Vì sao những dấu hiệu sai phạm trong đấu thầu của Ban quản lý Dự án đầu tư xây dựng công trình dân dụng và công nghiệp Bắc Ninh chưa được làm rõ?

Dự án vốn đầu tư công trọng điểm có dấu hiệu sai phạm

Như kiemsat.vn phản ánh ở những bài trước, việc tổ chức lựa chọn nhà thầu đối với một số gói thầu xây lắp, mua sắm và tư vấn thuộc Dự án đầu tư xây dựng cải tạo, nâng cấp Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh Bắc Ninh có nhiều dấu hiệu bất minh. Xin lưu ý, Dự án đầu tư xây dựng cải tạo, nâng cấp Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh Bắc Ninh là một trong số các dự án đầu tư công trọng điểm của tỉnh Bắc Ninh giai đoạn 2021 - 2025, được UBND tỉnh phê duyệt theo Quyết định số 4528/UBND-XDCB ngày 24/12/2019.

Đơn cử, tại Gói thầu số 4 Toàn bộ phần xây lắp và thiết bị gắn liền xây lắp (thiết bị mới 100%), thay vì tuân thủ quy định Hồ sơ mời thầu (HSMT) nói riêng, pháp luật đấu thầu nói chung, Nhà thầu Liên danh Công ty TNHH xây dựng phát triển Phật Tích, Công ty cổ phần đầu tư và xây dựng hạ tầng kĩ thuật Bắc Ninh và Công ty TNHH Thang máy Phúc Thành, trong đó, nhà thầu Công ty cổ phần đầu tư và xây dựng hạ tầng kĩ thuật Bắc Ninh có dấu hiệu kê khai “gian” năng lực kinh nghiệm thi công cấp công trình, nhà thầu này còn tự “thổi” năng lực thi công khi “nâng” giá trị thực hiện hợp đồng tương tự. Thế nhưng, sau khi đánh giá Hồ sơ dự thầu (HSDT) của nhà thầu trên, Giám đốc Ban quản lý Dự án Đầu tư xây dựng công trình dân dụng và công nghiệp Bắc Ninh vẫn phê duyệt Nhà thầu Liên danh Công ty TNHH xây dựng phát triển Phật Tích, Công ty cổ phần đầu tư và xây dựng hạ tầng kĩ thuật Bắc Ninh và Công ty TNHH Thang máy Phúc Thành trúng thầu với giá trị hàng chục tỷ đồng.

Tương tự, tại Gói thầu số 7: Thiết bị hành chính, màn hình LED đường cáp ngầm 22KV, Ban quản lý Dự án Đầu tư xây dựng công trình dân dụng và công nghiệp Bắc Ninh đã “phớt lờ” quy định pháp luật để phê duyệt để liên danh 3 nhà thầu trúng thầu, mặc dù một thành viên liên danh là nhà thầu Công ty cổ phần cấp nước số 2 Bắc Ninh có dấu hiệu làm “khống” hợp đồng tương tự để trúng thầu.

Quyết định phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu các gói thầu số 7, 8, 9 dự án đầu tư xây dựng cải tạo, nâng cấp Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh Bắc Ninh.

Nghiêm trọng hơn, tại Gói thầu số 1 (Gói thầu tư vấn), lãnh đạo Ban quản lý Dự án Đầu tư xây dựng công trình dân dụng và công nghiệp Bắc Ninh còn “làm ngơ” để các nhà thầu chuyển nhượng hợp đồng có dấu hiệu trái phép. Thay vì ký hợp đồng với nhà thầu đã được phê duyệt trúng thầu trước đó là Công ty Cổ phần tư vấn đầu tư và xây dựng Bắc Ninh, Ban quản lý Dự án Đầu tư xây dựng công trình dân dụng và công nghiệp Bắc Ninh lại ký “thêm” hợp đồng với Công ty TNHH DC.SJC để thực hiện Gói thầu số 1. Mặc dù Công ty TNHH DC.SJC không phải là nhà thầu chính và thầu phụ tham gia gói thầu trên. Kết quả, lãnh đạo Ban quản lý Dự án Đầu tư xây dựng công trình dân dụng và công nghiệp Bắc Ninh đã phê duyệt Công ty Cổ phần tư vấn đầu tư và xây dựng Bắc Ninh trúng thầu.

Quyết định phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu gói thầu số 01 cho thấy, đơn vị trúng thầu là Công ty Cổ phần tư vấn đầu tư và xây dựng Bắc Ninh.

Thêm nữa, Ban quản lý Dự án Đầu tư xây dựng công trình dân dụng và công nghiệp Bắc Ninh còn có dấu hiệu tổ chức đấu thầu trước khi được UBND tỉnh Bắc Ninh phê duyệt bố trí vốn.

Cụ thể, HSMT Gói thầu số 1 Tư vấn thiết kế bản vẽ thi công và dự toán Dự án Đầu tư xây dựng cải tạo, nâng cấp Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh Bắc Ninh, thời gian phát hành HSMT từ 31/12/2019. Trong khi Quyết định số 525/QĐ-UBND phân bổ từ nguồn cải cách tiền lương cấp tỉnh năm 2020, ngày 10/11/2020. Như vậy, Ban quản lý Dự án Đầu tư xây dựng công trình dân dụng và công nghiệp Bắc Ninh đã tổ chức đấu thầu, phát hành HSMT Gói thầu số 1 trước thời điểm bố trí vốn trái quy định pháp luật.

Điều 7, Luật Đấu thầu quy định một trong những điều kiện phát hành hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu theo khoản 1, điểm d, đó là nguồn vốn cho gói thầu được thu xếp theo tiến độ thực hiện gói thầu.

Chỉ tổ chức lựa chọn nhà thầu khi gói thầu được bố trí đủ nguồn vốn theo quy định và có mặt bằng xây dựng theo tiến độ thực hiện. Trường hợp gói thầu đã được phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu nhưng chưa đáp ứng điều kiện về vốn và mặt bằng chủ đầu tư phải báo cáo cấp quyết định đầu tư trước khi tổ chức lựa chọn nhà thầu.

Tiếp tục được bố trí thêm nhiều dự án “khủng” đầu tư công vốn ngân sách Nhà nước

Theo ý kiến một chuyên gia đấu thầu, căn cứ theo Điều 89 Luật Đấu thầu thì các hành vi bị nghiêm cấm trong đấu thầu bao gồm: Lợi dụng chức vụ quyền hạn để can thiệp bất hợp pháp vào hoạt động đấu thầu; Nhà thầu, nhà đầu tư cố ý cung cấp các thông tin không trung thực trong hồ sơ quan tâm, hồ sơ dự sơ tuyển, hồ sơ dự thầu, hồ sơ đề xuất làm sai lệch kết quả lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư; Nêu yêu cầu cụ thể về nhãn hiệu, xuất xứ hàng hóa trong HSMT đối với gói thầu mua sắm hàng hóa, xây lắp hoặc gói thầu hỗn hợp khi áp dụng hình thức đấu thầu rộng rãi, đấu thầu hạn chế; Chủ đầu tư, tư vấn giám sát chấp thuận để nhà thầu chuyển nhượng công việc thuộc trách nhiệm thực hiện của nhà thầu, trừ phần công việc thuộc trách nhiệm của nhà thầu phụ đã kê khai trong hợp đồng; Tổ chức lựa chọn nhà thầu khi nguồn vốn cho gói thầu chưa được xác định dẫn tới tình trạng nợ đọng vốn của nhà thầu.

Việc xem xét xử lý các tổ chức, cá nhân vi phạm pháp luật về đấu thầu được quy định tại Điều 90 Luật Đấu thầu; các Điều 121, Điều 122, Điều 123, Điều 124 của Nghị định số 63/2014/NĐ-CP của Chính phủ.

Điều 90 Luật Đấu thầu quy định: Tổ chức, cá nhân vi phạm pháp luật về đấu thầu và quy định khác của pháp luật có liên quan thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật, xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự; trường hợp hành vi vi phạm pháp luật về đấu thầu gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân thì phải bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật.

Ngoài việc bị xử lý theo quy định trên, tùy theo tính chất, mức độ vi phạm, tổ chức, cá nhân vi phạm pháp luật về đấu thầu còn bị cấm tham gia hoạt động đấu thầu và đưa vào danh sách các nhà thầu vi phạm trên hệ thống mạng đấu thầu quốc gia (Điều 122); Hủy, đình chỉ, không công nhận kết quả lựa chọn nhà thầu (Điều 123)…

Không chỉ Dự án đầu tư xây dựng cải tạo, nâng cấp Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh Bắc Ninh ở một số dự án khác do Ban quản lý Dự án Đầu tư xây dựng công trình dân dụng và công nghiệp Bắc Ninh làm chủ đầu tư đều có dấu hiệu bất thường khi tổ chức đấu thầu. Đó là việc Ban quản lý Dự án Đầu tư xây dựng công trình dân dụng và công nghiệp Bắc Ninh tiếp tục đưa ra các tiêu chí có dấu hiệu mang tính định hướng, hạn chế nhà thầu.

Cần nhắc lại rằng, Nghị định số 63/2014/NĐ-CP ngày 26/6/201 của Chính phủ quy định trong HSMT không được nêu bất cứ điều kiện nào nhằm hạn chế sự tham gia của nhà thầu hoặc nhằm tạo lợi thế cho một hoặc một số nhà thầu gây ra sự cạnh tranh không bình đẳng; Ngoài ra Chỉ thị 47/CT-TTg ngày 27/12/2017 của Thủ tướng Chính phủ về việc chấn chỉnh công tác đấu thầu trong các dự án đầu tư phát triển và hoạt động mua sắm thường xuyên sử dụng vốn nhà nước nêu rõ: Khi xây dựng yêu cầu về kỹ thuật không được đưa ra các điều kiện nhằm hạn chế sự tham gia của nhà thầu hoặc nhằm tạo lợi thế cho một hoặc một số nhà thầu gây ra sự cạnh tranh không bình đẳng, đồng thời cũng không được đưa ra các yêu cầu quá cao dẫn đến làm tăng giá dự thầu hoặc làm hạn chế sự tham gia của các nhà thầu; không được nêu yêu cầu về nhãn hiệu, xuất xứ cụ thể của hàng hóa, kể cả việc nêu tên nước, nhóm nước, vùng lãnh thổ gây ra sự phân biệt đối xử.

Ngoài Dự án đầu tư xây dựng cải tạo, nâng cấp Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh Bắc Ninh, Dự án đầu tư xây dựng trường THCS Hàn Thuyên, Dự án Mở rộng trường THPT Yên Phong 2 cũng có nhiều dấu hiệu sai phạm trong đấu thầu. Tất cả các Dự án trên đều được UBND tỉnh Bắc Ninh giao Ban quản lý Dự án Đầu tư xây dựng công trình dân dụng và công nghiệp Bắc Ninh làm chủ đầu tư.

Điều mà dư luận đặc biệt quan tâm là, trước những hàng loạt những dấu hiệu “bất thường” liên quan đến việc tổ chức đấu thầu các dự án đầu tư công như đã phản ánh còn chưa được làm rõ, thế nhưng năm 2022, UBND tỉnh Bắc Ninh đang tiếp tục giao cho Ban quản lý Dự án Đầu tư xây dựng công trình dân dụng và công nghiệp Bắc Ninh thực hiện 02 Dự án với số vốn “siêu khủng” bao gồm Dự án Đầu tư xây dựng cải tạo, nâng cấp Trung tâm y tế huyện Yên Phong với tổng mức đầu tư xấp xỉ 316 tỷ đồng và Dự án Đầu tư xây dựng mở rộng Trung tâm y tế huyện Thuận Thành với tổng mức đầu tư xấp xỉ 315 tỷ đồng.

Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin.

Chỉ thị số 10/CT-UBND do Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh ký ngày 20/9/2021 về tăng cường công tác quản lý Nhà nước và nâng cao hiệu quả đầu tư công trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh. Trong đó, mục 5 Chỉ thị này nhấn mạnh: Tăng cường công tác đấu thầu, lựa chọn nhà thầu; giải quyết kiến nghị, xử lý vi phạm; quản lý và theo dõi, giám sát, kiểm tra, thanh tra trong đấu thầu. Yêu cầu người đứng đầu các sở, ban, ngành, các ban quản lý dự án đầu tư xây dựng chuyên ngành cấp tỉnh, Chủ tịch UBND các huyện, thị xã, thành phố, và các đơn vị chủ đầu tư, bên mời thầu quán triệt, chỉ đạo và tổ chức thực hiện đấu thầu theo đúng quy định của Luật Đấu thầu, các văn bản quy phạm pháp luật về đấu thầu.

Về trách nhiệm quản lý và theo dõi, giám sát, kiểm tra, thanh tra trong đấu thầu, Chỉ thị của Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh nêu rõ: Người có thẩm quyền, người đứng đầu các cơ quan, đơn vị tuyệt đối không được lợi dụng chức vụ, quyền hạn của mình để can thiệp bất hợp pháp vào quá trình lựa chọn nhà thầu của chủ đầu tư/bên mời thầu dẫn đến làm sai lệch kết quả lựa chọn nhà thầu; Thường xuyên nắm bắt thông tin, phản ánh, kiến nghị về các hành vi tiêu cực, vi phạm trong đấu thầu để kịp thời xác minh, xử lý nghiêm cá nhân, tổ chức có hành vi vi phạm pháp luật về đấu thầu và đăng tải công khai các hành vi vi phạm theo đúng quy định.