Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về đào tạo, bồi dưỡng cán bộ trẻ ngành Kiểm sát

Từ Tư tưởng Hồ Chí Minh về đào tạo, bồi dưỡng cán bộ...

Đúc kết từ những kinh nghiệm hoạt động cách mạng của bản thân và nhìn nhận thực tế hoạt động của bộ máy chính quyền đương thời, tháng 10/1947, Người cho ra đời tập sách Sửa đổi lối làm việc. Trong tác phẩm, Người viết “Cán bộ là cái gốc của mọi công việc... Muôn việc thành công hay thất bại đều do cán bộ tốt hay kém”, “Bất cứ chính sách gì, công tác gì nếu có cán bộ tốt thì thành công, tức là có lãi. Không có cán bộ tốt thì hỏng việc, tức là lỗ vốn”. Lịch sử cách mạng đã chứng minh cho những lời dạy của Người.

Theo Người, “cán bộ là những người đem chính sách của Đảng, của Chính phủ giải thích cho dân chúng hiểu rõ và thi hành. Đồng thời đem tình hình của dân chúng báo cáo cho Đảng, cho Chính phủ hiểu rõ, để đặt chính sách cho đúng. Vì vậy, cán bộ là cái gốc của mọi công việc. Vì vậy, huấn luyện cán bộ là công việc gốc của Đảng”. Vai trò của người cán bộ được Chủ tịch Hồ Chí Minh đặt ở vị trí tiên phong. Cán bộ phải đi đầu trong mọi công việc, từ khi khởi xướng, tập hợp lực lượng, khi triển khai thi hành đến kết thúc công việc. Do đó, để cán bộ phát huy hết vai trò của mình, Đảng cần phải có chương trình huấn luyện, đào tạo cán bộ bài bản và phù hợp với từng giai đoạn.

Để có người cán bộ giỏi, trước hết Chủ tịch Hồ Chí Minh yêu cầu Đảng phải quan tâm đến vấn đề đạo đức. Người nói: “Cũng như sông thì có nguồn mới có nước, không có nguồn thì sông cạn. Cây phải có gốc, không có gốc thì cây héo. Người cách mạng phải có đạo đức, không có đạo đức thì dù tài giỏi mấy cũng không lãnh đạo được nhân dân”. Đạo đức là vấn đề tự thân của mỗi con người, cán bộ muốn tốt trước hết phải rèn luyện đạo đức. Đảng đưa ra chuẩn mực đạo đức, khuyến khích cán bộ rèn luyện, theo dõi cán bộ, làm gương cho cán bộ, khen thưởng người rèn luyện tốt, xử lý nghiêm minh người vi phạm đạo đức. Từ đó, mỗi cán bộ phải tự thân rèn luyện, noi theo gương tốt, sửa đổi những gì còn yếu kém. Làm cán bộ, không phải làm người chỉ đạo nhân dân mà phải là người đồng hành cùng dân, vào tổ chức nhà nước không phải để làm quan mà là làm đầy tớ của dân, bản thân người cán bộ phải thật sự “Cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư”. Việc đào tạo, rèn luyện đạo đức không phải thực hiện một sớm một chiều mà phải thường xuyên, liên tục và kiên trì. Đối với từng đối tượng phải có những bài học khác nhau, phù hợp với từng ngành, nghề, lĩnh vực. Đây là một công việc đòi hòi sự cố gắng của Đảng và của bản thân cán bộ, bởi “Đạo đức cách mạng không phải từ trên trời sa xuống, nó do đấu tranh, rèn luyện bền bỉ hằng ngày mà phát triển và củng cố. Cũng như ngọc càng mài càng sáng, vàng càng luyện càng trong”.

Ảnh minh họa

Khi đã có được người cán bộ có đạo đức tốt, Đảng phải quan tâm huấn luyện, đào tạo về các mặt khác. Trong tác phẩm Sửa đối lối làm việc, Người chỉ rõ, Đảng ta đã mở nhiều lớp huấn luyện cán bộ nhưng không hiệu quả, do nhiều nguyên nhân, đó là khuyết điểm trong sự huấn luyện, Đảng nên sửa chữa ngay và làm theo cách sau: Huấn luyện nên tập trung vào các mặt “Huấn luyện nghề nghiệp – Huấn luyện chính trị - Huấn luyện văn hóa – Huấn luyện lý luận”.

Huấn luyện nghề nghiệp, theo Người, việc huấn luyện phải thực hành khẩu hiệu “làm việc gì học việc ấy”. Việc dạy và học bắt nguồn từ những cái đơn giản, tiếp xúc hàng ngày chứ không phải trên giấy tờ, lý thuyết. Đảng dạy cán bộ từ những công việc mà họ đảm nhận, hướng dẫn cán bộ học tập theo hệ thống, làm việc gì cũng phải trải qua quy trình Điều tra – Nghiên cứu – Kinh nghiệm – Lịch sử - Khoa học. Từ đó, năng lực nghề nghiệp của cán bộ ngày càng tinh thông.

Về huấn luyện chính trị, Người nhấn mạnh, để huấn luyện chính trị cho cán bộ, Đảng cần tập trung vào thời sự và chính sách. Khuyến khích cán bộ quan tâm theo dõi tình hình thời sự nước nhà, kịp thời nắm bắt thông tin để không bị lạc hậu, tuyệt đối tránh biểu hiện thờ ơ với vấn đề của đất nước; đốc thúc cán bộ tham gia nghiên cứu, thảo luận những nghị quyết, chính sách, chương trình, tuyên ngôn của Đảng, của Chính phủ, góp ý xây dựng để Đảng ngày càng tốt hơn, nước nhà ngày càng mạnh hơn.

Huấn luyện về văn hóa, Người đặc biệt chú trọng công tác nâng cao văn hóa cho toàn dân nói chung và cán bộ nói riêng, tại phiên họp đầu tiên của Chính phủ lâm thời, ngày 03/9/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đặc biệt quan tâm đến vấn đề “diệt giặc dốt”, xem đây là một trong sáu nhiệm vụ cấp bách của nước nhà lúc bấy giờ. Người nói “Một dân tộc dốt là một dân tộc yếu...”, từ đó một chiến dịch chống nạn mù chữ đã được phát động trên cả nước, tạo nên ý nghĩa to lớn cho đến hôm nay. Đối với cán bộ, Người còn đặt ra yêu cầu cao hơn về văn hóa, mỗi cán bộ phải được học về lịch sử, địa dư, làm tính, khoa học tự nhiên, xã hội, chính trị... để có đủ kiến thức nhìn nhận và hoàn thành tốt công việc được giao phụ trách. Trải qua mấy mươi năm kiên trì thực hiện, đất nước đã và đang vươn lên tầm cao mới, trình độ văn hóa của toàn dân được nâng cao, tuy nhiên, tri thức khoa học nhân loại cũng không dừng lại mà ngày càng có nhiều thành tựu nổi bật, do đó, quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh về tầm quan trọng của công tác huấn luyện văn hóa vẫn còn là kim chỉ nam cho công tác đào tạo cán bộ trong giai đoạn hiện nay.

Về huấn luyện lý luận, Người nhấn mạnh, cán bộ cao cấp và trung cấp, ngoài việc học tập chính trí, nghề nghiệp đều cần học thêm lý luận. Người nói, đào tạo lý luận cho cán bộ phải kết hợp với nghiên cứu công việc thực tế, kinh nghiệm thực tế. Lúc học rồi, họ có thể tự mình tìm ra phương hướng chính trị, có thể làm những công việc thực tế, có thể trở nên người tổ chức và lãnh đạo. Đó mới là lý luận thiết thực, có ích. Vận dụng lý luận cũng phải có sự cân nhắc, sàng lọc, biết khéo léo lợi dụng kinh nghiệm, một mực làm theo mà không chọn lọc là vận dụng máy móc, không đem lại hiệu quả.

Việc đào tạo, bồi dưỡng cán bộ là một công việc không dễ dàng, “Đó là một trách nhiệm nặng nề nhưng rất vẻ vang” mà Đảng ta, các cấp, các ngành cần chú trọng thực hiện. Như Chủ tịch Hồ Chí Minh thường nói “Vì lợi ích mười năm thì phải trồng cây, vì lợi ích trăm năm thì phải trồng người”[9], có thể nói, những luận điểm của Người về công tác cán bộ là rất toàn diện, sâu sắc và nhất quán. Đó là chân lý, là tư tưởng chỉ đạo, là cơ sở để Đảng ta noi theo trong công tác xây dựng đội ngũ cán bộ chiến lược, đội ngũ quyết định thắng lợi của Cách mạng trong giai đoạn hiện nay.

Đến việc vận dựng tư tưởng Hồ Chí Minh về đào tạo, bồi dưỡng cán bộ trẻ Ngành kiểm sát trong giai đoạn hiện nay

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn dành sự quan tâm đặc biệt đối với ngành Kiểm sát. Từ một bộ phận tổ chức bên trong của Tòa án những năm 1946, trải qua những sự kiện và chuyển biến của đất nước những ngày đầu hòa bình lập lại, Người đã có một quyết định mang tầm đột phá về việc thành lập một hệ thống Viện công tố độc lập, tách khỏi Tòa án, có trách nhiệm và quyền hạn ngang Bộ, thực hiện nhiệm vụ thực hành quyền công tố và giám sát việc chấp hành pháp luật trong lĩnh vực tư pháp. Đây được xem là một bước chuẩn bị quan trọng cho việc thành lập một cơ quan mới trong bộ máy nhà nước ở lần sửa đổi Hiến pháp năm 1959. Cơ quan đó là Viện kiểm sát nhân dân, thành lập vào ngày 26/7/1960.

Hơn nửa thế kỷ, kể từ ngày thành  lập, ngành Kiểm sát nhân dân đã hoàn thành xuất sắc sứ mệnh mà Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đảng, Nhà nước và nhân dân tin tưởng, giao phó. Ngành Kiểm sát đã và đang có những bước tiến xa hơn, mang tầm vóc vĩ mô trong lĩnh vực tư pháp, để lại nhiều dấu ấn trên con đường đưa đất nước tiến lên xã hội chủ nghĩa. Có được những thành tựu như hôm nay phải kể đến sự quan tâm, chăm lo của Chủ tịch Hồ Chí Minh đối với ngành từ những ngày đầu thành lập. Sự quan tâm đó thể hiện ở việc chú trọng về công tác nhân sự, ngay từ khi thành lập, Người đặc biệt cử đồng chí Hoàng Quốc Việt, người chiến sĩ cộng sản kiên cường, mẫu mực, người cán bộ mà Người rất tin tưởng sang làm Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân – Người Viện trưởng đầu tiên của ngành. Đây là một sự khẳng định của Người về tầm quan trọng của công tác cán bộ, nó tạo tiền đề và quyết định cho sự trưởng thành của ngành Kiểm sát về sau.

Phát huy những thành quả mà các lớp cán bộ cha, anh để lại, ngành Kiểm sát hôm nay vẫn ưu tiên chú trọng đến việc đào tạo, bồi dưỡng, chăm lo cho cán bộ, đặc biệt là cán bộ trẻ. Như lúc sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh vẫn thường hay nói “Một năm khởi đầu từ mùa xuân, một đời khởi đầu từ tuổi trẻ, tuổi trẻ là mùa xuân của xã hội”, Người khẳng định, thanh niên là lực lượng cách mạng hùng hậu, là lớp người kế thừa và phát huy sự nghiệp cách mạng của cha anh đi trước, mang lại mùa xuân cho đất nước. Tuân thủ theo lời dạy của Người, nhận thức rõ tầm quan trọng của công tác cán bộ, trong thời gian qua ngành Kiểm sát luôn dành sự quan tâm đặc biệt đến thế hệ cán bộ trẻ, mục đích đào tạo ra một thế hệ nối tiếp, xứng tầm với sự phát triển của đất nước trong thời đại hiện nay. 

Yêu cầu đầu tiên đặt ra đối với một cán bộ trẻ ngành Kiểm sát, đó là đạo đức, bao gồm đạo đức Cách mạng và đạo đức nghề nghiệp. Do đó, công việc đầu tiên trong quá trình đào tạo, bồi dưỡng cán bộ trẻ ngành Kiểm sát là giáo dục cho họ về chính trị tư tưởng, về đạo đức cách mạng, đạo đức của người cán bộ kiểm sát. Đội ngũ cán bộ trẻ nói chung và của ngành ta nói riêng là lớp người hăng hái, tích cực, nhạy bén với cái mới, ham học hỏi nhưng thiếu tư duy kinh nghiệm.

Trong hoàn cảnh kinh tế thị trường, hội nhập quốc tế, công nghệ thông tin bùng nổ, internet và mạng xã hội trở thành “món ăn tinh thần” không thể thiếu cùng với sự lợi dụng của các thế lực thù địch, âm mưu chống phá Nhà nước, diễn biến hòa bình thì một bộ phận không nhỏ cán bộ trẻ đã bị ảnh hưởng, dễ sa ngã, chạy theo vật chất, quên mất lập trường chính trị của bản thân, đạo đức của người cán bộ, đặc biệt là đạo đức của người cán bộ ngành Kiểm sát. Do đó, công tác giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức cách mạng ngày càng trở nên quan trọng nhưng cũng gặp nhiều thách thức do thời cuộc đặt ra. Để công tác giáo dục đạo đức cách mạng gặt hái được nhiều thành quả, cần tập trung vào những điểm sau: Đánh thức lòng tự tôn dân tộc, lòng kính yêu lãnh tụ có sẵn ở bản thân mỗi cán bộ trẻ thông qua việc giáo dục tư tưởng Hồ Chí Minh, về những tình cảm, ưu ái cũng như niềm tin của Người vào thế hệ trẻ, về những bài học kinh nghiệm, những yêu cầu của Người đối với người cán bộ. Đó là những đức tính “trí, tín, nhân, dũng, liêm; trung với nước, hiếu với dân; cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư; việc gì có lợi cho dân phải hết sức làm, việc gì có hại cho dân phải hết sức tránh...”. Nhắc nhở cán bộ trẻ phải ghi nhớ vai trò của người cán bộ, tự rèn luyện, nhận thức một cách đúng đắn về trách nhiệm của bản thân, không ngừng học tập. Xây dựng cho bản thân mỗi cán bộ trẻ lòng trung thành với Đảng, với Tổ quốc, với nhân dân. Việc học tập và giáo dục đạo đức cách mạng là một công việc cần thực hiện xuyên suốt, kiên trì, phải như ngọc, như vàng, càng luyện thì càng sáng, càng trong. Về đạo đức nghề nghiệp, mỗi cán bộ trẻ cần ghi nhớ bản thân là cán bộ kiểm sát, không những có gắng thực hiện tốt chức năng nhiệm vụ của ngành mà còn phải cố gắng nhiều hơn để giữ đạo đức nghề nghiệp.

Trong buổi đầu sơ khai của ngành Kiểm sát, Bác Hồ đặc biệt dành 10 chữ vàng để căn dặn người cán bộ kiểm sát: “Công minh, chính trực, khách quan, thận trọng, khiêm tốn”. Lời dạy này đã trở thành khẩu hiệu của ngành, theo từng bước chân cán bộ kiểm sát qua 58 năm thành lập. Cán bộ trẻ vào ngành, ai cũng được dạy 10 chữ này, nhưng để hiểu rõ và thực hiện đúng cần phải dùng cả quá trình trải nghiệm và phấn đấu. Xuất phát từ chức năng, nhiệm vụ của ngành là cơ quan đại diện cho quyền lực Nhà nước, là cơ quan thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp, bản thân người cán bộ kiểm sát, đặc biệt là cán bộ trẻ cần ý thức trách nhiệm về đạo đức, tác phong của mình. Có thể nói đây là nhiệm vụ đầu tiên mà ngành giao cho cán bộ trẻ. Khi được giao nhiệm vụ, dù nhỏ, dù lớn, cán bộ kiểm sát cần vận dụng đúng ý nghĩa của 10 chữ mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy:

“Công minh, chính trực” đòi hòi cán bộ kiểm sát phải công bằng, ngay thẳng, minh bạch, không thiên vị, không đặt tình cảm và mối quan hệ cá nhân vào công việc. Xử lý công việc phải trên cơ sở pháp luật quy định, không cố tình lách luật, hiểu sai về luật. Cương quyết đấu tranh với tội phạm, xử lý đúng người, đúng tội, không làm oan sai hoặc bỏ lọt tội phạm. Có trách nhiệm với công việc và đồng nghiệp, dám chịu trách nhiệm chứ không đùn đẩy, viện lí do né tránh.

“Khách quan” đòi hỏi cán bộ kiểm sát phải luôn tỉnh táo, nhìn nhận sự việc trên góc độ tự nhiên, không suy diễn, không đặt suy nghĩ, phán đoán chủ quan làm sai lệch bản chất sự việc. Đây là đức tính bắt buộc mỗi người cán bộ kiểm sát phải có để nhìn nhận và giải quyết vấn đề trên cơ sở đánh giá toàn diện, tổng thể các yếu tố, đảm bảo giải quyết công việc hoặc vụ án đạt hiệu quả thấu tình đạt lý.

“Thận trọng” là khi xem xét, nhìn nhận một vấn đề phải cẩn thận suy tính trước sau, xét đến nguyên nhân – hậu quả và mối quan hệ biện chứng giữa chúng, không hấp tấp, cẩu thả, vội vàng kết luận dễ dẫn đến sai lầm, chưa phát hiện được bản chất của sự việc. Với cán bộ kiểm sát, tính thận trọng càng có ý nghĩa đặc biệt, đồng thời cũng là yêu cầu mang tính chất bắt buộc, bởi công việc của ngành Kiểm sát là một công việc đặc biệt, đại diện cho quyền lực Nhà nước quyết định các vấn đề liên quan đến tính mạng, danh dự, quyền tự do, quyền con người của người khác. Một sai lầm nhỏ cũng có thể gây ra hậu quả vô cùng nghiêm trọng, khó có thể khắc phục, cho nên, cán bộ kiểm sát càng thận trọng thì tốt. Tuy nhiên, nói như thế không có nghĩa là phải thận trọng một cách máy móc, khi đã nhìn nhận sự việc, vụ án ở nhiều góc độ, xem xét, đánh giá tất cả các mặt của vấn đề thì phải kiên quyết đấu tranh trên tinh thần không khoan nhượng, không thể vì quá thận trọng mà trở thành biểu hiện rụt rè, chần chừ, không dám quyết định, dẫn đến bỏ lọt hành vi vi phạm và người phạm tội.

“Khiêm tốn” là đức tính mà Chủ tịch Hồ Chí Minh thường nhắc đến trong các lần nói chuyện, các lời căn dặn đối với các thế hệ con cháu đời sau. Ngay đến bản thân Người cũng là một biểu tượng, một tấm gương về tính khiêm tốn, giản dị. Khiêm tốn là có ý thức và thái độ đúng mực trong cách đánh giá bản thân, không tự mãn, tự kiêu, không tự cho mình hơn người khác, người khiêm tốn là người luôn luôn học hỏi. Đối với người cán bộ kiểm sát, Bác đặc biệt yêu cầu càng phải khiêm tốn hơn, bởi cán bộ kiểm sát là cán bộ đại diện cho quyền lực Nhà nước, khi xét xử, khi thi hành án, lời nói, hành vi của cán bộ kiểm sát cũng là biểu hiện cho ý chí công quyền, nên đòi hỏi cán bộ kiểm sát phải có cái nhìn đúng đắn về bản thân, không kiêu căng, tự mãn, nói cho đúng, làm cho chuẩn, không ngừng học hỏi để tiến bộ, góp phần xây dựng ngành cùng phát triển.

Cùng với việc rèn luyện, tu dưỡng đạo đức, Chủ tịch Hồ Chí Minh còn yêu cầu cán bộ phải có năng lực. Người nói “Phải có chính trị trước rồi mới có chuyên môn, chính trị là đức, chuyên môn là tài”, chỉ những cán bộ vừa có đức vừa có tài mới đủ năng lực đảm đương công việc dù công việc có khó khăn cách mấy, hay trong hoàn cảnh vất vả đến đâu họ cũng có thể hoàn thành. Chính vì lẽ đó, công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ trẻ ngành Kiểm sát những năm vừa qua luôn được quan tâm thực hiện và đã đào tạo được nhiều lớp cán bộ giỏi, chuyên môn nghiệp vụ vững vàng. Tuy nhiên, trước xu thế phát triển của thời đại, trước những chính sách, Nghị quyết của Đảng và Quốc hội thời gian gần đây về việc xây dựng một bộ máy Nhà nước hiện đại, tinh gọn, trong sạch, vững mạnh, xây dựng đội ngũ cán bộ có năng lực tốt, sở trưởng giỏi thì yêu cầu đặt ra đối với đội ngũ cán bộ nói chung và cán bộ kiểm sát nói riêng càng cao hơn. Do đó, việc đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ kiểm sát trẻ ngoài việc tiếp tục phát huy những thành quả của thời gian qua thì cần phải có những thay đổi cho phù hợp thực tế. Từ những yêu cầu của thời đại mới, những phương pháp khoa học hiện đại kết hợp với phương pháp mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đề ra khi huấn luyện cán bộ những năm đầu đất nước độc lập, công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ trẻ ngành Kiểm sát vẫn cần tập trung vào các phương diện “Huấn luyện nghề nghiệp – Huấn luyện chính trị - Huấn luyện văn hóa – Huấn luyện lý luận”, tuy nhiên có nhiều sự đổi mới cho phù hợp với hoàn cảnh và yêu cầu của ngành:

Huấn luyện nghề nghiệp, như Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nói “Làm việc gì học việc ấy”. Cán bộ trẻ ngành Kiểm sát ta đều tốt nghiệp từ các trường đại học uy tín, được đào tạo bài bản về học vấn, tuy nhiên bước vào ngành Kiểm sát vẫn còn rất bỡ ngỡ và “non trẻ” về nghiệp vụ ngành. Tại trường đại học, các bạn chỉ được học về chức năng, nhiệm vụ của Viện kiểm sát qua sách vở, qua những điều luật của Luật tổ chức Viện kiểm sát chứ chưa thật sự hiểu rõ về những công việc cụ thể của ngành.

Vận dụng tư duy của Chủ tịch Hồ Chí Minh về huấn luyện nghề nghiệp đối với cán bộ trẻ, ngành ta cần tập trung đào tạo cán bộ ngay từ nghiệp vụ ngành, để cán bộ vừa làm vừa học từ những công việc cơ bản. Việc tạo điều kiện cho cán bộ trẻ học qua Lớp Nghiệp vụ kiểm sát để nắm được những thao tác nghiệp vụ ban đầu chỉ là tạo nền tảng cơ bản, kinh nghiệm công tác cần phải được tích lũy qua những công việc thực tiễn, dù là công việc nhỏ nhất như là photo hồ sơ. Công việc này dù không đòi hỏi sự tư duy cao ở các bạn nhưng đây là cơ hội để các bạn tiếp xúc bước đầu với hồ sơ sự việc.

Từ những công việc nhỏ, hướng dẫn cho cán bộ tiếp xúc và tập làm những công việc lớn hơn, giải thích cho họ hiểu lí do gì chúng ta làm việc này? Khi làm công việc này cán bộ cần lưu ý những điểm nào? Công việc này thể hiện quyền năng của Viện kiểm sát như thế nào? Từ đó cán bộ trẻ hiểu rõ hơn về chức năng, nhiệm vụ của ngành đồng thời những kiến thức từ sách vở có điều kiện áp dụng thực tế giúp cho thao tác nghề nghiệp trở nên vững vàng hơn.

Bên cạnh đó, cần tạo điều kiện để cán bộ trẻ trải nghiệm nhiều hơn ở công tác ngoài hiện trường. Hiện trường là nơi xảy ra, nơi phát hiện sự việc, cũng là nơi chúng ta thu thập chứng cứ đầu tiên, thiết thực nhất cho quá trình giải quyết vụ án đồng thời cũng là nơi có thể tiềm ẩn nhiều mối nguy hiểm. Tuy nhiên, cần giáo dục cho cán bộ trẻ hiểu rõ “cán bộ kiểm sát không phải là những bông hoa trong nhà kính” mà chúng ta cần phải xông pha, phải theo sát, phải trải nghiệm từ những nơi nguy hiểm nhất để nắm bắt những thông tin ban đầu của sự việc, từ đó có cái nhìn chính xác hơn khi tiếp xúc hồ sơ. Người chịu trách nhiệm đào tạo cần có sự tin tưởng đối với cán bộ trẻ, cho họ tiếp xúc hồ sơ, trao đổi với họ về những sự việc, diễn biến trong hồ sơ, định hướng cho họ khi họ có những ngộ nhận, sai lầm, từ đó cán bộ trẻ có ý thức trách nhiệm hơn, tự rút được kinh nghiệm qua mỗi vụ việc, bản thân họ cũng có những trải nghiệm thực tiễn chứ không phải là những cán bộ máy móc chỉ đọc thuộc lòng lý thuyết.

Huấn luyện chính trị: Đối với chương trình huấn luyện này, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ, người huấn luyện cần tập trung vào thời sự và chính sách. Đối với ngành Kiểm sát, nội dung này càng đúng đắn và thiết thực. Bởi nhiệm vụ cao nhất của ngành là bảo vệ pháp luật, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, góp phần đảm bảo pháp luật được chấp hành nghiêm chỉnh và thống nhất.

Thực hiện nhiệm vụ cao quý của ngành, cán bộ kiểm sát đặc biệt là cán bộ trẻ cần ý thức được tầm quan trọng của công tác chính trị, bởi một cán bộ nếu chỉ giỏi nghiệp vụ, kinh nghiệm nhiều mà không hiểu biết về chính trị thì cũng như “một mắt sáng một mắt mờ”. Một sự thật phải thừa nhận rằng, đa số cán bộ trẻ hiện nay còn khá thờ ơ với các tin tức thời sự, các kỳ họp Quốc hội, các kỳ hội nghị đại biểu toàn quốc – nơi thông qua các chính sách quan trọng đối với đất nước. Ngược lại chạy theo các trào lưu trên mạng xã hội, chưa thật sự tìm hiểu một cách đúng đắn về đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước nên dễ bị lôi kéo theo trào lưu, thế lực thù địch dễ dàng lợi dụng. Cán bộ trẻ ngành Kiểm sát cần duy trì tỉnh táo, hết sức cảnh giác với các thủ đoạn của thế lực thù địch.

Để trang bị cho cán bộ trẻ kiến thức về thời sự, chính trị, như Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nói, các cấp lãnh đạo cần nhấn mạnh tầm quan trọng của công tác giáo dục chính trị cũng như việc theo dõi tin tức thời sự, kịp thời nắm bắt những sự kiện lớn diễn ra của đất nước. Công tác giáo dục chính trị không thể tiến hành một cách khô khan mà cần thực hiện bằng nhiều phương pháp sinh động, khuyến khích cán bộ trẻ đọc báo Đảng, báo ngành, các báo chính thống của Nhà nước bằng việc kết hợp trong giờ đọc báo sáng mỗi tuần; tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên đề tìm hiểu về các Nghị quyết, Chính sách của Đảng để cán bộ trẻ kịp thời cập nhật chính sách mới, tại các buổi sinh hoạt chuyên đề cần tạo điều kiện để cán bộ trẻ thảo luận, trao đổi nhằm tạo không khí thảo luận trên tinh thần dân chủ, giúp cán bộ trẻ hiểu đúng về chính sách của Nhà nước cũng như các sự kiện lớn của đất nước. Bên cạnh đó, việc theo dõi tin tức thời sự đất nước cũng giúp cho cán bộ trẻ nắm bắt kịp thời tình hình tội phạm diễn ra trên cả nước, nêu cao tinh thần cảnh giác, đấu tranh phòng chống tội phạm, giúp ích cho công tác nghiệp vụ. Ngày nay, trước tình hình “diễn biến hòa bình” diễn ra một cách phức tạp, khó lường, các thế lực thù địch dùng mọi thủ đoạn để chống phá Đảng và Nhà nước ta thì công tác giáo dục chính trị càng phải gắn với việc bảo vệ Tổ quốc, xây dựng đất nước. Kết hợp với chức năng, nhiệm vụ của ngành, cán bộ trẻ ngành Kiểm sát cần được đào tạo một cách bài bản, khoa học, gắn liền việc học tập chính trí với trao dồi kỹ năng nghề nghiệp mới có thể hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị của ngành, xứng đáng là một Kiểm sát viên “Vững về chính trị, giỏi về nghiệp vụ...”.   

Huấn luyện văn hóa, nói đến việc huấn luyện văn hóa cho cán bộ, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định đây là một công việc trọng yếu. Những ngày đầu giải phóng đất nước, Đảng và nhân dân ta phải đối mặt với biết bao vấn đề, trong đó nạn mù chữ trong nhân dân là một trong những vấn đề lớn, thậm chí một số cán bộ ta thời đó cũng chưa đạt đến trình độ văn hóa đủ để đảm bảo công tác mà Đảng và Nhà nước giao phụ trách. Trước tình hình đó Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đề ra những quyết sách mang tầm vĩ mô giải quyết được vấn nạn trước mắt, đồng thời Người nhấn mạnh việc học tập, nâng cao trình độ văn hóa luôn mang tầm chiến lược trong phát triển con người, dù là ở thời đại nào thì văn hóa luôn là nền tảng phát triển tri thức, nâng cao trình độ mọi mặt của người cán bộ.

Cán bộ trẻ ngành Kiểm sát hiện nay đều được đào tạo từ các trường đại học uy tín, chất lượng, những năm gần đây, từ sự kế thừa và phát huy truyền thống dạy và học của Trường Cao đẳng Kiểm sát, trường Đại học Kiểm sát Hà Nội đã đổi mới chương trình đào tạo, từ đó lớp cán bộ kiểm sát trẻ tốt nghiệp từ đây càng được trang bị kỹ hơn về kiến thức chuyên môn, góp phần nâng cao chất lượng cán bộ kiểm sát. Nhận thức rõ tầm quan trọng công tác đào tạo cán bộ, đặc biệt là nâng cao kiến thức, học tập văn hóa ở một tầm cao mới, những năm vừa qua ngành Kiểm sát đã có những chính sách ưu đãi, tạo điều kiện tốt nhất cho cán bộ trẻ theo học các lớp sau đại học, từ đó tiếp cận được những kiến thức chuyên sâu về ngành và về các lĩnh vực văn hóa liên quan. Đây là một công tác quyết định trong việc nâng chất cán bộ, cần được phát huy hơn nữa. Ngoài ra, theo quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh thì cán bộ cần học tập văn hóa ở nhiều lĩnh vực khác nhau để có vốn kiến thức toàn diện, theo đó, với trình độ tri thức hiện đại và sự phát triển của thế giới hiện nay cùng với sự xuất hiện của tội phạm công nghệ cao đã và đang gây ra thiệt hại lớn thì cán bộ kiểm sát không thể chỉ dừng lại ở vốn kiến thức chuyên ngành truyền thống mà còn phải cập nhật thêm nhiều nguồn kiến thức mới để theo kịp sự phát triển của thời đại đồng thời chủ động đón đầu các thủ đoạn phạm tội bằng công nghệ. Do đó, bên cạnh công tác đào tạo truyền thống các cấp lãnh đạo cần mở rộng việc nâng cao kiến thức ở một số lĩnh vực như ngoại ngữ, công nghệ thông tin, kiến thức mạng... để cán bộ kiểm sát có kiến thức toàn diện hơn trong việc thực hiện nhiệm vụ chính trị của ngành.

Huấn luyện lý luận, đây là nội dung mà Chủ tịch Hồ Chí Minh rất xem trọng và yêu cầu tất cả cán bộ đều phải chú trọng học tập. Người nói “Lý luận như cái kim chỉ nam, nó chỉ phương hướng cho chúng ta trong công việc thực tế”[13]. Tuy nhiên, những năm gần đây, công tác tuyên truyền, giáo dục và bồi dưỡng lý luận cho cán bộ các cấp, các ngành còn hạn chế, chưa đạt được hiệu quả đặt ra. Đảng và Nhà nước ta đã ban hành nhiều Nghị quyết nhấn mạnh tầm quan trọng của công tác học tập chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh nhằm chỉnh đốn công tác giáo dục, học tập lý luận, xem đây là một vấn đề cấp bách cần thực hiện ngay. Đây có thể xem là hệ thống lý luận nền tảng của Đảng và Nhà nước ta trong công cuộc xây dựng đất nước xã hội chủ nghĩa.

Trong tác phẩm Sửa đổi lối làm việc, Chủ tịch Hồ Chí Minh đề ra hai cách huấn luyện lý luận: Một là chỉ đem lý luận khô khan nhét cho đầy óc cán bộ, hai là trong lúc học lý luận phải nghiên cứu công việc thực tế. Rõ ràng, Chủ tịch Hồ Chí Minh xem trọng cách thứ hai, Người cho rằng học tập lý luận có kết hợp với thực tế thì mới hiệu quả, lý luận mới thiết thực, hữu ích. Theo đó, việc giáo dục lý luận đối với cán bộ trẻ cũng nên như thế. Người chịu trách nhiệm đào tạo cần đề ra chương trình học tập cụ thể, kết hợp những bài học thực tiễn để cán bộ dễ tiếp thu và ứng dụng thực tế. Đặc biệt, trong chương trình giáo dục về Tư tưởng Hồ Chí Minh cần liên hệ với tình hình cách mạng lúc bấy giờ, kể những câu chuyện về Bác để cán bộ trẻ thêm hứng thú học tập, nhận thức sâu hơn về tư tưởng của Bác đồng thời nâng cao tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc. Bên cạnh việc học tập chủ nghĩa Mác – Lenin, tư tưởng Hồ Chí Minh, một công tác quan trọng không kém đó là tăng cường việc học tập hệ thống lý luận về pháp luật. Đây có thể xem là cái “xương sống” của cán bộ công tác pháp luật, đặc biệt là cán bộ ngành Kiểm sát.

Những năm gần đây, cùng với sự hoàn thiện cơ cấu, tổ chức bộ máy nhà nước thì hệ thống pháp luật nước ta đã có nhiều sự thay đổi theo hướng hoàn chỉnh hơn. Trong đó, hệ thống luật chuyên ngành và các văn bản luật có liên quan ngày càng tăng về số lượng. Sự thay đổi này đã mang lại nhiều thuận lợi nhưng đồng thời cũng là những thách thức cho cán bộ pháp luật, bởi còn nhiều văn bản hướng dẫn chưa rõ ràng, chồng chéo về quan điểm xử lý. Trước sự thay đổi của hệ thống luật pháp chuyên ngành, cán bộ kiểm sát không thể chỉ sử dụng kinh nghiệm hoặc tư duy “quen tay” để áp dụng giải quyết công việc, bởi có thể sẽ gây sai lầm về đường lối xử lý, lý luận cũ không thể áp dụng trong tình hình mới mà phải tăng cường công tác nghiên cứu lý luận, kịp thời cập nhật các văn bản luật mới áp dụng vào thực tiễn để có quan điểm và hướng giải quyết đúng đắn, đạt hiệu quả cao trong công việc. Khi đã nắm chắc lý luận và vận dụng một cách thành thạo, cán bộ kiểm sát sẽ vững vàng trước những thử thách của công việc và cuộc sống bởi hệ thống lý luận sẽ như kim chỉ nam dẫn đường cho cán bộ đi đến việc tìm ra chân lý.

Ngày nay, đất nước ta đang vươn lên những tầm cao mới, ngành Kiểm sát cũng đang đạt được những thành tựu nổi bật trong công cuộc xây dựng chế độ xã hội chủ nghĩa thì càng cần phải có một lớp cán bộ xứng tầm để đáp ứng những yêu cầu cấp thiết của thời đại. Do đó, công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ càng đóng vai trò quan trọng mang tầm chiến lược mà không chỉ riêng ngành Kiểm sát mà hầu hết các ngành cần phải quan tâm thực hiện. Chương trình đào tạo, bồi dưỡng cán bộ đã có nhiều đổi mới cho phù hợp với thời đại tuy nhiên những nội dung, phương pháp đào tạo, huấn luyện cán bộ mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đề ra trước đây vẫn còn nguyên giá trị và thể hiện sự đúng đắn dù trong hoàn cảnh nào của đất nước, đòi hỏi Đảng, Nhà nước và các cấp các ngành cần phải thường xuyên thực hiện. Đồng thời kết hợp với những nội dung mới hơn, yêu cầu cao hơn để đào tạo ra một lực lượng cán bộ giỏi, chuyên sâu về cả chính trị và nghiệp vụ, đảm bảo không chỉ thực hiện tốt nhiệm vụ của ngành mà còn phải đạt thành tựu cao hơn trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Xem thêm>>>

VKSND huyện Châu Thành với công tác đào tạo cán bộ tại chỗ