VKSND khu vực 2 (Hà Tĩnh) kiến nghị áp dụng biện pháp phòng ngừa vi phạm pháp luật trong thi hành án hình sự

Thi hành án hình sự (THAHS) có thể hiểu là việc các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đưa bản án, quyết định về hình sự đã có hiệu lực pháp luật của Tòa án ra thi hành, làm cho nó phát huy hiệu lực trên thực tế. Điều này đã được khẳng định ngay tại Điều 106 Hiến pháp Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013, theo đó: “Bản án, quyết định của Tòa án nhân dân có hiệu lực pháp luật phải được cơ quan, tổ chức, cá nhân tôn trọng; cơ quan, tổ chức, cá nhân hữu quan phải nghiêm chỉnh chấp hành”.

Để Bản án, Quyết định có hiệu lực pháp luật của Tòa án được thi hành nghiêm chỉnh trên thực tế, việc THAHS tuân thủ đúng quy định của pháp luật, Nhà nước đã giao Viện kiểm sát thực hiện chức năng kiểm sát hoạt động tư pháp, kiểm sát việc tuân theo pháp luật của Tòa án, Cơ quan quản lý THAHS, Cơ quan THAHS, Cơ quan, tổ chức được giao một số nhiệm vụ THAHS, người có thẩm quyền và các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan trong việc đưa bản án, quyết định về hình sự đã có hiệu lực pháp luật của Tòa án ra thi hành, từ đó đảm bảo các bản án, quyết định đó được thi hành nghiêm chỉnh, đúng pháp luật, đầy đủ và kịp thời.

Kể từ khi TAND và VKSND đi vào hoạt động với mô hình hai cấp đến nay, về cơ bản, hoạt động THAHS trên địa bàn được đảm bảo theo đúng quy định của pháp luật. Trên cơ sở các Bản án đã có hiệu lực pháp luật, Chánh án TAND khu vực 2 - Hà Tĩnh đã ra các quyết định thi hành án hình sự và giao trực tiếp quyết định thi hành án cho người bị kết án theo đúng thời hạn quy định của pháp luật. Cán bộ Tòa án được phân công cơ bản đã thực hiện tốt nhiệm vụ, quyền hạn về thi hành án hình sự nên đa phần các bị án nói chung và bị án phạt tù tại ngoại nói riêng, khi hết thời gian tự nguyện đều đã đi chấp hành án đúng quy định tại khoản 4, Điều 23 Luật Thi hành án hình sự. Tuy nhiên, vẫn còn xảy ra 01 trường hợp người bị kết án phạt tù đang tại ngoại bỏ trốn, không đi chấp hành án theo quy định của pháp luật (chiếm tỷ lệ 20% số bị án phạt tù tại ngoại).

Nguyên nhân của việc bị án không chấp hành quy định của phát luật về thi hành án hình sự, bỏ trốn, không đi chấp hành án khi hết thời gian tự nguyện, trước hết là do bản thân bị án coi thường pháp luật, chưa thật sự ăn năn hối cải về hành vi phạm tội của mình; Việc giải thích, phổ biến các quy định pháp luật về thi hành án hình phạt tù của Tòa án cho người bị kết án còn chưa hiệu quả, chưa nắm bắt được diễn biến tâm lý của bị án để phát hiện dấu hiệu vi phạm pháp luật, kịp thời  có biện pháp xử lý; Hiệu quả công tác phối hợp giữa Tòa án với Chính quyền địa phương nơi người bị kết án cư trú trong thời gian tự nguyện còn chưa cao…

Để đảm bảo các trường hợp người bị kết án đang tại ngoại đi thi hành án theo đúng quy định của pháp luật, VKSND khu vực 2 - Hà Tĩnh đã kiến nghị Chánh án TAND khu vực 2 - Hà Tĩnh áp dụng một số biện pháp để phòng ngừa vi phạm pháp luật trong thi hành án hình sự, như sau:

Thứ nhất, tăng cường vai trò, trách nhiệm của lãnh đạo và cán bộ được phân công thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn trong thi hành án hình sự, đặc biệt đối với các trường hợp người bị kết án phạt tù đang tại ngoại, đảm bảo tất cả người bị kết án theo Bản án có hiệu lực pháp luật của Tòa án đều đi thi hành án theo đúng quy định của pháp luật.

Thứ hai, chỉ đạo cán bộ được phân công khi thực hiện nhiệm vụ thi hành án hình sự, quan tâm, có biện pháp để làm tốt công tác giải thích, phổ biến các quy định pháp luật về thi hành án hình sự cho người bị kết án.

Thứ ba, tăng cường sự phối hợp với Chính quyền địa phương, chú trọng nắm bắt diễn biến tâm lý của người bị kết án, đặc biệt đối với trường hợp người bị kết án phạt tù đang trong thời gian tự nguyện chấp hành án, kịp thời phát hiện dấu hiệu vi phạm pháp luật để có biện pháp phối hợp xử lý.

Thứ tư, phối hợp với các cơ quan chức năng đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật về công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm và chấp hành nghiêm các quy định về Luật Thi hành án hình sự đến các tầng lớp nhân dân và người chấp hành án hình sự.

Thông qua việc kiến nghị đối với Tòa án cùng cấp, VKSND khu vực 2 - Hà Tĩnh đã thực tốt chức năng, nhiệm vụ của mình trong khâu công tác kiểm sát thi hành án hình sự, bảo đảm các Bản án, quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật được thi hành nghiêm chỉnh trên thực tế.