Hiệu quả ứng dụng công nghệ thông tin, số hóa hồ sơ vụ án trong phiên tòa dân sự trực tuyến rút kinh nghiệm

Kiểm sát viên trình chiếu tài liệu bằng hình ảnh tại phiên tòa

Tại phiên tòa xét xử, Kiểm sát viên đã thực hiện số hóa hồ sơ, trình chiếu các tài liệu bằng hình ảnh là các tài liệu do Tòa án thu thập có trong hồ sơ vụ án làm rõ bản chất, nội dung các vấn đề cần giải quyết, chứng cứ số hoá tại phiên toà và phân tích, đánh giá đầy đủ các tình tiết của vụ án. Việc tổ chức tham dự phiên tòa được truyền hình trực tuyến được kết nối tới 32 điểm cầu tại Tòa án, Viện kiểm sát thành phố và 30 quận, huyện trên địa bàn Thành phố Hà Nội để toàn thể cán bộ, Kiểm sát viên, Thẩm phán, Thư ký cùng tham dự.

Ngoài ra, tham dự phiên tòa còn có các giảng viên Khoa pháp luật Dân sự và kiểm sát tố tụng dân sự của Trường Đại học kiểm sát Hà Nội.

Tại phiên tòa phúc thẩm, Thẩm phán chủ tọa phiên tòa đã thực hiện tốt kỹ năng điều hành phiên tòa, việc điều hành tranh tụng theo đúng Hướng dẫn số 136/HD-TANDTC ngày 30/3/2017 của Chánh án TAND tối cao về công tác tổ chức phiên tòa rút kinh nghiệm theo yêu cầu cải cách tư pháp. Kiểm sát viên đã kiểm sát chặt chẽ hoạt động tuân theo pháp luật tố tụng của Hội đồng xét xử, thẩm phán, thư ký Tòa án, việc chấp hành pháp luật của những người tham gia tố tụng; tham gia hỏi các bên đương sự, Kiểm sát viên đặt câu hỏi rõ ràng, có trọng tâm, khách quan, toàn diện, không bị trùng lặp. Phát biểu của Kiểm sát viên đã phản ánh đầy đủ việc chấp hành pháp luật của Thẩm phán, Hội đồng xét xử, người tham gia tố tụng.

Kiểm sát viên đã căn cứ tài liệu có trong hồ sơ, căn cứ vào diễn biến tình hình tại phiên tòa đã đề nghị HĐXX sơ thẩm sửa bản án sơ thẩm số 49/2022/DSST ngày 28/7/2022 của TAND huyện Ba Vì, đồng thời chỉ ra được bản án sơ thẩm còn có một số thiếu sót.

Đặc biệt, Kiểm sát viên đã kịp thời, linh hoạt bổ sung diễn biến tại phiên tòa vào Bài phát biểu, từ đó phân tích, nhận định chính xác, đầy đủ diễn biến phiên tòa. Đề xuất giải quyết vụ án của Kiểm sát viên tại phiên tòa có căn cứ, đúng pháp luật, thuyết phục HĐXX và những người tham dự phiên tòa.

Đại diện VKSND TP. Hà Nội trình bày bài phát biểu

Có thể nói, việc tổ chức phiên tòa rút kinh nghiệm đã được tổ chức chu đáo, có sự chuẩn bị kỹ lưỡng ngay từ tiêu chí lựa chọn vụ án. Phiên tòa được tổ chức theo đúng trình tự pháp luật quy định, đầy đủ thành phần. Các đại biểu tham dự phiên tòa qua hình thức trực tiếp và trực tuyến đều nghiêm túc theo dõi phiên tòa để đóng góp ý kiến đối với Kiểm sát viên, Thẩm phán, Thư ký và HĐXX về những ưu điểm, tồn tại về hoạt động xét xử tại phiên tòa nhằm rèn luyện kỹ năng, nâng cao cho Kiểm sát viên, Thẩm phán thực hiện tốt nhiệm vụ chuyên môn.

Kiểm sát viên VKSND TP. Hà Nội theo dõi phiên tòa trực tuyến

Thời gian tới, VKSND TP. Hà Nội sẽ phối hợp với TAND TP. Hà Nội tiếp tục tổ chức các phiên tòa trực tuyến không những đến 32 điểm cầu tại Tòa án, Viện kiểm sát thành phố và 30 quận, huyện trên địa bàn TP. Hà Nội mà còn triển khai đến Trường Đại học kiểm sát; Học viện Tòa án để các em sinh viên đang theo học tại Trường tiếp thu nội dung pháp luật một cách tự nhiên, dễ hiểu, dễ nhớ, là cơ hội để sinh viên ngành Luật trực tiếp tham dự và hình dung được trình tự tố tụng một phiên tòa phúc thẩm thực tế. Thông qua đó, các em còn được hướng dẫn về cử chỉ, giọng nói, tác phong phù hợp từng vị trí Thẩm phán, Kiểm sát viên, Luật sư… Mặt khác, đây còn là cơ hội để các em sinh viên tiếp cận, hiểu hơn và có cái nhìn đúng đắn về nghề nghiệp trong tương lai./.

Việc “Tranh chấp hợp đồng thuê đất” xảy ra giữa nguyên đơn ông Nguyễn Hồng Quân (sinh năm 1974, địa chỉ: Khu 9, xã Thạch Sơn, Lâm Thao, Phú Thọ) và bị đơn là bà Đinh Thị Thụ (sinh năm 1954, địa chỉ: Thôn Sổ, xã Minh Quang, Ba Vì, Hà Nội).
Ngày 01/5/2013, ông Quân và bà Thụ đã ký kết hợp đồng thuê đất, diện tích thuê là 5000m² đất vườn trong tổng diện tích 5400m² thuộc thửa đất số 24, tờ bản đồ 55, địa chỉ tại thôn Sổ, xã Minh Quang, huyện Ba Vì, thành phố Hà Nội. Thời hạn thuê đất là 10 năm, giá thuê là 2.000.000 đồng/ năm, thanh toán làm 2 lần từ năm 2018-2024. Hợp đồng xác nhận của UBND xã Minh Quang ngày 08/8/2013.
Ngày 23/5/2016, ông Quân và bà Đinh Thị Thụ ký bổ sung thêm hợp đồng thuê mượn đất của thửa đất trên với thời hạn 5 năm (tính từ ngày 01/01/2024 đến ngày 01/01/2029), thời điểm thanh toán là năm 2029, giá thuê đất 4.000.000 đồng/ năm, phương thức thanh toán 1 lần.
Sau khi kí hợp đồng thuê đất, ông Quân đã trồng cam và bưởi trên toàn bộ diện tích đất thuê. Ông Quân đã thanh toán cho bà Thụ lần 1 vào năm 2018 số tiền 10.000.000 đồng
Ngày 17/01/2018, UBND huyện Ba Vì đã cấp GCNQSD đất mang tên bà Đinh Thị Thụ.
Năm 2019, do thiếu vốn chăm sóc cây nên ông Quân đã đóng vườn và đi làm ăn nơi khác.
Do thiếu vốn làm ăn nên năm 2019, ông Quân đã vay ông Quyết 70.000.000 đồng và đặt hợp đồng thuê đất giữa ông Quân với bà Thụ cho ông Quyết giữ. Ngày 23/3/2021, ông Quyết đã trả cho gia đình bà Thụ hợp đồng thuê đất trên và gia đình bà Thụ đã trả cho anh Quyết số tiền 72.000.000 đồng là số tiền ông Quân vay ông Quyết nhưng chưa trả.
Tại đơn khởi kiện, ông Quân trình bày: Hiện nay bà Thụ đã chuyển nhượng quyền sử dụng đất cho người khác mà không bàn bạc, thống nhất và thông báo cho ông biết trong khi hợp đồng thuê đất của ông đang có hiệu lực xâm phạm nghiêm trọng đến quyền và lợi ích hợp pháp của ông. Vì vậy, ông đề nghị Tòa án buộc bà Thụ tiếp tục thực hiện hợp đồng.
Ngày 19/10/2021, ông và gia đình bà Thụ đã kí kết thanh lý hợp đồng và bồi thường số tiền cho ông là 400.000.000 đồng với điều kiện bà Thụ phải thanh toán ngay số tiền trên nhưng bà Thụ khất lần, không thanh toán.
Bị đơn - bà Đinh Thị Thụ có yêu cầu phản tố nội dung: Ngày 23/3/2021, gia đình bà buộc phải giao cho ông Đỗ Văn Quyết số tiền 200.000.000 đồng để nhận lại hợp đồng cho thuê mượn đất. Vì vậy bị đơn có yêu cầu phản tố yêu cầu Tòa án giải quyết: Tuyên vô hiệu đối với hợp đồng thuê mượn đất được ký giữa bà Đinh Thị Thụ và ông Nguyễn Hồng Quân ngày 01/5/2013; Tuyên buộc ông Nguyễn Hồng Quân thanh toán cho bà Đinh Thị Thụ khoản tiền 200.000.000 đồng phát sinh từ việc thực hiện công việc không có ủy quyền trả tiền cầm cố hợp đồng thuê mượn đất giữa ông Quân và ông Đỗ Văn Quyết.
Bản án số 49/2022 ngày 28/7/2022 của TAND huyện Ba Vì, thành phố Hà Nội quyết định:
1. Không chấp nhận yêu cầu của ông Nguyễn Hồng Quân đối với bà Đinh Thị Thụ về yêu cầu tiếp tục thực hiện hợp đồng thuê, mượn đất đã ký kết với thời hạn từ ngày 01/5/2013 đến 01/01/2024 và hợp đồng thuê mượn đất đến ngày 01/01/2029.
2. Tuyên bố: Xác định các hợp đồng thuê đất đã ký kết với thời hạn từ ngày 01/5/2013 đến ngày 01/01/2024 và hợp đồng thuê mượn đất thười hạn từ ngày 01/01/2024 đến ngày 01/01/2019n giữa ông Nguyễn Hồng Quân và bà Đinh Thị Thụ chấm dứt hiệu lực.
3. Về hậu quả pháp lý khi chấm dứt họp đồng:
- Xác định ông Nguyễn Hồng Quân và bà Đinh Thị Thụ đều có lỗi trong việc thực hiện hợp đồng (50/50).
- Buộc ông Nguyễn Hồng Quân phải có nghĩa vụ giao trả lại tài sản đã thuê và phải thanh toán tiền thuê đất từ năm 2019 đến năm 2022 số tiền là: 6.000.000 đồngcho bà Đinh Thị Thụ.
- Giao cho bà Đinh Thị Thụ được sở hữu và sử dụng toàn bộ các tài sản gồm: Một nhà lập mái tôn, xây dựng năm 2013 bán mái xây gạch ba vanh cửa gỗ nền xi măng diện tích 47,5 m có giá trị 43.282.000 đồng; 180 m² lưới B40 xây dựng năm 2013 có giá trị 18.792.000 đồng; Một trăm cây bưởi Tân Lạc đường kính 15 cm có giá trị 40.000.000 đồng; Một trăm cây cam Cao Phong ãirờng kính 15 cm có giá trị 60.000.000 đồng. Tổng toàn bộ tài sản được giao có giá trị là: 162.074.000 đồng.
Buộc bà Đinh Thị Thụ có nghĩa vụ thanh toán giá trị tài sản cho ông Nguyễn Hồng Quân số tiền là: 162.074.000 đồng.
4. Chấp nhận một phần yêu cầu phản tố của bà Đinh Thị Thụ đối với ông Nguyễn Hồng Quân.
Buộc ông Nguyễn Hồng Quân phải hoàn trả cho bà Đinh Thị Thụ số tiền 72.000.000 đồng.
Đối trừ nghĩa vụ thanh toán, bà Đinh Thị Thụ phải thanh toán trả cho ông Nguyễn Hồng Quân số tiền là 84.074.000 đồng.
Bà Thụ phải hoàn trả ông Quân số tiền chi phí xem xét thẩm định và định giá tài sản là 2.050.000 đồng.
Ngoài ra bản án còn tuyên về án phí và quyền kháng cáo của các đương sự.
Ngày 05/8/2022, nguyên đơn là ông Nguyễn Hồng Quân kháng cáo Bản án sơ thẩm. Ngày 06/10/2022, TAND TP. Hà Nội thụ lý vụ án theo trình tự phúc thẩm.
Tại phiên tòa cấp phúc thẩm ông Quân có lời khai: Do mảnh đất ông đang thuê đã bán cho người khác và bà Thụ đã hủy hoại tài sản của ông trên đất do ông trồng. Do vậy, hai bên tiếp tục thực hiện hợp đồng thuê đất là không khả thi. Ông đề nghị Tòa án phúc thẩm tuyên chấm dứt hợp đồng thuê đất giữa ông và bà Thụ, xác định lỗi hoàn toàn thuộc về bà Thụ, buộc bà Thụ phải bồi thường cho ông số tiền 600.000.000 đồng. Đồng thời, tại phiên tòa phúc thẩm nguyên đơn xuất trình tài liệu chứng cứ mới đó là Bản thanh lý hợp đồng giữa nguyên đơn và gia đình bà Thụ được ký vào ngày 19/10/2021.
Kiểm sát viên đã căn cứ tài liệu có trong hồ sơ, căn cứ vào diễn biến tình hình tại phiên tòa đã đề nghị HĐXX sơ thẩm sửa bản án sơ thẩm số 49/2022/DSST ngày 28/7/2022 của TAND huyện Ba Vì, đồng thời chỉ ra được bản án sơ thẩm còn có một số thiếu sót như:
Tại phiên tòa sơ thẩm, người đại diện theo ủy quyền của bà Thụ rút yêu cầu phản tố tuyên hợp đồng vô hiệu. Tuy nhiên, bản án sơ thẩm không đình chỉ yêu cầu của bà Thụ là vi phạm điều 217 BLTTDS.
Ngoài ra, bản án sơ thẩm chấp nhận yêu cầu phản tố của bà Thụ, buộc anh Quân phải trả cho bà Thụ số tiền 72.000.000 đồngnhưng không buộc anh Quân phải chịu án phí đối với số tiền trên là thiệt hại đến lợi ích Nhà nước, vi phạm qui định tại khoản 5 điều 26 Nghị quyết 326.
Từ đó đề nghị HĐXX TAND TP. Hà Nội áp dụng Khoản 2 Điều 308 BLTTDS: Sửa bản án sơ thẩm theo hướng:
- Xác định hợp đồng thuê đất ngày 1/5/2013 và ngày 24/5/2016 giữa bà Thụ và anh Quân chấm dứt hiệu lực.- Chấp nhận 1 phần yêu cầu khởi kiện cảu anh Quân: Buộc bà Thụ trả cho anh Quân 219.000.000 đồng.
- Đình chỉ yêu cầu của bà Thụ về việc tuyên hợp đồng thuê đất vô hiệu.
Về án phí: Bà Thụ phải chịu án phí đối với số tiền 219.000.000 đồngnhưng do bà Thụ đã trên 60 tuổi nên được miễn án phí.
Anh Quân phải chịu án phí đối với số tiền 72.000.000 đồng, án phí đối với số tiền thuê đất còn phải trả bà Thụ và số tiền yêu cầu bồi thường thiệt hại không được chấp nhận.