Tăng cường công tác phối hợp giữa các cơ quan tiến hành tố tụng với UBND tỉnh Sơn La nhằm kiểm soát, ngăn chặn ma túy trên địa bàn

Tỉnh Sơn La có 11 huyện, 01 thành phố với 204 xã, phường, thị trấn; 2.303 bản, tiểu khu, tổ dân phố; trong đó có 06 huyện biên giới với 17 xã; có 02 huyện, 118 xã, 1.708 bản đặc biệt khó khăn; dân số toàn tỉnh trên 1,3 triệu người, trong đó khoảng 82% là dân tộc thiểu số, 79% sinh sống ở khu vực nông thôn. Trước đây, Sơn La được biết đến là một trong những vùng trọng điểm về ma túy của cả nước. Nhưng với sự vào cuộc quyết liệt của các cấp chính quyền cùng các cơ quan tiến hành tố tụng, với quyết tâm tiêu diệt, đẩy lùi nạn ma túy trên địa bàn, đến nay tình hình ma túy đã cơ bản được kiểm soát, nhiều "trùm" ma túy, đối tượng cộm cán đã bị truy bắt, tiêu diệt.

Tuy nhiên, với đặc điểm địa lý là địa phương có địa hình bị chia cắt bởi nhiều sông suối, rừng núi hiểm trở, dân cư thưa thớt, chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số cư trú từ lâu đời, kinh tế chậm phát triển, hạ tầng cơ sở yếu kém, trình độ dân trí thấp, đời sống nhân dân còn nhiều khó khăn; nhân dân 2 bên biên giới Việt Nam - Lào, với đường biên giới dài 274,056km, và có hai cửa khẩu chính là cửa khẩu quốc gia Lóng Sập (huyện Mộc Châu) và cửa khẩu quốc gia Chiềng Khương (huyện Sông Mã), hai cửa khẩu phụ là Nậm Lạnh (huyện Sốp Cộp), Nà Cài (huyện Yên Châu); người dân khu vực biên giới có quan hệ gần gũi lâu đời, việc thăm thân nhân qua lại, trao đổi hàng hóa diễn ra thường xuyên, nhận thức về pháp luật của nhiều cư dân biên giới không rõ ràng. Đây chính là những đặc điểm để tội phạm ma túy triệt để lợi dụng để hoạt động.

Từ năm 2019 đến 2022, các cơ quan tiến hành trên địa bàn tỉnh Sơn La đã phát hiện, bắt giữ 4.624 vụ, 6.011 đối tượng; thu giữ: 191,01kg hêrôin, 46,8kg thuốc phiện, 1.794.124 viên ma túy tổng hợp, 11.745,65kg ma túy khác, 45 khẩu súng, 717 viên đạn các loại và nhiều tang vật liên quan (trung bình bắt giữ 1.156 vụ, 1.503 đối tượng/năm; so với giai đoạn 2015 - 2018: tăng 221/935 vụ, 62/1.441 đối tượng; giảm 42kg hêrôin, 6.966kg thuốc phiện; tăng 193.206 viên MTTH, 2.630 kg ma túy khác); đã phát hiện triệt phá nhiều đường dây mua bán, vận chuyển ma túy với số lượng lớn xuyên quốc gia, qua biên giới; triệt xóa nhiều điểm, đối tượng bán lẻ ma túy. 

Số vụ phạm tội ma túy hằng năm luôn chiếm tỷ lệ cao trong tổng số vụ phạm tội trên địa bàn (trên 70%); trong đó chủ yếu là tội phạm về tàng trữ trái phép chất ma túy để sử dụng và mua bán nhỏ lẻ (khoảng 80%); vẫn còn hiện tượng tái trồng cây thuốc phiện (phát hiện, triệt phá 27.110,16 m2 tại các địa bàn vùng sâu, vùng xa, vùng giáp ranh của huyện Mường La, Phù Yên, Bắc Yên, Mộc Châu, Sốp Cộp và Quỳnh Nhai; trung bình triệt xóa 7.230m²/năm; so với năm 2018 giảm 10.000/17.200m²); chưa giải quyết căn bản, hiệu quả các điểm, tụ điểm, đối tượng bán lẻ ở xã, phường, thị trấn; chưa triệt phá được những tổ chức, đường dây tội phạm, những đối tượng chủ mưu, cầm đầu mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy từ nước ngoài, từ địa phương khác vào địa bàn tỉnh để tiêu thụ và luân chuyển đi các địa phương, đây là “nguồn cung” gây nên tình trạng tội phạm, tệ nạn ma túy diễn biến phức tạp, biến Sơn La thành một trong những địa bàn trung chuyển ma túy.

Công an huyện Sông Mã tỉnh Sơn La phối hợp với Đồn Biên phòng Mường Cai, Đôi nghiêp vụ Hải quan cửa khẩu Chiềng Khương phát hiện bắt quả tang Cầm Văn Xôm (sinh năm 1990), trú tại bản Cang, xã Chiềng Cang, huyện Sông Mã về tội "Mua bán trái phép chất ma túy".

Trước những diễn biến ngày một phức tạp của tội phạm ma túy trên địa bàn tỉnh, Ủy ban nhân dân, Hội đồng nhân dân tỉnh đã có sự chỉ đạo quyết liệt nhằm nâng cao vai trò, trách nhiệm, hiệu quả công tác phối hợp của các cấp, ngành từ tỉnh đến cơ sở; tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy đảng; phát huy vai trò, trách nhiệm của các sở, ban, ngành, đoàn thể trong công tác phòng chống tội phạm, tệ nạn ma túy. Qua đó, huy động sức mạnh tổng hợp của cả hệ thông chính trị và toàn dân tham gia phòng chống ma túy; hướng tới xây dựng một cộng đồng sạch ma túy. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tạo nên một chiến dịch truyền thông về phòng chống ma túy thu hút sự quan tâm, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về ý thức, trách nhiệm của các cá nhân, gia đình, cộng đồng; nâng cao hiệu quả, chất lượng công tác đấu tranh, phòng chống ma túy, công tác cai nghiện, quản lý sau cai nghiện và quản lý người nghiện, người sử đụng trái phép chất ma túy, góp phần giảm cung, giảm cầu, giảm tác hại của ma túy.

Công an tỉnh Sơn La chủ trì, ban hành kế hoạch cao điểm tấn công trấn áp tội phạm ma túy, tập trung vào các tuyến, địa bàn trọng điểm, phức tạp về ma túy, kịp thời đấu tranh, triệt phá các đường dây mua bán, vận chuyển ma túy lớn, liên tuyến, liên huyện, liên tỉnh và xuyên quốc gia; đấu tranh, triệt phá các điểm, tụ điểm phức tạp về ma túy gây bức xúc trong quần chúng nhân dân. Xây dựng kế hoạch kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn công tác phòng chống ma túy để nắm tình hình, kịp thời tham mưu, đề xuất, kiến nghị tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện. Tăng cường tuyên truyền, chú trọng các địa bàn trọng điểm, phức tạp về ma tuý, học sinh, sinh viên; xây dựng các mô hình, điển hình trong nhân dân về phòng chống tội phạm ma tuý, góp phần nâng cao hiệu quả phòng ngừa xã hội. Phối hợp chặt chẽ Viện kiểm sát nhân dân, Tòa án nhân dân các cấp trong đảm bảo chấp hành pháp luật, tiến độ, chất lượng công tác điều tra, truy tố, xét xử các vụ án về ma túy.

Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Sơn La tăng cường chỉ đạo lực lượng chức năng phối hợp chặt chẽ, kịp thời với lực lượng Công an đấu tranh triệt phá các đường dây, tổ chức tội phạm ma túy trên tuyến biên giới, cửa khẩu. Tuyên truyền, vận động nhân dân không tham gia vận chuyển ma túy, không trồng cây có chứa chất ma túy và phát hiện xóa bỏ kịp thời diện tích trồng cây có chứa chất ma túy, phát động phong trào toàn dân tham gia tố giác tội phạm về ma túy tại các địa bàn giáp biên.

Cùng với đó, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Sơn La, Tòa án nhân dân tỉnh Sơn la phối hợp chặt chẽ với cơ quan điều tra các cấp đẩy nhanh tiến độ và nâng cao chất lượng công tác điều tra, truy tố xét xử, thi hành án các vụ án về ma tuý; chú trọng xét xử các vụ án lớn, nghiêm trọng được dư luận xã hội quan tâm; tổ chức một số phiên tòa điểm, xét xử lưu động để nâng cao hiệu quả tuyên truyền, răn đe, phòng ngừa tội phạm ma túy; áp dụng các biện pháp xử lý hành chính đưa người nghiện vào cơ sở cai nghiện bắt buộc; hỗ trợ tư vấn pháp lý, xã hội, chuyển gửi đối với người tham gia cai nghiện ma túy; xử lý nghiêm minh, đủ sức răn đe người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma tuý phạm tội, vi phạm pháp luật.

Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố khẩn trương chỉ đạo rà soát, đảm bảo cơ sở vật chất, nhân lực hệ thống cơ sở y tế đủ điều kiện xác định tình trạng nghiện ma túy trên địa bàn, nhất là trạm y tế cấp xã; tổ chức triển khai các biện pháp cai nghiện hiệu quả; bố trí nguồn lực, kinh phí kịp thời cho công tác phòng chống ma túy và cai nghiện ma túy... Chỉ đạo lực lượng Công an cấp huyện, cấp xã tăng cường rà soát, thống kê, đánh giá chính xác tình hình người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy để quản lý, không để các đối tượng gây ra các vụ việc gây mất an ninh trật tự; tổ chức xác định tình trạng nghiện; áp dụng các biện pháp cai nghiện phù hợp; tăng cường đấu tranh quyết liệt với tội phạm ma túy, triệt xóa các điểm, tụ điểm phức tạp về ma túy.

Ths. Nguyễn Tuấn Hùng