị thuộc VKSND tối cao, Viện kiểm sát quân sự Trung ương, tập thể lãnh đạo cùng toàn thể công chức Vụ Thực hành quyền công tố và kiểm sát điều tra án trật tự xã hội (Vụ 2) VKSND tối cao; Viện kiểm sát quân sự các cấp, VKSND cấp tỉnh, cấp huyện...

Đồng chí Lê Minh Long, Vụ trưởng Vụ 2 VKSND tối cao trình bày báo cáo tóm tắt sơ kết 5 năm thực hiện Thông tư liên tịch (TTLT) số 01/2017 ngày 29/12/2017, rút kinh nghiệm 2 năm thực hiện TTLT số 01/2021 ngày 29/11/2021 của liên ngành Trung ương. Theo đó, việc ban hành TTLT số 01/2017 và TTLT số 01/2021 có ý nghĩa rất quan trọng đối với các cơ quan tiến hành tố tụng các cấp. Quy định của TTLT đã góp phần tháo gỡ những bất cập, vướng mắc, khó khăn trên thực tiễn; tạo cơ chế pháp lý thuận lợi cho lực lượng Công an xã tuân thủ và thực hiện nghiêm chỉnh nhiệm vụ tiếp nhận, phân loại và xác minh sơ bộ ban đầu đối với các tố giác, tin báo về tội phạm xảy ra tại cơ sở.

Ngay sau khi các TTLT nêu trên được ban hành, VKSND tối cao đã quán triệt toàn Ngành nghiêm túc triển khai thực hiện và đã đạt được những kết quả rõ nét; hoàn thành các chỉ tiêu mà nghị quyết số 96/NQ-QH 14 Quốc hội giao.

Cụ thể, trong việc tổ chức thực hiện TTLT số 01/2017, Viện kiểm sát các cấp đã thực hiện phân công trực nghiệp vụ 24/24h, bố trí phòng tiếp công dân, hộp thư tố giác để tiếp nhận tố giác, tin báo của công dân. Kiểm sát chặt chẽ hoạt động tiếp nhận, phân loại nguồn tin tội phạm của Cơ quan điều tra, đảm bảo tuân thủ đúng trình tự tố tụng, hạn chế để xảy ra bỏ lọt tố giác tội phạm hoặc hình sự hoá quan hệ dân sự. Khi phát sinh tranh chấp thẩm quyền, Viện kiểm sát đã phối hợp chặt chẽ với Cơ quan điều tra, thống nhất và quyết định đảm bảo việc thụ lý giải quyết đúng thẩm quyền. 

Về phối hợp kiểm sát việc xác minh tố giác, tin báo về tội phạm, lãnh đạo Viện kiểm sát các cấp đã phối hợp chặt chẽ với Cơ quan điều tra cùng cấp chỉ đạo thực hiện có hiệu quả việc kiểm tra, xác minh làm rõ sự việc, thận trọng trong việc xét phê chuẩn các quyết định tố tụng. Kiên quyết không phê chuẩn hoặc huỷ bỏ các quyết định tố tụng chưa đảm bảo căn cứ; kịp thời phê chuẩn khi có đủ căn cứ pháp luật để tạo thuận lợi trong việc thu thập chứng cứ làm rõ sự việc.

Việc ban hành các quyết định hủy bỏ quyết định tạm đình chỉ, quyết định không khởi tố vụ án, quyết định khởi tố vụ án của Cơ quan điều tra và ban hành 7.221 văn bản kiến nghị khắc phục vi phạm của Viện kiểm sát các cấp đã đảm bảo việc xác minh tố giác, tin báo về tội phạm được tuân thủ đúng quy định của pháp luật; thực hiện có hiệu quả công tác chống oan hoặc bỏ lọt tội phạm. Đối với Kiểm sát viên, Viện kiểm sát các cấp đã nêu cao trách nhiệm, kiểm sát chặt chẽ các hoạt động xác minh, thu thập chứng cứ của Điều tra viên, đã chủ động phối hợp chặt chẽ với Điều tra viên để nắm chắc tiến độ xác minh, từ đó đề ra các yêu cầu xác minh và những vấn đề mới phát sinh để hỗ trợ Điều tra viên thu thập chứng cứ để làm rõ sự việc. Việc phối hợp với Điều tra viên nghiên cứu, đánh giá các chứng cứ tài liệu đề xuất lãnh đạo liên ngành đảm bảo việc ban hành các quyết định khởi tố vụ án, không khởi tố vụ án, tạm đình chỉ hoặc đình chỉ quyết định xác minh vụ việc có căn cứ, đúng pháp luật.

Về việc tổ chức thực hiện TTLT số 01/2021, VKSND tối cao đã phối hợp với Bộ Công an tổ chức quán triệt quy định của TTLT số 01/2021 đến lực lượng Công an xã để triển khai thực hiện. VKSND cấp tỉnh đã ban hành nhiều văn bản hướng dẫn VKSND cấp huyện kiểm sát tiếp nhận, xác minh tố giác, tin báo về tội phạm của Công an xã.

VKSND cấp huyện đã chủ động phối hợp liên ngành tăng cường công tác kiểm tra để phát hiện các thiếu sót, vi phạm để uốn nắn, yêu cầu khắc phục và rút kinh nghiệm, kịp thời hướng dẫn Công an xã tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc phát sinh. Việc VKSND cấp huyện ban hành yêu cầu khởi tố vụ án; không khởi tố vụ án; hủy bỏ quyết định xử lý hành chính chuyển xử lý hình sự... kịp thời, đúng quy định đã góp phần thực hiện tốt công tác chống oan sai hoặc bỏ lọt tội phạm. Việc ban hành văn bản kiến nghị yêu cầu lực lượng Công an xã khắc phục vi phạm đã đảm bảo hoạt động này được tuân thủ đúng quy định pháp luật; giúp lực lượng Công an xã thực hiện tốt công tác xác minh sơ bộ ban đầu có tố giác, tin báo về tội phạm, đảm bảo đúng trình tự quy định của pháp luật.

Tại Hội nghị, dưới sự điều hành của đồng chí Nguyễn Duy Giảng, Phó Viện trưởng VKSND tối cao, các đơn vị thuộc VKSND tối cao và Viện kiểm sát địa phương đã phát biểu tham luận nêu lên những kết quả đạt được, những khó khăn vướng mắc, bất cập; các kiến nghị và đề xuất giải pháp để nâng cao chất lượng, hiệu quả tổ chức thi hành các TTLT trong thời gian tới; đồng thời nghe Vụ 2 VKSND tối cao giải đáp khó khăn, vướng mắc trong thực hiện phối hợp tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố giữa Viện kiểm sát với các cơ quan có thẩm quyền.

Phát biểu chỉ đạo, kết luận Hội nghị, đồng chí Nguyễn Duy Giảng, Phó Viện trưởng VKSND tối cao ghi nhận công tác chuẩn bị Hội nghị của đơn vị chủ trì là Vụ 2 VKSND tối cao và các đơn vị liên quan.

Để tiếp tục thực hiện hiệu quả TTLT số 01/2017 và TTLT số 01/2021 trong thời gian tới, đồng chí Phó Viện trưởng VKSND tối cao Nguyễn Duy Giảng yêu cầu tiếp tục thực hiện tốt một số nội dung: Tăng cường phối hợp liên ngành thực hiện có hiệu quả công tác tiếp nhận, phân loại, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố; đổi mới phương pháp, nâng cao ý thức trách nhiệm, kỹ năng thu thập, đánh giá chứng cứ của Kiểm sát viên bảo đảm việc giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố đúng thời hạn, chống oan, sai, bỏ lọt tội phạm. 

Bên cạnh đó, VKSND các cấp cần tăng cường phối hợp kiểm tra để phát hiện những thiếu sót, vi phạm trong quá trình giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố nói chung, quá trình lực lượng Công an xã xác minh sơ bộ nói riêng để kịp thời uốn nắn và yêu cầu khắc phục, rút kinh nghiệm. Tranh thủ sự lãnh đạo của cấp uỷ địa phương, sự ủng hộ, hỗ trợ các ban, ngành, đoàn thể và quần chúng nhân dân trong quá trình tiếp nhận, phân loại, xử lý nguồn tin tội phạm.

Đồng thời, VKSND các cấp cần tham khảo, vận dụng những kinh nghiệm hay, cách làm tốt từ các đơn vị trong Ngành; quyết liệt hơn nữa trong việc thực hiện các TTLT nêu trên; Vụ 2 VKSND tối cao phối hợp Bộ Công an tổ chức Hội nghị sơ kết liên ngành đối với 2 TTLT này và phối hợp để có hướng dẫn khó khăn, vướng mắc cho cấp dưới trong thời gian tới.