Chuẩn bị xét xử hai cựu Bộ trưởng và 36 bị cáo trong vụ đại án kit test Việt Á

Được biết, TAND TP. Hà Nội sẽ triệu tập nhiều tổ chức, cá nhân có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trong vụ án. Trong đó, bao gồm tất cả các bị can, bị cáo, bị án ở 19 tỉnh, thành phố trên cả nước liên quan hành vi phạm tội của Phan Quốc Việt và vụ án Việt Á.

Hiện đã có khoảng 70 luật sư đăng ký tham gia bào chữa tại phiên tòa; trong đó, cựu Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long có 4 luật sư bào chữa; cựu Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Chu Ngọc Anh có 1 luật sư bào chữa.

Bị cáo Nguyễn Thanh Long và Chu Ngọc Anh.

Trong vụ án này, có tổng cộng 38 bị cáo. Trong đó, cựu Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long bị đưa ra xét xử về tội “Nhận hối lộ”; cựu Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Chu Ngọc Anh và cựu Thứ trưởng Bộ Khoa học và công nghệ Phạm Công Tạc bị truy tố cùng về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí”.

Bị cáo Phan Quốc Việt (Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty Việt Á) bị truy tố hai tội danh là “Đưa hối lộ” và “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng”.

Các bị cáo còn lại bị truy tố về các tội: “Vi phạm quy định về quản lý tài sản Nhà nước, gây thất thoát, lãng phí”, “Đưa hối lộ”, “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng”, “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” và “Lợi dụng ảnh hưởng đối với người có chức vụ, quyền hạn để trục lợi”.

Theo Cáo trạng truy tố của VKSND tối cao, trong bối cảnh tình hình dịch COVID-19 bùng phát, lợi dụng chủ trương của Nhà nước về việc giao các đơn vị chủ động nghiên cứu chế tạo sinh phẩm phục vụ công tác phòng, chống dịch, Phan Quốc Việt (Tổng Giám đốc Công ty Việt Á) đã thông đồng, cấu kết với các bị can là những người có chức vụ, quyền hạn tại Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Y tế, Văn phòng Chính phủ để Công ty Việt Á được phối hợp tham gia thực hiện Đề tài nghiên cứu cấp quốc gia về test xét nghiệm do Bộ Khoa học và Công nghệ đại diện chủ sở hữu.

Sau đó, bằng nhiều thủ đoạn, các bị can thực hiện chuỗi hành vi sai phạm, biến test xét nghiệm từ sản phẩm nghiên cứu của Đề tài thuộc sở hữu của Nhà nước thành sản phẩm thuộc sở hữu của Công ty Việt Á, sản xuất, bán thương mại trên cả nước với giá đã được nâng khống, thu lời bất chính đặc biệt lớn.

Cáo trạng của VKSND tối cao nêu rõ, hành vi phạm tội của Phan Quốc Việt đã thông đồng, cấu kết với Trịnh Thanh Hùng (khi đó là Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học và Công nghệ các ngành kinh tế, kỹ thuật thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ) để Hùng tác động bị cáo Chu Ngọc Anh (khi đó là Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ) và bị cáo Phạm Công Tạc (khi đó là Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ) quyết định cho Công ty Việt Á được phối hợp thực hiện Đề tài nghiên cứu chế tạo test xét nghiệm trái pháp luật.

Với mục đích sản xuất, bán test xét nghiệm thu lời bất chính, Phan Quốc Việt đã tiếp tục câu kết với các bị cáo Trịnh Thanh Hùng và Nguyễn Thanh Long (khi đó là Bộ trưởng Bộ Y tế), Nguyễn Huỳnh, Nguyễn Văn Trịnh (cán bộ Văn phòng Chính phủ) và các bị can khác thực hiện nhiều hành vi sai phạm giúp Công ty Việt Á được kiểm định test xét nghiệm; được nghiệm thu giai đoạn 1 của Đề tài để lập hồ sơ gửi Bộ Y tế cấp số đăng ký lưu hành tạm thời, chính thức, biến test xét nghiệm từ sản phẩm thuộc sở hữu của Nhà nước thành sản phẩm thuộc sở hữu của Công ty Việt Á.

Để thuận lợi cho việc bán sản phẩm test xét nghiệm trên cả nước, Phan Quốc Việt câu kết với các bị can thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ để được đề nghị tặng Bằng khen đánh bóng hình ảnh, thương hiệu cho test xét nghiệm; câu kết với các bị can thuộc Bộ Y tế để được hiệp thương theo giá đã được nâng khống, chậm kiểm tra giá hiệp thương để tạo mặt bằng giá test xét nghiệm; giới thiệu với các lãnh đạo tỉnh, thành phố để bán thương mại test xét nghiệm thu lời bất chính.

Để được các đồng phạm can thiệp, giúp đỡ như nêu trên, Phan Quốc Việt đã thỏa thuận ăn chia, đưa tiền hối lộ, tiền cảm ơn nhiều lần, với tổng số tiền 3,45 triệu USD và 04 tỉ đồng. Trong đó, Phan Quốc Việt đã 2 lần đưa hối lộ Trịnh Thanh Hùng với tổng số tiền 350.000 USD (tương đương 8,016 tỉ đồng); Việt trực tiếp và chỉ đạo Vũ Đình Hiệp đưa hối lộ cho các bị can tại Bộ Y tế (gồm Nguyễn Thanh Long, Nguyễn Huỳnh, Nguyễn Minh Tuấn, Nguyễn Nam Liên) tổng cộng 2,65 triệu USD (tương đương hơn 60 tỉ đồng) và 4 tỉ đồng.

Để tiêu thụ test xét nghiệm tại các địa phương với số lượng lớn và được thanh toán theo giá đã nâng khống, Phan Quốc Việt, Vũ Đình Hiệp và các nhân viên Công ty Việt Á đã thông đồng, câu kết với lãnh đạo, nhân viên các cơ sở y tế công lập thực hiện hành vi trái quy định của pháp luật về đấu thầu, ứng hàng sử dụng trước, hợp thức thủ tục, hồ sơ thanh toán sau theo đơn giá do Công ty Việt Á đưa ra.

Quá trình tiêu thụ test xét nghiệm, Phan Quốc Việt chỉ đạo các nhân viên tính toán và chi tiền % ngoài hợp đồng; trực tiếp hoặc chỉ đạo Vũ Đình Hiệp, Phan Tôn Noel Thảo, Hồ Thị Thanh Thảo đưa hối lộ tổng cộng hơn 34 tỉ đồng cho các lãnh đạo, nhân viên tại các cơ sở y tế công lập trên phạm vi cả nước.

Cáo trạng của VKSND nêu rõ, cựu Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thanh Long và Nguyễn Huỳnh (Thư ký của Nguyễn Thanh Long) đã gợi ý và được Phan Quốc Việt đưa hối lộ tổng số 2,25 triệu USD (tương đương hơn 51,1 tỉ đồng) và 4 tỉ đồng.

Trong đó, bị cáo Nguyễn Thanh Long nhận tổng số 2,25 triệu USD; Nguyễn Huỳnh nhận 4 tỉ đồng để thực hiện nhiều hành vi trái pháp luật theo đề nghị của Phan Quốc Việt, giúp Công ty Việt Á xuyên suốt từ việc cấp số đăng ký lưu hành, hiệp thương giá, kiểm tra giá hiệp thương, phân bổ, thanh toán tiền test xét nghiệm, sản xuất và tiêu thụ test xét nghiệm.

Còn cựu Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Chu Ngọc Anh nhận từ Phan Quốc Việt số tiền 200.000 USD (tương đương hơn 4,6 tỉ đồng), đưa cho cựu Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Phạm Công Tạc số tiền 50.000 USD (tương đương hơn 1,1 tỉ đồng). Quá trình điều tra, bị cáo Phạm Công Tạc chỉ khai nhận của Phan Quốc Việt 100 triệu đồng; nhưng căn cứ vào lời khai của Phan Quốc Việt, Trịnh Thanh Hùng, Vũ Đình Hiệp, dữ liệu điện tử, sao kê tài khoản ngân hàng của Phan Quốc Việt, kết quả thực nghiệm điều tra và các tài liệu, chứng cứ khác có đủ cơ sở xác định, Phạm Công Tạc đã nhận của Phan Quốc Việt 50.000 USD.

Tổng số tiền Phan Quốc Việt đưa hối lộ là hơn 106,6 tỉ đồng; hành vi của Việt gây thiệt hại số tiền hơn 1.235 tỉ đồng, trong đó thiệt hại cho ngân sách Nhà nước hơn 402 tỉ đồng.