Cựu Thứ trưởng Bộ Y tế Trương Quốc Cường đã nhận thức được sai phạm và "xin nhận nốt trách nhiệm" như Cáo trạng truy tố của Viện kiểm sát

Chiều 17/5, phiên tòa sơ thẩm xét xử cựu Thứ trưởng Bộ Y tế Trương Quốc Cường và 13 bị cáo trong vụ án buôn thuốc giả liên quan đến Công ty VN Pharma kết thúc phần tranh luận. Trước khi đi vào nghị án, Hội đồng xét xử (HĐXX) cho các bị cáo được nói lời sau cùng.

Bị cáo Trương Quốc Cường nói lời sau cùng trước khi nghị án.

Đứng trước tòa, cựu Thứ trưởng Bộ Y tế Trương Quốc Cường trình bày việc bị xem xét khởi tố thời còn là Cục trưởng Cục Quản lý dược. Theo bị cáo Cường, thời gian từ năm 2008 - 2010 rất nhiều hồ sơ, lúc mới lên tiếp quản Cục Quản lý dược, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật còn rất thiếu. Khi bắt đầu xây dựng hệ thống văn bản mới, các doanh nghiệp nộp hồ sơ rất nhiều, quá tải, mọi người ở Cục đều làm việc trong hoàn cảnh quá tải, cơ sở vật chất thiếu thốn, đây là nguyên nhân dẫn đến sai sót.

Bị cáo Cường nhận trách nhiệm với tư cách là người đứng đầu và mong HĐXX xem xét giảm nhẹ hình phạt thấp nhất có thể cho thuộc cấp, "họ đều là những cán bộ mẫn cán, làm hết trách nhiệm".

"Kính mong quý tòa xem xét các điều kiện khách quan, chủ quan, mức độ hành vi sai phạm để cho các bị cáo hưởng mức án phù hợp, tạo điều kiện cho ngành dược phục hồi. Bản thân tôi cả đời phấn đấu, tôi rất ý thức cả ngành dược và ngành cấp phép thuốc rất nhạy cảm, bị cáo luôn ý thức tự răn mình nhưng không may có chuyện xảy ra, vướng vào vòng lao lý, hôm nay phải đứng trước tòa. Đây là mất mát to lớn của bản thân, không có gì so được", bị cáo Cường phân trần.

Các bị cáo khác cũng gửi lời xin lỗi đến gia đình, vì sự thiếu hiểu biết mà dẫn tới sai phạm, vi phạm pháp luật và đều ăn năn, hối lỗi, mong được xem xét để sớm trở về với gia đình.

Trước đó, tại phần tranh luận, tham gia bào chữa cho bị cáo Cường có 6 luật sư. Hầu hết các luật sư đều cho rằng bị cáo Cường đã làm hết trách nhiệm của mình, bị cáo với vai trò quản lý hành chính tại Cục Quản lý dược không can thiệp vào chuyên môn, còn về nguyên tắc, các chuyên gia thẩm định thuốc làm việc độc lập, chịu trách nhiệm với ý kiến đánh giá của mình.

Về việc không thu hồi thuốc giả dù đã có cảnh báo, luật sư dẫn giải tháng 10/2014, Bộ Y tế Canada có email phản hồi về việc cả hai Công ty Helix Canada và Heatlh 2000 Canada đều không có sản phẩm nào được cấp phép lưu hành. Sau khi được cấp dưới báo cáo điều này, ông Cường yêu cầu phải có công văn chính thức (có dấu và chữ ký) từ phía Canada. Cục Quản lý dược sau đó có email đề nghị nhưng chưa nhận được phản hồi từ phía cơ quan y tế Canada.

Ngoài ra, tháng 11/2014, Bộ Công an có văn bản gửi Cục Quản lý dược, tuy nhiên trong văn bản Bộ Công an chỉ đề nghị cung cấp tài liệu phục vụ xác minh vụ án, chứ không có thông điệp nào cảnh báo về nguồn gốc của thuốc. Từ đó, luật sư cho rằng thời điểm này chưa có cơ quan nào chính thức cảnh báo Heatlh 2000 Canada là thuốc giả, chưa đủ cơ sở để ban hành quyết định thu hồi…

Đại diện Viện kiểm sát thực hành quyền công tố tại phiên toà.

Đối đáp lại quan điểm bào chữa của các luật sư, đại diện Viện kiểm sát cho rằng toàn bộ diễn biến công khai tại phiên tòa cho thấy có rất nhiều sai phạm của các thuộc cấp tại Cục Quản lý dược đều thuộc quyền quản lý của bị cáo Cường, cả về mặt hành chính và chuyên môn. Do đó, bị cáo phải chịu trách nhiệm cụ thể về hành vi sai phạm của mình. Đồng thời khẳng định, quan điểm của các luật sư cho rằng Cục Quản lý dược, cụ thể là bị cáo Cường, chưa ra quyết định thu hồi do chưa đủ căn cứ là không hợp lý.

Theo đại diện Viện kiểm sát, các luật sư cho rằng những email gửi đến không đủ tính xác định cũng như căn cứ thu hồi, nhưng bị cáo đã ghi nhận nội dung email đó và chỉ đạo cấp dưới để ban hành văn bản gửi cơ quan hải quan dừng nhập khẩu thuốc.

"Nếu không nghi ngờ thì sao lại ban hành văn bản? Bị cáo cho dừng nhập khẩu nhưng không dừng lưu hành. Điều đó cho thấy bị cáo làm không hết chức trách, trách nhiệm của mình, dẫn tới các thuốc nhập vào vẫn tiêu thụ được", Kiểm sát viên nêu quan điểm tranh luận.

Nhắc lại ý kiến của luật sư cho rằng đến tận năm 2019 mới đủ căn cứ xác định thuốc giả, thuốc thật; đại diện Viện kiểm sát cho rằng, việc xác định chất lượng thuốc giả hay thật là trách nhiệm thuộc về cơ quan chuyên môn (Bộ Y tế). Việc xác minh với cơ quan nước ngoài hoàn toàn có thể thực hiện bằng con đường ngoại giao. Thực tế, bị cáo đã có nghi ngờ và đã ban hành các văn bản; theo quy định, chỉ cần nghi ngờ là có thể đình chỉ lưu hành, nhưng bị cáo không làm cho đến khi các loại thuốc lưu hành ở Việt Nam đã bán hết sạch...

Trong phần tự bào chữa, bị cáo Trương Quốc Cường đề nghị giữ nguyên quan điểm của mình, nhận một phần trách nhiệm là người đứng đầu. Tuy nhiên, cuối phần tranh luận, bị cáo Cường nói rằng đã nhận thức được sai phạm và "xin nhận nốt trách nhiệm" như Cáo trạng truy tố của Viện kiểm sát. Thái độ của bị cáo được Viện kiểm sát đánh giá là thành khẩn.

Trước đó, Viện kiểm sát đề nghị tòa tuyên phạt bị cáo Trương Quốc Cường 7-8 năm tù về “Tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”.

Theo dự kiến, vào lúc 14h ngày 19/5 Hội đồng xét xử sẽ tiến hành tuyên án./.

Nguyễn Nho - Thanh Lâm