Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình: Sẽ đề xuất dừng các phiên tòa xét xử lưu động

Ông Nguyễn Hòa Bình, Bí thư Trung ương Đảng, Chánh án TANDTC và  bà Nguyễn Thúy Hiền và ông Nguyễn Trí Tuệ,  Phó Chánh án TANDTC cùng trả lời các câu hỏi của phóng viên

Báo cáo nhanh về tình hình thực hiện nhiệm vụ của các Tòa án trong năm 2017 nêu rõ: Từ ngày 01/10/2016 đến ngày 30/9/2017, các Tòa án đã giải quyết 89,3% số vụ việc đã thụ lý; số vụ việc hiện đang tạm đình chỉ giải quyết là 2%; số vụ việc còn lại hầu hết còn trong thời hạn luật định và đang được tiếp tục xem xét, giải quyết. So với cùng kỳ năm trước, số vụ việc thụ lý đã tăng tăng 6,1%; đã giải quyết tăng tăng 8,3%; tỷ lệ các bản án, quyết định bị hủy, sửa do lỗi chủ quan của Tòa án là 1,3%, đáp ứng được yêu cầu của Quốc hội đề ra.

Trả lời câu hỏi của phóng viên về án lệ, Phó Chánh án TANDTC Nguyễn Trí Tuệ cho biết: Trong năm 2017, TANDTC đã chính thức công bố 16 án lệ và áp dụng án lệ tại 76 bản án. Theo đó, khi xét xử Thẩm phán, Hội thẩm phải nghiên cứu và áp dụng án lệ để giải quyết vụ việc tương tự, bảo đảm những vụ việc có tình tiết, sự kiện pháp lý tương tự phải được giải quyết như nhau. Trường hợp Hội thẩm, Thẩm phán thấy án lệ không phù hợp để áp dụng nhưng một trong các bên đương sự, người bảo chữa… đề nghị áp dụng án lệ thì phải nêu rõ lý do không áp dụng án lệ trong bản án, quyết định của Tòa án.

Phóng viên đặt câu hỏi với lãnh đạo TANDTC

Đối với câu hỏi liên quan đến giám đốc thẩm và tái thẩm, Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình cho biết: Nguyên tắc xét xử là chỉ có cấp sơ thẩm và phúc thẩm và cần phải hiểu rõ giám đốc thẩm và tái thẩm không phải là một cấp xét xử. Các nước trên thế giới và Việt Nam đều có các quy định chi tiết về khi nào áp dụng giám đốc thẩm và tái thẩm vụ án. “Trong năm 2017, TANDTC đã nhận được gần 18.000 đơn xin được giám đốc thẩm và tái thẩm vụ án, đây là một con số khổng lồ và có nguy cơ biến giám đốc thẩm và tái thẩm thành một cấp xét xử nữa”. Cách xử lý tốt nhất mà Tòa án nhân dân áp dụng hiện nay là nâng cao chất lượng xét xử sơ thẩm và phúc thẩm, tránh tình trạng đơn thư khiếu kiện tiếp tục kéo dài, rồi yêu cầu gám đốc thẩm và tái thẩm.

Về có nên tiếp tục tiến hành các phiên Tòa xét xử lưu động, Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình khẳng định không thể phủ nhận tính tích cực mà phiên tòa lưu động mang lại, đặc biệt là tại các tỉnh, huyện, xã vùng sâu vùng xa. Tuy nhiên, theo thời gian và tiến bộ của công nghệ thông tin thì tác dụng tuyên truyền, phổ biến pháp luật của phiên tòa lưu động dần giảm xuống. Bên cạnh đó, kinh phí để tổ chức phiên tòa lưu động hàng năm quá lớn (khoảng 70 tỷ/ năm) và công tác bảo vệ phiên Tòa hết sức khó khăn, căng thẳng cho địa phương tổ chức. Bên cạnh đó, không thể giữ trật tự tại phiên tòa lưu động cũng khiến cho chất lượng xét xử bị ảnh hưởng. Một nguyên tắc nữa mà Tòa án nhân dân các cấp luôn kiên định bảo vệ là bảo đảm quyền con người, khi chưa có bản án thì coi như chưa là người phạm tội, mà phiên tòa lưu động sẽ có tác động rất lớn đến điều này. Ông cho biết: “TANDTC sẽ báo cáo trước Quốc Hội về vấn đề này vào tháng 7/2018 và chính thức xin phép Quốc hội dừng việc tiến hành các phiên tòa lưu động”, Chánh án Nguyễn Hòa Bình khẳng định.

Phó Chánh án TANDTC Nguyễn Thúy Hiền trả lời các câu hỏi của phóng viên

Trả lời về những khó khăn của phóng viên khi tham dự các phiên tòa như không có sóng điện thoại, internet, không được trực tiếp dự mà phải xem qua màn hình TV, hệ thống âm thanh chất lượng kém mà phóng viên Tạp chí Kiểm sát đề cập, Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình cho biết TAND đã và đang thay đổi về hình thức phiên tòa với 05 điểm mới: Bỏ vành móng ngựa thay bằng bục khai báo; chỗ ngồi của VKS và Luật sư ngang hàng; có khu vực ngăn cách giữa các cơ quan tiến hành tố tụng và người tham gia tố tụng; có khu vực giành riêng cho báo chí cuối phòng xét xử; có thêm phòng xử án thân thiện cho án hôn nhân gia đình và trẻ vị thành niên. 

Buổi họp báo đã ghi nhận 30 ý kiến của các phóng viên đến từ nhiều cơ quan báo chí, phần lớn các ý kiến được trả lời chi tiết, rõ ràng của lãnh đạo cao nhất ngành Tòa án.

Chánh án TANDTC Nguyễn Hòa Bình trân trọng cảm ơn các cơ quan báo chí đã tuyên truyền đúng, kịp thời về các hoạt động của Tòa án nhân dân trong năm qua và khẳng định sẽ tiếp tục hợp tác, tạo điều kiện tốt cho phóng viên đưa tin, viết bài về các hoạt động của TAND trong thời gian tới.