Quậy phá chốn pháp đình: Cần phải nghiêm trị

Ngày 23/7/2018, TAND huyện Bình Chánh (TP HCM) mở phiên xét xử sơ thẩm vụ tranh chấp lối đi chung giữa bị đơn là ông Nguyễn Văn Hiền, bà Trần Thị Em và hàng chục hộ dân ở hẻm 164B Tân Nhiễu, xã An Phú Tây.

Báo Thanh niên ghi nhận, sau khi nghị án, HĐXX yêu cầu bị đơn không được phép chặn lối đi của các hộ dân trên. Bất ngờ, ông Hiền nhảy lên tấn công Kiểm sát viên Nguyễn Văn Lân (đại diện VKSND huyện Bình Chánh tại phiên tòa) khiến ông Lân bị gãy kính, chảy máu mũi.

Tiếp đó, gia đình ông Hiền quay sang định tấn công HĐXX nhưng các thành viên HĐXX kịp thời tránh ra sau hội trường.

Khi nhóm người nhìn thấy một phóng viên đang tác nghiệp chuẩn bị rời tòa, liền xông vào đánh vùng mặt và bụng anh này, đập phương tiện tác nghiệp. Bên ngoài sân tòa, một công an khu vực cũng bị đánh sưng mắt.

Sau khi HĐXX tuyên án, bị đơn đã xông lên hành hung vị Kiểm sát viên. (Ảnh: Zing.vn)

Chuyện các đương sự, gia đình bị cáo dùng nhiều chiêu để quậy phá, tạo áp lực, thậm chí cãi lộn, chửi rủa nhau và lăng mạ HĐXX ở chốn pháp đình không phải là chuyện hiếm.

Pháp Luật TP.HCM đưa tin, vào giữa năm 2015, trong phiên xử phúc thẩm một vụ án dân sự tại TAND TP. Đà Nẵng, HĐXX bị một phen tá hỏa khi chứng kiến bà Đ.T.T (72 tuổi, mẹ của bị đơn) đổ nguyên chai nước chứa phân lên đầu ông N.V.T (đại diện theo ủy quyền của nguyên đơn). Nguyên nhân được cho là do bà T. quá bức xúc trước những lời khai của ông T. Vụ việc này đã gây náo loạn phiên tòa. Chủ tọa phiên tòa phải tuyên bố tạm hoãn phiên tòa, dời thời gian xét xử sang buổi chiều cùng ngày. Bà T. bị lập biên bản xử phạt hành chính cảnh cáo về hành vi gây rối trật tự tại phiên tòa.

Ngày 24/7/2015, TAND quận Ninh Kiều (TP Cần Thơ) xử sơ thẩm vụ Lý Hải Dương (25 tuổi) bị truy tố về tội trộm cắp tài sản. Suốt phiên xử, Dương đã khiến người chứng kiến ngao ngán vì các hành vi lỗ mãng, hung hăng: chửi thề, vung tay, chỉ tay về phía HĐXX. Đến phần tuyên án, Dương tiếp tục chửi rủa, đạp vành móng ngựa và tuyên bố “ngồi tù sẽ phá trại giam”, theo thông tin báo Đời sống và pháp luật.

Lực lượng công an đang ổn định trật tự tại một phiên tòa. (Ảnh: CAND)

Thẩm phán Đặng Văn Mạnh (Chánh Văn phòng TAND TP Đà Nẵng) cho biết, đó là các biểu hiện manh động, không thể chấp nhận trong không gian mà sự thượng tôn pháp luật, tính tôn nghiêm phải được đặt lên hàng đầu. Nếu trước tòa, người dân xem thường pháp luật, xem thường tòa thì rất khó để cho thấy tác dụng giáo dục ý thức pháp luật, tác dụng răn đe và trừng phạt của pháp luật đang được thực thi. Cần phải xử lý nghiêm những hành vi côn đồ, lộng hành này, dẫn theo Công an thành phố Hồ Chí Minh.

Các hành vi này gây ảnh hưởng xấu trong dư luận, làm giảm sự uy nghiêm của chốn “công đường”, nhưng trước đây, thực tiễn xử lý phần lớn chỉ dừng lại ở việc tòa mời công an đến can thiệp, mời người quậy phá, gây rối về trụ sở cơ quan công an làm việc rồi sau đó cũng thả ra... Nguyên nhân chủ yếu là do cơ quan chức năng chưa mạnh tay xử lý người quậy phá, gây rối, cản trở hoạt động xét xử. 

Một vụ người nhà bị cáo quậy phá tại TAND huyện Châu Đức, Bà Rịa, Vũng Tàu. (Ảnh: Pháp luật TPHCM)

Theo BLHS năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) có hiệu lực từ 01/01/2018 thì các trường hợp quậy phá làm mất trật tự tại các phiên tòa, phiên họp của tòa có thể bị khởi tố về tội gây rối trật tự phiên tòa, phiên họp theo Điều 391.

Để phát huy được giá trị và hiệu quả của quy định này, tòa án và các cơ quan liên quan cần phổ biến rộng rãi cho người dân, thậm chí đưa vào các thông báo, ghép cảnh báo với nội quy phiên tòa và những nơi dễ nhìn thấy để  người đến tham gia phiên tòa nắm được; từ đó tự điều chỉnh hành vi của mình. HĐXX cũng cần phải giải thích điều luật ngay trước khi bắt đầu phiên tòa để vừa giáo dục pháp luật, vừa ngăn chặn hành vi "quá khích" có thể xảy ra.

Ngoài ra, thực tế ở nhiều Tòa án địa phương cho thấy, còn nhiều bất cập trong việc bố trí vị trí của Kiểm sát viên, người bào chữa. Khoảng cách từ vị trí của bị cáo, nguyên đơn dân sự, bị đơn dân sự đến vị trí Kiểm sát viên, người bào chữa rất gần. Và đa số thường tận dụng phòng xử án cũ, diện tích nhỏ hẹp nên trừ Hội đồng xét xử có lối đi riêng còn Kiểm sát viên, người bào chữa, người tham gia tố tụng, người tham dự phiên tòa dùng chung một lối đi. Do đó, cần phải có sự phân cấp về vị trí ngồi của Thư ký phiên tòa, Kiểm sát viên, người bào chữa để đảm bảo sự an toàn tuyệt đối khi tham gia phiên tòa. 

Xem thêm>>>

Cần có biện pháp bảo đảm an toàn cho Kiểm sát viên và Người bào chữa tại phiên tòa