Hải Phòng: Phía sau một bản án phúc thẩm về kinh doanh thương mại

Từ Hợp đồng tín dụng trị giá 50 tỷ không thể thanh toán…

Theo bản án số 19/2017/KDTM-PT ngày 17/8/2017, TAND thành phố Hải Phòng xác định: Ngân hàng TMCP Kỹ hương Việt Nam (sau đây gọi là Techcombank) và Công ty Cổ phần Xây dựng và Xuất nhập khẩu Đức Phát (sau đây gọi là Công ty Đức Phát) đã ký Hợp đồng tín dụng số 504/HDDHMTD/TCB-SGO ngày 05/03/2012 về việc cung cấp hạn mức tín dụng. Theo đó, Ngân hàng Techcombank đồng ý cung cấp hạn mức tín dụng cho bên vay là Công ty Đức Phát với số tiền là 50 tỷ đồng. Trên cơ sở đó, Ngân hàng Techcombank tiến hành giải ngân cho Công ty Đức Phát vay theo 11 khế ước với tổng số tiền giải ngân và lãi đến ngày xét xử là gần 30 tỷ đồng.

Để đảm bảo cho khoản vay nói trên, Công ty Đức Phát đã thực hiện việc thế chấp các tài sản là 07 (bẩy) động sản và bất động sản trong đó có Quyền sử dụng đất, các tài sản gắn liền trên đất cùng quyền và lợi ích phát sinh từ quyền sử dụng thửa đất số 470, tờ bản đồ số 05 tại Văn Quán, Văn Yên, thị xã Hà Đông, tỉnh Hà Tây (nay là quận Hà Đông, thành phố Hà Nội) theo GCNQSDĐ số A 945165 mang tên Chủ sử dụng là ông Nguyễn Văn Vệ và bà Trần Thị Dền theo Hợp đồng thế chấp tài sản số công chứng 973.2012/HĐTC-TCB ngày 17/7/2013 tại Văn phòng Công chứng Thăng Long, thành phố Hà Nội thể hiện Ngân hàng đồng ý cấp tín dụng cho bên được bảo đảm với số tiền hơn 14 tỷ đồng.

Do khó khăn về tài chính, không thể thanh toán toàn bộ nợ, Công ty Đức Phát đã bị Ngân hàng Techcombank tiến hành kiện ra Tòa và yêu cầu thanh toán. Tại phiên tòa phúc thẩm, TAND thành phố Hải Phòng đã quyết định không chấp nhận yêu cầu của ông Nguyễn Văn Vệ và bà Trần Thị Dền và buộc ông bà phải chịu trách nhiệm với khoản vay hơn 14 tỷ đồng và tiền lãi là hơn 9 tỷ đồng.

… đến Đơn kháng cáo theo thủ tục Giám đốc thẩm

Trong Đơn đề nghị xem xét theo  thủ tục Giám đốc thẩm, ông Vệ, bà Dền nêu rõ chỉ thế chấp quyền sử dụng thửa đất số 470, tờ bản đồ số 05 tại Văn Quán, Văn Yên, thị xã Hà Đông cho Techcombank chứ không thế chấp cả tài sản gắn liền trên đất bởi các tài sản đó không phải của ông bà. Theo ông bà, hiện nay trên thửa đất có tới 4 ngôi nhà, hai nhà 4 tầng kiên cố xây từ năm 2008, 02 nhà cấp 4 đều thuộc quyền sở hữu của các con ông bà.

Khoản 19 Điều 1 Nghị định 11/2012/NĐ-CP quy định: “Trong trường hợp chỉ thế chấp quyền sử dụng đất mà không thế chấp tài sản gắn liền với đất và người sử dụng đất không đồng thời là chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất thì khi xử lý quyền sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất được tiếp tục sử dụng đất theo như thỏa thuận giữa người sử dụng đất và chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất, trừ trường hợp có thỏa thuận khác. Quyền và nghĩa vụ giữa bên thế chấp và chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất được chuyển giao cho người mua, người nhận chính quyền sử dụng đất.” Điều này có nghĩa, khi quyền sử dụng đất bị xử lý thì sẽ ảnh hưởng đến quyền lợi và nghĩa vụ của người đang có tài sản gắn liền với đất.

Như vậy, căn cứ vào Khoản 4 Điều 68 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 thì Tòa án phải đưa những người đang có tài sản gắn liền với thửa đất là các con của ông Vệ, bà Dền tham gia tố tụng với tư cách là người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan. Tuy nhiên, tại cả hai cấp tòa, TAND đều không xác minh làm rõ có những tài sản nào nằm trên thửa đất trên thuộc sở hữu những ai. Theo ông Vệ, bà Dền, việc này đã xâm phạm nghiêm trọng đến quyền và lợi ích hợp pháp của công dân. 

Tại phiên tòa, ông Bùi Việt Anh, đại diện theo ủy quyền của ông Vệ, bà Dền cho rằng, TAND thành phố Hải Phòng đã xác định sai đối tượng của Hợp đồng thế chấp giữa ông Vệ, bà Dền và Ngân hàng Techcombank. Cụ thể, đối tượng của Hợp đồng thế chấp trên là Quyền sử dụng đất, các tài sản cùng quyền và lợi ích phát sinh từ quyền sử dụng thửa đất số 470, tờ bản đồ số 05 tại Văn Quán, Văn Yên, thi xã Hà Đông, tỉnh Hà Tây mang tên ông Nguyễn Văn Vệ và bà Trần Thị Dền. Tuy nhiên, Tòa lại xác định đối tượng của Hợp đồng gồm cả Quyền sử dụng đất, các tài sản gắn liền trên đất cùng quyền và lợi ích phát sinh từ quyền sử dụng thửa đất số 470, tờ bản đồ số 05 tại Văn Quán, Văn Yên, thị xã Hà Đông, tỉnh Hà Tây là vượt quá phạm vi mà ông bà Vệ - Dền đã thỏa thuận.

Trước nguy cơ mất trắng toàn bộ tài sản tích lũy cả đời người, ngay sau khi kết thúc phiên toà phúc thẩm, ông Vệ bà Dền đã lập tức làm đơn kháng cáo theo thủ tục Giám đốc thẩm với mong muốn các cơ quan chức năng cân nhắc, xem xét lại các tình tiết để có quyết định công bằng, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của ông bà.

Hiện cả ông Vệ bà Dền đều mang bệnh nặng, hoàn cảnh khó khăn, không đủ tiền nằm bệnh viện mà phải điều trị tại nhà.