Huyện Bình Chánh, TP. HCM: Cần sớm thi hành bản án đã có hiệu lực pháp luật

Ngày đăng : 09:58, 26/07/2022

(Kiemsat.vn) - Trong thực tiễn, không ít quyết định, bản án dân sự của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật nhưng không được thi hành đúng thời hạn; trong nhiều nguyên nhân được chỉ ra thì có cả những nguyên nhân do sự “chồng chéo” giữa bản án, quyết định của Tòa án với quyết định hành chính của chính quyền địa phương.

Nội dung vụ việc

Diện tích 9.793m2 đất thuộc thửa số 58 và 59, tờ bản đồ số 15 thuộc xã Bình Hưng, huyện Bình Chánh, TP. HCM nguyên là đất của hai vợ chồng ông Trần Văn Bảy, bà Lương Thị Mùi (thường trú tại ấp 2, xã Phước Lộc, huyện Nhà Bè, TP. HCM). Hai vợ chồng ông Bảy, bà Mùi đã sử dụng toàn bộ diện tích đất này từ trước năm 1975 và được chế độ cũ cấp Giấy chứng thư số 8684N/CCDDNN/HCTC-3/NĐ.

Đến năm 1994, Nhà nước có chủ trương kê khai đăng ký ruộng đất lập lại thủ tục mới, vợ chồng ông Bảy, bà Mùi đã đăng ký kê khai ruộng đất và nộp các giấy tờ sở hữu, chứng thư cho UBND xã Bình Hưng.

Ngày 27/11/1998, UBND huyện Bình Chánh đã cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) số 530/QSDĐ cho hai vợ chồng ông Bảy, bà Mùi (bà Lương Thị Mùi đứng tên trong sổ). Từ năm 1998 đến năm 2002, hai vợ chồng ông Bảy, bà Mùi vẫn quản lý, sử dụng toàn bộ diện tích 9.793m2 đất trên và hàng năm vẫn nộp thuế theo quy định. Kể từ năm 2003, Nhà nước có chủ trương miễn thuế đất nông nghiệp thì vợ chồng ông Bảy, bà Mùi không còn nộp thuế nữa.

Khoảng năm 2004, hai vợ chồng ông Bảy, bà Mùi đã làm thủ tục chuyển nhượng diện tích 9.793m2 đất thuộc GCNQSDĐ số 530/QSDĐ cho bà Nguyễn Thị Hoa (người địa phương) với giá hơn 3 tỷ đồng. Tuy nhiên, tại thời điểm này bà Hoa cho rằng vợ chồng ông Bảy, bà Mùi đã lừa đảo số tiền hơn 3 tỷ đồng nên bà Hoa gửi đơn đến Công an đề nghị giải quyết. Sau đó cơ quan Công an kết luận vụ việc không có dấu hiệu hình sự. Lúc này ông Bảy, bà Mùi cũng đã hoàn trả số tiền hơn 3 tỷ đồng mà trước đó đã nhận của bà Nguyễn Thị Hoa.

Ngày 4/4/2005, bà Lương Thị Mùi qua đời. Sau đó, đến ngày 5/7/2010, tại Văn phòng công chứng Tân Bình, ông Trần Văn Bảy đã lập bản phân chia di sản thừa kế và hợp đồng cho tặng tài sản, theo đó toàn bộ diện tích đất theo GCNQSDĐ số 530/QSDĐ thuộc trọn vẹn quyền sử dụng của ông Trần Văn Vân (con trai ông Bảy, bà Mùi).

Ngày 16/7/2010, ông Trần Văn Vân tiếp tục chuyển nhượng toàn bộ diện tích 9.793m2 đất trên cho ông Trầm Tấn Phát (trú tại 205, Nguyễn Văn Cừ, Quận 5, TP. HCM) với giá 10 tỷ đồng (giấy viết tay này do ông Trần Văn Bảy, Trần Văn Vân và Trần Minh Đức (trú tại 24 ấp 2, xã Phước Lộc, huyện Bình Chánh - Nay là số 24, tổ 1, ấp 2, xã Phước Lộc, huyện Nhà Bè) cùng ký). Ông Trần Văn Vân đã nhận số tiền cọc 2 tỷ đồng và giao bản chính GCNQSDĐ số 530/QSDĐ cho ông Trầm Tấn Phát. Tuy nhiên, quá trình làm thủ tục sang tên, ông Trầm Tấn Phát phát hiện toàn bộ diện tích đất trên đã được UBND TP. HCM thu hồi giao cho Công ty Đại Phúc. Sau đó, ông Phát có đơn tố cáo ông Vân về hành vi Lừa đảo chiếm đoạt tài sản đến Công an TP. HCM. Quá trình thụ lý đơn, Công an TP. HCM có văn bản trả lời là quan hệ chuyển nhượng quyền sử dụng đất giữa ông Vân và ông Phát là quan hệ dân sự.

Vì vậy, ông Trầm Tấn Phát đã khởi kiện cha con ông Trần Văn Vân ra TAND huyện Bình Chánh yêu cầu phải tiếp tục thực hiện việc chuyển nhượng diện tích 9.793m2 theo GCNQSDĐ số 530/QSDĐ.

Hiện trạng khu đất diện tích 9.793m2 theo GCNQSDĐ số 530/QSDĐ tại xã Bình Hưng, huyện Bình Chánh, TP. HCM

Tại Bản án dân sự sơ thẩm số 23/2015/DS-ST ngày 09/3/2015, TAND huyện Bình Chánh tuyên xử: “Không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ông Trầm Tấn Phát về việc yêu cầu Tòa án buộc ông Trần Văn Vân tiếp tục thực hiện hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất ký ngày 16/7/2010 giữa ông Phát với ông Vân và tiến hành hoàn thành các thủ tục sang tên cho ông Phát diện tích 9.793m2 đất thuộc thửa số 58, 59 tờ bản đồ số 15 xã Bình Hưng, huyện Bình Chánh, TP. Hồ Chí Minh; giá chuyển nhượng là 10 tỷ đồng; ông Phát đã đặt cọc trước cho ông Vân 2 tỷ đồng, ông Phát sẽ tiếp tục thanh toán cho ông Vân số tiền còn lại là 8 tỷ đồng khi ông Vân thực hiện tiếp hợp đồng”.

Cũng tại bản án này nêu: Hủy bỏ giấy mua bán đất và tài sản gắn liền với đất (Giấy viết tay) ngày 16/7/2010, ông Trần Văn Bảy, Trần Văn Vân, Trần Minh Đức ký bán cho ông Trầm Tấn Phát phần đất số thửa 58, 59 tọa lạc tại xã Bình Hưng, huyện Bình Chánh, diện tích 9.793m2. Buộc ông Trần Văn Bảy, Trần Văn Vân, Trần Minh Đức trả lại cho ông Trầm Tấn Phát số tiền 2 tỷ đồng và tiền bồi thường thiệt hại do chênh lệch giá, tổng cộng là 2,2 tỷ đồng (làm tròn số). Buộc ông Trầm Tấn Phát trả lại cho cha con ông Trần Văn Bảy bản chính GCNQSDĐ số 530/QSDĐ.

Bản án sơ thẩm bị kháng cáo lên cấp phúc thẩm TAND TP. HCM. Ngày 31/12/2015, TAND TP. HCM ban hành Quyết định số 1669/2015/QĐ-PT về việc “Đình chỉ xét xử phúc thẩm vụ án dân sự, hủy một phần bản án sơ thẩm và đình chỉ giải quyết vụ án đối với yêu cầu độc lập của người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan”. Sau đó, TAND cấp cao tại TP. HCM đã ban hành Quyết định kháng nghị giám đốc thẩm số 300/2017/KN-DS và Quyết định giám đốc thẩm số 76/2017/DS-GĐT yêu cầu giao hồ sơ vụ án cho TAND TP. HCM để xét xử lại theo thủ tục phúc thẩm.

Ngày 11/5/2018, TAND TP. HCM tiếp tục ban hành Quyết định đình chỉ xét xử phúc thẩm vụ án dân sự hủy một phần bản án sơ thẩm và đình chỉ giải quyết đối với yêu cầu độc lập của người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan (Quyết định số 466/2018/QĐ-PT).

 Tại Quyết định này, TAND TP. HCM chấp nhận đề nghị của VKSND TP. HCM về đề nghị đình chỉ xét xử phúc thẩm vụ án, hủy một phần bản án dân sự sơ thẩm và đình chỉ giải quyết đối với yêu cầu độc lập của Công ty Đại Phúc, tuyên xử: Đình chỉ xét xử phúc thẩm vụ án dân sự thụ lý số 134/2018/TLPT-DS về tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất. Hủy một phần bản án dân sự sơ thẩm số 23/2015/DS-ST ngày 9/3/2015 của TAND huyện Bình Chánh. Giữ nguyên một phần bản án dân sự sơ thẩm số 23/2015/DS-ST ngày 09/3/2015 của TAND huyện Bình Chánh. Không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ông Trầm Tấn Phát về việc yêu cầu Tòa án buộc ông Trần Văn Vân tiếp tục thực hiện hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất ký ngày 16/7/2010. Buộc ông Trầm Tấn Phát trả lại cho ông Trần Văn Bảy, Trần Văn Vân, Trần Minh Đức bản chính GCNQSDĐ số 530/QSDĐ.

Án đã có hiệu lực nhưng vẫn không thể thi hành?

Đáng chú ý, Quyết định số 466/2018/QĐ-PT của TAND TP. HCM mặc dù đã có hiệu lực kể từ ngày 11/5/2018, thế nhưng đến nay cơ quan Thi hành án huyện Bình Chánh vẫn “lay hoay” không thể thi hành án được. Mặc dù cha con ông Trần Văn Bảy, Trần Văn Vân, Trần Minh Đức đã thực hiện xong phần nghĩa vụ của mình là hoàn trả số tiền 2,2 tỷ đồng cho ông Trầm Tấn Phát nhưng cha con ông Trần Văn Bảy, Trần Văn Vân đến nay vẫn chưa nhận được bản chính GCNQSDĐ số 530/QSDĐ về mình.

Qua tìm hiểu, được biết đến nay gia đình ông Trần Văn Bảy vẫn chưa nhận được bản chính GCNQSDĐ số 530/QSDĐ có nguyên do là năm 2014, UBND huyện Bình Chánh đã ban hành Quyết định số 7760/QĐ-UBND ngày 16/6/2014 về thu hồi, hủy bỏ GCNQSDĐ số 530/QSDĐ/trang 265/Q1 ngày 27/11/1998 của UBND huyện Bình Chánh cấp cho hộ bà Lương Thị Mùi tại xã Bình Hưng với lý do GCNQSDĐ nêu trên đã cấp không đúng theo quy định của pháp luật (không đúng đối tượng sử dụng đất). Tiếp đó, ngày 02/10/2014, UBND huyện Bình Chánh lại ban hành Quyết định số 13109/QĐ-UBND thu hồi Quyết định số 7760/QĐ-UBND ngày 16/6/2014 nói trên với lý do chưa đủ cơ sở để thu hồi.

Tuy nhiên, đến năm 2015, trong lúc các cơ quan tố tụng của huyện Bình Chánh và TP. HCM đang thụ lý giải quyết vụ án theo quy định của pháp luật thì ngày 08/12/2015, UBND huyện Bình Chánh lại bất ngờ ban hành Quyết định số 11083/QĐ-UBND về việc thu hồi GCNQSDĐ số 530/QSDĐ ngày 27/11/1998 do UBND huyện Bình Chánh cấp cho hộ bà Lương Thị Mùi với lý do “GCNQSDĐ đã cấp không đúng theo quy định của pháp luật”. Vì vậy, kể từ đó đến nay GCNQSDĐ số 530/QSDĐ của gia đình ông Trần Văn Bảy vẫn đang bị Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai huyện Bình Chánh giữ lại. Mặc dù cơ quan Thi hành án huyện Bình Chánh đã nhiều lần gửi công văn đề nghị Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai huyện Bình Chánh bàn giao GCNQSDĐ số 530/QSDĐ để thực hiện việc thi hành án khi án đã có hiệu lực, song Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai huyện Bình Chánh đã viện dẫn vào Quyết định số 11083/QĐ-UBND ngày 8/12/2015 của UBND huyện Bình Chánh để từ chối.

Để thực hiện Quyết định số 466/2018/QĐ-PT ngày 11/5/2018 của TAND TP. HCM, ngày 20/6/2018, Chi cục Thi hành án huyện Bình Chánh đã ban hành Công văn số 1563/CV-CCTHADS gửi TAND TP. HCM đề nghị giải thích Quyết định số 466/2018/QĐ-PT. Trong đó có nội dung: “Hiện nay TAND TP. HCM đang thụ lý, giải quyết vụ án yêu cầu tuyên hủy Quyết định số: 11083/QĐÐ-UBND ngày 08/12/2015 của UBND huyện Bình Chánh về việc thu hồi GCNQSDĐ số 530/QSDĐ/trang 265/Q1 ngày 27/11/1998 do UBND huyện Bình Chánh cấp cho hộ Lương Thị Mùi đối với ông Trần Văn Vân theo Thông báo về việc thụ lý vụ án số 73/TB-TL-VA ngày 26/02/2018, thì như vậy Quyết định số: 11083/QĐ-UBND ngày 08/12/2015 của UBND huyện Bình Chánh đã có hiệu lực thi hành không? Quyết định số: 13109/QĐ-UBND ngày 02/10/2014 của UBND huyện Bình Chánh đã bị hủy bỏ hay còn giá trị thi hành”.

Tuy nhiên, tại Văn bản trả lời số 748/TATP-TDS ngày 29/6/2018, TAND TP. HCM chỉ nêu: “Tòa án cấp phúc thẩm chỉ giải quyết về tố tụng do người kháng cáo rút yêu cầu kháng cáo, rút yêu cầu độc lập nên Tòa án đình chỉ xét xử phúc thẩm vụ án dân sự, hủy một phần bản án sơ thẩm và đình chỉ giải quyết đối với yêu cầu độc lập của người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan. Tòa án cấp phúc thẩm không giải quyết về nội dung yêu cầu độc lập của Công ty Cổ phần Xây dựng và kinh doanh nhà Đại Phúc trong vụ án. Căn cứ vào quyết định phúc thẩm có hiệu lực pháp luật, Cơ quan Thi hành án có thẩm quyền thi hành theo quy định pháp luật”.

Như vậy, việc các cơ quan có thẩm quyền “đá bóng” cho nhau dẫn đến bản án đã có hiệu lực của TAND TP. HCM từ nhiều năm nhưng đến nay vẫn chưa được thi hành; phần thiệt thòi hiện đang thuộc về người dân.  

Trao đổi về vụ việc này, Tiến sĩ, Luật sư Đặng Văn Cường (Trưởng VPLS Chính Pháp) cho rằng, sau gần 1 năm kể từ khi TAND huyện Bình Chánh, TP. HCM tuyên án, UBND huyện Bình Chánh lại đơn phương ban hành Quyết định số 11083/QĐ-UB ngày 8/12/2015 về thu hồi, hủy bỏ GCNQSDĐ số 530/QSDĐ của cụ Lương Thị Mùi. Việc nhiều lần ra Quyết định thu hồi GCNQSDĐ, Quyết định thu hồi lại Quyết định, và tiếp tục ban hành Quyết định thu hồi GCNQSDĐ thể hiện sự bất nhất trong xử lý, giải quyết; thậm chí thể hiện sự thiếu tôn trọng đến thẩm quyền xét xử của TAND huyện Bình Chánh khi ban hành quyết định hành chính  sau khi bản án đã tuyên đối với đối tượng tranh chấp trong vụ án là khu đất 9.793m2 và ảnh hưởng đến quyền lợi chính đáng của người dân.

Anh Minh