Tổng thống Mugabe từ chức: Tháo ngòi nổ khủng hoảng Zimbabwe

Người dân Zimbabwe đã đổ xuống các đường phố tại thủ đô Harare để ăn mừng trước việc ông Mugabe từ chức. Trong khi đó, đảng cầm quyền ZANU-PF thông báo cựu Phó Tổng thống Emmerson Mnangagwa sẽ tuyên thệ nhậm chức Tổng thống trong ngày 22 hoặc 23/11.

Tổng thống Zimbabwe Robert Mugabe. (Ảnh: AFP)

Đêm 21/11 (theo giờ Việt Nam), Tổng thống Zimbabwe Robert Mugabe đã gửi thư từ chức tới Quốc hội, nơi đang diễn ra phiên luận tội ông. Chủ tịch Quốc hội Zimbabwe Jacob Mudenda ngay lập tức cho ngừng tiến trình luận tội này.

Tuyên bố từ chức của ông Mugabe được đưa ra 1 tuần sau khi Zimbabwe rơi vào khủng hoảng chính trị khi quân đội giành quyền kiểm soát và các đồng minh chính trị quay lưng lại với ông Mugabe. Các nghị sĩ đảng ZANU-PF cầm quyền tại Zimbabwe đã yêu cầu ông Mugabe từ chức. 230 nghị sĩ của đảng cầm quyền trong tổng số 260 nghị sĩ tại Quốc hội Zimbabwe đã thông qua kiến nghị luận tội Tổng thống.

Đảng cầm quyền ZANU-PF ngay sau đó đã thông báo cựu Phó Tổng thống Emmerson Mnangagwa sẽ tuyên thệ nhậm chức Tổng thống trong vòng 48 giờ tới thay thế cho ông Mugabe. Ông Mnangagwa sẽ lãnh đạo Nội các cũ của ông Mugabe cho đến cuộc tổng tuyển cử tiếp theo tại Zimbabwe sẽ tổ chức vào tháng 9/2018.

Một tuần qua là thời gian sóng gió với Tổng thống Mugabe, người đã 93 tuổi và nắm quyền gần 4 thập kỷ qua tại Zimbabwe. Ông Mugabe và vợ là bà Grace Mugabe bị quân đội quản thúc tại khu “Nhà Xanh” ở thủ đô Harare.

Trước đó, quyết định của ông Mugabe cách chức Phó Tổng thống Emmerson Mnangagwa đã vấp phải sự phản đối mạnh mẽ của Tư lệnh quân đội Constantino Chiwenga và châm ngòi cho cuộc khủng hoảng chính trị tại quốc gia châu Phi này. Dù nắm quyền kiểm soát các cơ quan nhà nước và các phương tiện truyền thông, song quân đội Zimbabwe khẳng định rằng đây không phải là một cuộc đảo chính.

Người dân tại thủ đô Harare đã đổ xuống các đường phố để ăn mừng trước thông tin Tổng thống Mugabe từ chức. Họ vui mừng nhảy múa trên các đường phố và bấm còi ô tô ăn mừng việc chấm dứt 40 năm cầm quyền của ông Mugabe tại quốc gia châu Phi này. Lên tiếng trước diễn biến chính trị mới, Tư lệnh quân đội Chiwenga đã kêu gọi tất cả các đảng phái và người dân Zimbabwe kiềm chế.

“Quân đội kêu gọi tất cả người dân Zimbabwe vượt qua sự khác biệt về chính trị để kiềm chế tối đa và tuân thủ luật pháp”, ông Chiwenga nêu rõ. “Các cơ quan thực thi pháp luật sẽ hết sức đảm bảo trật tự, đảm bảo cuộc sống và bảo vệ tài sản của người dân. Các hành vi gây thù hận, trả đũa sẽ bị trừng trị nghiêm khắc”.

Tướng Chiwenga cũng cho biết: “Chúng tôi kêu gọi học sinh, sinh viên tiếp tục tập trung vào học tập. Người dân Zimbabwe tránh lạm dụng phương tiện truyền thông và mạng xã hội để kích động, gây rối trong nước. Các doanh nghiệp Zimbabwe hãy tiếp tục hoạt động bình thường. Quân đội và các lực lượng an ninh quốc phòng Zimbabwe mong muốn hợp tác với tất cả người dân để đảm bảo luật pháp được thực thi đầy đủ nhất”.

Là một trong những nhà lãnh đạo thế giới đầu tiên phản ứng trước thông tin Tổng thống Mugabe từ chức, Ngoại trưởng Anh Boris Johnson đã gọi đây là thời điểm bước ngoặt với người dân và đất nước Zimbabwe.

“Sau 37 năm ông Mugabe nắm quyền, chúng tôi hy vọng đây là bước ngoặt với Zimbabwe, là thời điểm mà người dân nước này có thể tiến tới tự do, công bằng và một cuộc bầu cử dân chủ vào năm tới. Chúng tôi sẽ cùng các nước và các đối tác trong khu vực ủng hộ người dân Zimbabwe” – Ngoại trưởng Anh cho biết.

Hoàng Lê/V.O.V