Có hay không việc bán thầu tại một số dự án đầu tư công tại Bắc Ninh?

Trong khi dư luận đang quan tâm việc Giám đốc Ban quản lý Dự án Đầu tư xây dựng công trình dân dụng và công nghiệp Bắc Ninh phê duyệt cho nhà thầu Công ty cổ phần đầu tư và xây dựng hạ tầng kỹ thuật Bắc Ninh trúng thầu tại Dự án đầu tư xây dựng cải tạo, nâng cấp Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh Bắc Ninh có những điểm bất thường còn chưa được cơ quan có thẩm quyền làm rõ, thì mới đây, Toà soạn tiếp tục nhận được thông tin về dấu hiệu bán thầu tại 2 dự án đầu tư công của tỉnh Bắc Ninh gồm Dự án Mở rộng trường THPT Yên Phong 2 (tổng mức đầu tư gần 42 tỷ) và Dự án Đầu tư xây dựng cải tạo, nâng cấp Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh Bắc Ninh (với tổng mức đầu tư gần 84 tỷ).

Không tham gia đấu thầu nhưng vẫn được chủ đầu tư ký hợp đồng?

Đơn cử với Gói thầu số 1: Tư vấn lập thiết kế bản vẽ thi công và dự toán thuộc Dự án Mở rộng trường THPT Yên Phong 2. Nhà thầu trúng thầu là Công ty cổ phần Contech Group. Giá trúng thầu: 734.588.000 đồng (Quyết định phê duyệt Kết quả lựa chọn nhà thầu ngày 11/02/2020).

Dù không phải nhà thầu được phê duyệt trúng thầu và không tham gia đấu thầu với tư cách nhà thầu chính hay thầu phụ nhưng Công ty CP Thương mại và kỹ thuật PCCC An Bình lại được Ban quản lý Dự án Đầu tư xây dựng công trình dân dụng và công nghiệp Bắc Ninh ký hợp đồng tư vấn thiết kế phòng cháy chữa cháy, một trong những hạng mục chính của Gói thầu số 1 thuộc Dự án trên.

Tương tự, Gói thầu số 01: Tư vấn thiết kế bản vẽ thi công và dự toán Dự án Đầu tư xây dựng cải tạo, nâng cấp Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh Bắc Ninh. Đơn vị trúng thầu: Công ty Cổ phần tư vấn đầu tư và xây dựng Bắc Ninh, giá trúng thầu: 1.432.351.000 đồng (Quyết định do Ban quản lý Dự án Đầu tư Xây dựng công trình dân dụng và công nghiệp Bắc Ninh, phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu ngày 13/12/2020). Đây cũng là nhà thầu duy nhất tham gia dự thầu gói thầu trên.

Tuy nhiên, thay vì ký hợp đồng với nhà thầu đã được phê duyệt trúng thầu trước đó, Ban quản lý Dự án Đầu tư Xây dựng công trình dân dụng và công nghiệp Bắc Ninh lại ký “thêm” hợp đồng với Công ty TNHH DC.SJC để thực hiện Gói thầu số 1. Mặc dù Công ty TNHH DC.SJC không phải là nhà thầu chính tham gia gói thầu trên!.

Câu hỏi mà dư luận đặt ra dựa vào cơ sở pháp lý nào mà Giám đốc Ban quản lý Dự án Đầu tư xây dựng công trình dân dụng và công nghiệp Bắc Ninh lại có “đặc quyền” để ký hợp đồng “trực tiếp” với các công ty “ngoài luồng” dù cả 02 gói thầu trên đều tổ chức theo quy định của pháp luật đấu thầu và áp dụng hình thức đấu thầu rộng rãi trong nước.

Hơn nữa, theo căn cứ theo quy định tại HSMT của 02 gói thầu trên đều quy định về năng lực, kinh nghiệm rất rõ ràng đối với những nhà thầu để làm căn cứ xem xét phê duyệt trúng thầu.

Một chuyên gia đấu thầu cho biết, theo Khoản 8 Điều 89 Luật đấu thầu, một trong các hành vi chuyển nhượng thầu sau bị cấm: Chủ đầu tư, tư vấn giám sát chấp thuận để nhà thầu chuyển nhượng công việc thuộc trách nhiệm thực hiện của nhà thầu, trừ phần công việc thuộc trách nhiệm của nhà thầu phụ đã kê khai trong hợp đồng.

“Căn cứ vào quy định nêu trên nếu thực hiện một trong các hành vi nêu trên sẽ được coi là hành vi chuyển nhượng thầu (bán thầu) trái phép. Cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp có vi phạm sẽ bị xử lý vi phạm hành chính, bồi thường trách nhiệm dân sự và có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự” - vị chuyên gia đấu thầu nhấn mạnh.

Việc Công ty TNHH DC.SJC hay như trường hợp Công ty CP Thương mại và kỹ thuật PCCC An Bình không phải nhà thầu chính hay nhà thầu phụ nhưng Ban quản lý Dự án Đầu tư xây dựng công trình dân dụng và công nghiệp Bắc Ninh ký trực tiếp hợp đồng thực hiện gói thầu là dấu hiệu bất thường.

Cũng xin lưu ý, Công ty Cổ phần tư vấn đầu tư và xây dựng Bắc Ninh không phải là cái tên xa lạ với Ban quản lý Dự án Đầu tư xây dựng công trình dân dụng và công nghiệp Bắc Ninh khi trúng thầu nhiều gói thầu do UBND tỉnh Bắc Ninh giao cho Ban này làm chủ đầu tư. Đơn cử như các gói thầu Số 1 Tư vấn lập báo cáo nghiên cứu khả thi, thiết kế bản vẽ thi công, dự toán công trình đầu tư nâng cao năng lực cấp cứu, hồi sức tích cực phục vụ công tác phòng, chống dịch Covid 19 tại Bệnh viện Phổi và 07 trung tâm y tế; Gói thầu Lập thiết kế bản vẽ thi công, dự toán dự án Cải tạo nhà A1, A2 Bệnh viện đa khoa tỉnh Bắc Ninh; Gói thầu Lập thiết kế bản vẽ thi công, dự toán dự án Cải tạo, sửa chữa Bệnh viện Đa khoa thị xã Từ Sơn thuộc Trung tâm Y tế thị xã Từ Sơn; Gói thầu số 4 Tư vấn khảo sát địa hình, địa chất, lập báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án Đầu tư xây dựng mở rộng Trung tâm y tế huyện Thuận Thành…

Dấu hiệu làm giả hợp đồng tương tự để trúng thầu?

Không những có dấu hiệu chuyển nhượng thầu trái phép, ở một số gói thầu nhà thầu còn có dấu hiệu gian lận Hồ sơ dự thầu (HSDT).

Tại Gói thầu số 7: Thiết bị hành chính, màn hình LED đường cáp ngầm 22KV thuộc Dự án đầu tư xây dựng cải tạo, nâng cấp Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh Bắc Ninh, trúng thầu là Liên danh 3 nhà thầu; trong đó đáng chú ý là Công ty cổ phần cấp nước số 2 Bắc Ninh có dấu hiệu làm giả thông tin kê khai trong HSDT.

Để chứng minh năng lực kinh nghiệm thực hiện hợp đồng cung cấp hàng hoá tương tự, nhà thầu Công ty cổ phần cấp nước số 2 Bắc Ninh đã kê khai 4 hợp đồng tương tự. Trong đó có Hợp đồng số 01/2019/HĐKT Gói thầu thầu số 5: Đường cáp ngầm 22kV và trạm biến áp 630kVA-22/0,4kV. Nhà thầu này kê khai thực hiện độc lập. Ngày ký hợp đồng 25/01/2019. Ngày hoàn thành: 24/10/2019. Giá hợp đồng: 1.163.000.000 VNĐ.

Tuy nhiên, thực tế, Hợp đồng số 01/2019/HĐKT thực hiện Gói thầu số 5 là của nhà thầu Công ty cổ phần đầu tư và xây dựng hạ tầng kỹ thuật Bắc Ninh. Nhà thầu này trúng thầu gói thầu 1.163.000.000 VNĐ, do chính Ban quản lý Dự án Đầu tư xây dựng công trình dân dụng và công nghiệp Bắc Ninh phê duyệt Quyết định số 01/TB-QLDA ngày 18/01/2019.

Thông báo số 01/TB-QLDA ngày 18/01/2019 thông báo kết quả lựa chọn nhà thầu Công ty cổ phần đầu tư và xây dựng hạ tầng kỹ thuật Bắc Ninh trúng thầu Gói thầu số 5.

Nếu có hành vi gian lận HSDT thì theo quy định, Ban quản lý Dự án Đầu tư xây dựng công trình dân dụng và công nghiệp Bắc Ninh phải hủy thầu gói thầu trên, đồng thời xử lý hành vi gian lận của nhà thầu theo quy định pháp luật. Thế nhưng không những không tuân thủ quy định pháp luật, Giám đốc Ban quản lý Dự án Đầu tư Xây dựng công trình dân dụng và công nghiệp Bắc Ninh lại “sử dụng” quyền hạn làm chủ đầu tư để duyệt trúng thầu cho Liên danh này khi đã có dấu hiệu hành vi gian lận trong đấu thầu. Kết quả, Liên danh nhà thầu này đã trúng thầu với giá 8.693.804.000 đồng.

Dấu hiệu hành vi gian lận của nhà thầu Công ty cổ phần cấp nước số 2 Bắc Ninh đã rất rõ ràng. Theo Khoản 4 Điều 89 Luật Đấu thầu, việc nhà thầu trình bày sai một cách cố ý hoặc làm sai lệch thông tin, hồ sơ, tài liệu nhằm thu lợi ích, trốn tránh nghĩa vụ hoặc cố ý cung cấp thông tin không trung thực trong HSDT làm sai lệch kết quả lựa chọn nhà thầu đều bị coi là gian lận trong đấu thầu. Đồng thời sẽ bị cấm tham gia hoạt động đấu thầu từ 3 năm đến 5 năm theo quy định tại Khoản 1 Điều 122 Nghị định số 63/2014/NĐ-CP.

Trong trường hợp nhà thầu tham dự thầu với tư cách nhà thầu liên danh và thành viên trong liên danh vi phạm quy định tại Điểm c, Khoản 4, Điều 89 Luật Đấu thầu thì tất cả các thành viên trong nhà thầu liên danh này sẽ bị xử lý theo quy định tại Khoản 1 Điều 122 Nghị định số 63/2014/NĐ-CP của Chính phủ.

Dấu hiệu vi phạm hành vi cấm nhưng vấn tổ chức đấu thầu?

Quy định tại Nghị định số 63/2014/NĐ-CP ngày 26/6/201 của Chính phủ, trong HSMT không được nêu bất cứ điều kiện nào nhằm hạn chế sự tham gia của nhà thầu hoặc nhằm tạo lợi thế cho một hoặc một số nhà thầu gây ra sự cạnh tranh không bình đẳng; Ngoài ra Chỉ thị 47/CT-TTg ngày 27/12/2017 của Thủ tướng Chính phủ về việc chấn chỉnh công tác đấu thầu trong các dự án đầu tư phát triển và hoạt động mua sắm thường xuyên sử dụng vốn nhà nước nêu rõ: Khi xây dựng yêu cầu về kỹ thuật không được đưa ra các điều kiện nhằm hạn chế sự tham gia của nhà thầu hoặc nhằm tạo lợi thế cho một hoặc một số nhà thầu gây ra sự cạnh tranh không bình đẳng, đồng thời cũng không được đưa ra các yêu cầu quá cao dẫn đến làm tăng giá dự thầu hoặc làm hạn chế sự tham gia của các nhà thầu; không được nêu yêu cầu về nhãn hiệu, xuất xứ cụ thể của hàng hóa, kể cả việc nêu tên nước, nhóm nước, vùng lãnh thổ gây ra sự phân biệt đối xử.

Tuy nhiên, HSMT của gói thầu mua sắm thuộc Dự án đầu tư xây dựng cải tạo, nâng cấp Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh Bắc Ninh, Ban quản lý Dự án Đầu tư xây dựng công trình dân dụng và công nghiệp Bắc Ninh lập và phát hành có nhiều quy định đưa ra “không bình thường”, có dấu hiệu hạn chế sự tham gia của các nhà thầu.

Cũng tại Gói thầu số 7: Thiết bị hành chính, màn hình LED đường cáp ngầm 22KV thuộc Dự án đầu tư xây dựng cải tạo, nâng cấp Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh Bắc Ninh:

Trong HSMT, Ban quản lý Dự án Đầu tư xây dựng công trình dân dụng và công nghiệp Bắc Ninh yêu cầu kỹ thuật, máy móc, hàng hoá, thiết bị phải đáp ứng yêu cầu HSMT có đặc tính kỹ thuật, tính năng sử dụng, tiêu chuẩn công nghệ. Theo đó, phần thiết bị chuyên dùng máy chủ (quản lý dữ liệu): Máy chủ: Chassis 1 U Dell PowerEdge R440 8x25–2x550W Power Supply 8x HD D HotSwap; Mainboard Dell PowerEdge R440 2.5”; Dell Perc H330 SAS 12 Gbp/s Adapter PCI-Express.

Thiết bị dùng chung hành chính: Với các loại bàn hội trường 2200mm, bàn hội trường 1860mm, bàn thư ký 1.400 mm, ghế đại biểu, ghế hội trường, bàn hội trường 1,1 m phải là gỗ tự nhiên (gỗ sồi Mỹ hoặc tương đương). Bàn trà phòng khách, ghế phòng khách, đôn trà phòng khách: gỗ tự nhiên (gỗ hương Nam Phi hoặc tương đương)

Các loại tivi 70 inch (khu đón tiếp bệnh nhân), các thông số kỹ thuật như điều khiển, nhận diện giọng nói LG; tivi 86 inch hội trường LG Local Contrast, đồng bộ hoá âm thanh LG Sound Sync, điều khiển bằng giọng nói LG Voice Search tìm kiến giọng nói bằng tiếng Việt, nhận diện giọng nói LG Voice Regconition.

Phần thiết bị thuộc trạm biến áp với tủ điện ATS các automat dùng LS…

Trước đó, trong bài “Giám đốc Ban quản lý Dự án Đầu tư xây dựng công trình dân dụng và công nghiệp Bắc Ninh “làm xiếc” với Dự án đầu tư công như thế nào?” trên Kiemsat.vn (đăng tải ngày 7/6/2022) đã phản ánh Gói thầu số 4: Toàn bộ phần xây lắp và thiết bị gắn liền xây lắp (thiết bị mới 100%) thuộc Dự án đầu tư xây dựng cải tạo, nâng cấp Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh Bắc Ninh, HSMT gói thầu trên có những dấu hiệu trái với luật và các văn bản hướng dẫn. Toàn bộ thông số kỹ thuật điều hoà treo tường (1 chiều, 2 chiều treo tường loại 9000, 12.000, 18.000 BTU), trùng khớp 100% với các loại điều hoà tương ứng của Panasonic.

Ngoài ra nhà thầu tham dự thầu Công ty cổ phần đầu tư và xây dựng hạ tầng kĩ thuật Bắc Ninh với tư cách nhà thầu liên danh kê khai “gian” năng lực kinh nghiệm thi công cấp công trình, nhà thầu này còn tự “thổi” năng lực thi công khi cố tình “nâng” giá trị thực hiện hợp đồng tương tự.

Được biết, các gói thầu mua sắm (gói thầu số 7 và gói thầu số 4) trên được UBND tỉnh Bắc Ninh phê duyệt lựa chọn nhà thầu theo hình thức đấu thầu rộng rãi trong nước, có nguồn vốn ngân sách tỉnh và các nguồn vốn khác (nếu có). Trong đó quy định rất rõ: Ban quản lý Dự án Đầu tư xây dựng công trình dân dụng và công nghiệp Bắc Ninh chịu trách nhiệm tổ chức lựa chọn nhà thầu đảm bảo tuân thủ các quy định hiện hành; có biện pháp tổ chức thực hiện đảm bảo chất lượng, tiết kiệm giá trị dự toán gói thầu, thẩm định, phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu theo quy định.

Mới đây (ngày 9/6/2022), UBND tỉnh Bắc Ninh tổ chức Hội nghị bàn các giải pháp đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công năm 2022. Hy vọng, sau Hội nghị này sẽ có chỉ đạo làm rõ những dấu hiệu bất thường khi thực hiện các dự án đầu tư công của Ban quản lý Dự án Đầu tư xây dựng công trình dân dụng và công nghiệp Bắc Ninh để góp phần làm minh bạch, đúng quy định của pháp luật và đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công năm 2022 trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh.

Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin.

Điều 222 Bộ luật Hình sự năm 2015 Tội vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng:

1. Người nào thực hiện một trong những hành vi sau đây, gây thiệt hại từ 100.000.000 đồng đến dưới 300.000.000 đồng hoặc dưới 100.000.000 đồng nhưng đã bị xử lý kỷ luật hoặc xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm:

a) Can thiệp trái pháp luật vào hoạt động đấu thầu;

b) Thông thầu;

c) Gian lận trong đấu thầu;

d) Cản trở hoạt động đấu thầu;

đ) Vi phạm quy định của pháp luật về bảo đảm công bằng, minh bạch trong hoạt động đấu thầu;

e) Tổ chức lựa chọn nhà thầu khi nguồn vốn cho gói thầu chưa được xác định dẫn đến nợ đọng vốn của nhà thầu;

g) Chuyển nhượng thầu trái phép.

2. Phạm tội thuộc một trong những trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 12 năm:

a) Vì vụ lợi;

b) Có tổ chức;

c) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;

d) Dùng thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt;

đ) Gây thiệt hại từ 300.000.000 đồng đến dưới 1.000.000.000 đồng.

3. Phạm tội gây thiệt hại 1.000.000.000 đồng trở lên, thì bị phạt tù từ 10 năm đến 20 năm.

4. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.