Quyết liệt ngăn chặn việc đưa công nghệ lạc hậu, gây ô nhiễm vào Việt Nam

Trình bày báo cáo một số vấn đề lớn trong tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Chuyển giao công nghệ (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, công nghệ và Môi trường của Quốc hội Phan Xuân Dũng cho biết, có ý kiến cho rằng thời gian vừa qua công tác quản lý công nghệ nhập khẩu vào nước ta chưa được chặt chẽ, thiếu sự phối hợp đã dẫn đến tình trạng nhiều công nghệ, thiết bị lạc hậu, tác động xấu đến sức cạnh tranh của nền kinh tế, gây ô nhiễm môi trường. Do đó luật cần quy định về thẩm định công nghệ của dự án đầu tư cũng như gắn với trách nhiệm của các cơ quan liên quan.

Ông Dũng cho biết, dự Luật cũng đã bổ sung, chỉnh sửa quy định về công nghệ khuyến khích chuyển giao, công nghệ hạn chế chuyển giao và công nghệ cấm chuyển giao. Dự thảo giao Chính phủ căn cứ vào tình hình thực tế để ban hành cụ thể các Danh mục này.

Chủ nhiệm Uỷ ban khoa học công nghệ môi trường Quốc hội Phan Xuân Dũng phát biểu

Đồng thời, dự luật quy định rõ: “Dự án đầu tư có sử dụng công nghệ thuộc Danh mục công nghệ hạn chế chuyển giao và Các dự án đầu tư có nguy cơ tác động xấu đến môi trường có sử dụng công nghệ” là những dự án đầu tư phải thẩm định công nghệ.

Theo đó, kết quả thẩm định công nghệ là nội dung bắt buộc trong báo cáo thẩm định dự án đầu tư trước khi trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định chủ trương đầu tư.

Dự thảo cũng bổ sung quy định rõ ràng, cụ thể trách nhiệm của các cơ quan có liên quan trong thẩm định công nghệ của dự án đầu tư và thẩm quyền thẩm định công nghệ dự án đầu tư… Ngoài ra, việc kiểm tra, giám sát công nghệ trong dự án đầu tư cũng được quy định cụ thể.

Cho ý kiến về vấn đề này, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Hà Ngọc Chiến cho rằng, chỉ nên quy định cái gì cho phép chuyển giao và cấm chuyển giao chứ còn quy định hạn chế chuyển giao là sẽ có kẽ hở.

Cụ thể, về chính sách của Nhà nước về chuyển giao công nghệ: đối với hoạt động chuyển giao công nghệ, 9 nội dung thể hiện tại Điều 4 đã tiếp thu, cập nhật, khái quát được tất cả các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về hoạt động chuyển giao công nghệ. Cụ thể, bổ sung các chính sách về CGCN từ khu vực có vốn đầu tư nước ngoài sang doanh nghiệp trong nước, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; đẩy mạnh xã hội hóa trong hoạt động CGCN; khuyến khích hợp tác công – tư để triển khai các dự án đổi mới công nghệ, đổi mới sáng tạo, phát triển cơ sở hạ tầng và hoạt động nghiên cứu chung với doanh nghiệp. Từ những quan điểm, định hướng chính sách đã nêu, các vấn đề cụ thể đã được xử lý triệt để tại nội dung của các Chương, Điều của Dự thảo Luật.

Bộ trưởng Bộ Khoa học Công nghệ Chu Ngọc Anh

Ngoài ra, có các nhóm ý kiến lớn đã được tiếp thu giải trình gồm: Chính sách của Nhà nước về CGNC nói chung, chính sách của Nhà nước về CGCN với lĩnh vực nông nghiệp nói riêng, các biện pháp khuyến khích CGCN, thẩm định công nghệ trong các dự án đầu tư, hỗ trợ khuyến khích các doanh nghiệp ứng dụng đổi mới công nghệ, và quản lý nhà nước trong hoạt động CGCN cùng với một số nội dung khác.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân phát biểu tại Phiên họp

Phát biểu tại Phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đánh giá: Dự thảo lần này và Báo cáo giải trình tiếp thu chỉnh lý đã tiếp thu rất tốt hầu hết các ý kiến của các Đại biểu Quốc hội. Cụ thể, trong phần đầu về chính sách của Nhà nước đã khái quát đầy đủ được các Chủ trương của Nhà nước nhằm đẩy mạnh hoạt động CGCN. Cụ thể, việc hạn chế, ngăn chặn thiết bị lạc hậu vào Việt Nam được thể hiện rõ ở Chương 2 với 6 điều đã được Bộ KH&CN tiếp thu đầy đủ các ý kiến. Nhiều cơ chế, chính sách, nhiều quy định mới tạo môi trường thuận lợi cho hoạt động chuyển giao công nghệ. Sau khi Luật này ra đời, hoạt động CGCN sẽ tốt hơn, việc phát triển thị trường công nghệ sẽ đi nhanh hơn.

Chủ tịch Quốc hội cũng cho rằng: một số xung đột giữa Luật CGCN với các Luật đã và sắp được ban hành như: Luật Đầu tư, Luật Bảo vệ môi trường, Luật Quản lý tài sản công… Bộ KH&CN cần có sự phối hợp, trao đổi giữa các Bộ có liên quan để thống nhất và tìm biện pháp giải quyết.

Kết luận tại Phiên họp, đồng chí Phùng Quốc Hiển – Phó Chủ tịch Quốc hội cho rằng, về cơ bản Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất với các hướng tiếp thu, giải trình và các nội dung đã được chỉnh sửa của Dự án Luật CGCN (sửa đổi). Đồng thời yêu cầu cơ quan thẩm tra, ban soạn thảo tiếp tục rà soát, đảm bảo sự thống nhất với hệ thống pháp luật hiện hành. Đồng thời đề nghị Ủy ban KH, CN&MT, Ủy ban Kinh tế, Uỷ ban Tài chính Ngân sách của Quốc hội phối hợp với Bộ KH&CN rà soát, sau đó chuyển cho các đoàn ĐBQH cho ý kiến về Dự thảo Luật CGCN (sửa đổi).

Sơn Tùng