Toàn văn phát biểu của Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc tại Hội nghị triển khai công tác Kiểm sát năm 2022

Thưa các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước,

Thưa đồng chí Lê Minh Trí, Uỷ viên Trung ương Đảng, Viện trưởng VKSND tối cao,

Thưa các đồng chí lãnh đạo các cơ quan Trung ương,

Thưa toàn thể các đồng chí,

Hôm nay, trong không khí cả nước chuẩn bị bước sang năm 2022 và đón xuân Nhâm Dần, tôi rất vui mừng đến dự Hội nghị triển khai công tác năm 2022 của ngành KSND. Thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước và với tình cảm cá nhân thân thiết, tôi xin gửi tới các đồng chí lãnh đạo VKSND tối cao cùng toàn thể các đồng chí Kiểm sát viên, điều tra viên, công chức, viên chức ngành KSND những tình cảm thân thiết và lời chúc tốt đẹp nhất.

Thưa các đồng chí,

Tôi cơ bản thống nhất với Báo cáo tổng kết công tác năm 2021 và những phương hướng, nhiệm vụ trong năm 2022 của ngành KSND đã nêu trong Chỉ thị công tác mà đồng chí Lãnh đạo VKSND tối cao vừa trình bày và những ý kiến tham luận thẳng thắn, sâu sắc, tránh nhiệm của các đại biểu. Thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, tôi phát biểu nhấn mạnh thêm một số nội dung nổi bật như sau:

I. Về đánh giá kết quả công tác năm 2021 của ngành KSND

Năm 2021 là năm đầu toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta tích cực triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng. Năm 2021 cũng là năm rất nhiều khó khăn (tình hình thế giới, khu vực diễn biến phức tạp, khó lường; đại dịch Covid-19 tiếp tục ảnh hưởng đến mọi mặt đời sống xã hội của đất nước; kinh tế xã hội trong nước còn nhiều khó khăn; an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội có mặt còn phức tạp...).

Trong năm qua, bám sát sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, với phối hợp chặt chẽ với các cấp, các ngành, toàn ngành KSND đã nỗ lực vượt qua khó khăn, triển khai thực hiện quyết liệt, đồng bộ nhiều giải pháp đổi mới, sáng tạo, tạo sự chuyển biến tích cực trên tất cả các mặt công tác; thực hiện đạt và vượt các nhiệm vụ, chỉ tiêu công tác được Quốc hội giao, kết quả công tác năm nay cao hơn năm trước. Cụ thể là:

1. Ngành Kiểm sát đã có nhiều đổi mới trong công tác quản lý, chỉ đạo, điều hành (ban hành nhiều Chỉ thị chuyên đề chỉ đạo sâu sát các lĩnh vực công tác; tổ chức nhiều Hội nghị thiết thực nhằm kịp thời quán triệt, triển khai thực hiện các Nghị quyết của Đảng, Quốc hội...).

Tích cực phối hợp với các bộ, ngành liên quan nghiên cứu, xây dựng các văn bản pháp luật kịp thời hướng dẫn thi hành các đạo luật về tư pháp; đồng thời, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra bảo đảm việc triển khai thực hiện đồng bộ, đầy đủ các biện pháp, nhiệm vụ đề ra, tạo sự chuyển biến rõ nét trong công tác chuyên môn, nghiệp vụ.

2. Vai trò công tố được đề cao, trách nhiệm công tố được tăng cường; tiến độ và chất lượng giải quyết các vụ án, kỹ năng tranh tụng của Kiểm sát viên tại phiên tòa được nâng lên.

- Công tác kiểm sát các hoạt động tư pháp ngày càng sâu sát, hiệu quả hơn; số lượng, chất lượng các bản kiến nghị, kháng nghị tiếp tục được nâng cao, góp phần bảo đảm các hoạt động tư pháp tuân thủ đúng pháp luật. Đã chú trọng rà soát, kịp thời phát hiện, tích cực giải quyết các trường hợp có dấu hiệu oan, sai; đồng thời, xử lý nghiêm những cá nhân vi phạm.

- Cơ quan điều tra của VKSND đã phát hiện, điều tra, xử lý nhiều vụ án tham nhũng, chức vụ trong hoạt động tư pháp, qua đó góp phần xây dựng hệ thống cơ quan tư pháp ngày càng trong sạch, vững mạnh.

Đặc biệt, thời gian qua, ngành Kiểm sát đã có nhiều biện pháp quyết liệt, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan liên quan xử lý kịp thời, nghiêm minh nhiều vụ án trọng điểm về tham nhũng, kinh tế, để lại dấu ấn tốt, tạo hiệu ứng tích cực, lan tỏa mạnh mẽ trong toàn xã hội, được Đảng, Nhà nước và dư luận nhân dân đồng tình ủng hộ.

3. Hợp tác quốc tế của ngành Kiểm sát tiếp tục được mở rộng, từng bước nâng cao vai trò, vị thế của Viện kiểm sát nhân dân trong quan hệ quốc tế; đã thực hiện tốt việc ký kết các hiệp định tương trợ tư pháp về hình sự, phục vụ thiết thực cho công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, nhất là trong việc thu hồi tài sản trong các vụ án về tham nhũng, kinh tế có yếu tố nước ngoài.

4. Công tác xây dựng Đảng, xây dựng ngành được tăng cường; kỷ cương, kỷ luật được chấn chỉnh gắn với việc triển khai thực hiện có hiệu quả Chỉ thị số 05 của Bộ Chính trị về “Tiếp tục đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”.

- Ngành Kiểm sát cũng đã tiếp tục triển khai, thực hiện nghiêm túc các nhiệm vụ cải cách tư pháp; tổ chức, bộ máy tiếp tục được kiện toàn, đổi mới; chất lượng đội ngũ cán bộ được nâng cao, nhất là cán bộ có chức danh tư pháp. Gắn trách nhiệm người đứng đầu các cấp kiểm sát với kết quả thực hiện chức năng, nhiệm vụ của đơn vị, gắn công tác xây dựng Đảng với xây dựng Ngành.

- Đã thực hiện hiệu quả công tác luân chuyển, điều động, biệt phái cán bộ, lãnh đạo Viện kiểm sát các cấp nhằm đào tạo, rèn luyện thử thách cán bộ nhằm kiện toàn đội ngũ lãnh đạo, quản lý đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trước mắt và lâu dài.

Kết quả công tác của ngành Kiểm sát nhân dân đã góp phần quan trọng vào công cuộc đấu tranh phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, bảo vệ pháp chế xã hội chủ nghĩa, bảo vệ quyền con người, quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, xây dựng nền tư pháp trong sạch, vững mạnh, dân chủ, nghiêm minh... Qua đó, tiếp tục khẳng định vị trí, vai trò của ngành Kiểm sát trước Đảng, Nhà nước và Nhân dân.

Thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, tôi ghi nhận, đánh giá cao, nhiệt liệt biểu dương những cố gắng nỗ lực, kết quả, thành tích mà ngành KSND đã đạt được trong thời gian qua.

Bên cạnh những kết quả tích cực đã đạt được, quá trình thực hiện chức năng, nhiệm vụ, ngành KSND vẫn còn một số hạn chế, thiếu sót:

- Chất lượng công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp tại một số đơn vị chưa tốt, vẫn còn trường hợp phê chuẩn lệnh bắt khẩn cấp, tạm giữ thiếu chính xác, còn để xảy ra oan, sai hoặc bỏ lọt tội phạm.

Tiến độ giải quyết một số vụ án chưa đạt yêu cầu, còn phải trả hồ sơ điều tra bổ sung nhiều lần, dẫn đến kéo dài thời gian giải quyết. Chất lượng tranh tụng của Kiểm sát viên tại một số phiên tòa còn hạn chế.

- Số lượng kháng nghị chiếm tỷ lệ thấp so với số bản án bị sửa, hủy. Chất lượng kháng nghị giám đốc thẩm trong lĩnh vực dân sự, hành chính, kinh doanh thương mại chưa đạt chỉ tiêu Nghị quyết số 96 của Quốc hội.

- Hiệu lực kiến nghị, kháng nghị trong kiểm sát hoạt động tư pháp chưa cao. vẫn còn tình trạng nhiều cán bộ vi phạm, phải xử lý...

Đây là những vấn đề rất quan trọng, nếu không có biện pháp kiên quyết, chấn chỉnh, khắc phục, sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng, hiệu quả công tác và uy tín của Ngành, làm giảm lòng tin của nhân dân đối với các cơ quan bảo vệ pháp luật. Vì vậy, tôi đề nghị các đồng chí cần tập trung, nghiêm túc phân tích, làm rõ những hạn chế, thiếu sót, tìm ra nguyên nhân và đề ra giải pháp, kiên quyết khắc phục trong thời gian tới.

II. Về phương hướng nhiệm vụ trong năm 2022 và thời gian tới

Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng đã giao cho Trung ương khóa 13 nghiên cứu, ban hành Nghị quyết về Chiến lược xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam đến năm 2030, định hướng đến năm 2045, trong đó có Chiến lược Cải cách tư pháp. Chiến lược này có ý nghĩa hết sức quan trọng đối với sự nghiệp phát triển của đất nước ta trong giai đoạn mới, nhất là hệ thống bộ máy nhà nước, trong đó có hệ thống VKSND.

Đối với lĩnh vực tư pháp, Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng đã xác định mục tiêu xây dựng nền tư pháp chuyên nghiệp, hiện đại, công bằng, nghiêm minh, liêm chính, phụng sự Tổ quốc, phục vụ Nhân dân.

Với vai trò là một thiết chế đặc trưng trong bộ máy nhà nước, có chức năng thực hành quyền công tố, kiểm sát các hoạt động tư pháp, yêu cầu, nhiệm vụ nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của ngành Kiểm sát đặt ra rất nặng nề. Trong bối cảnh đó, để thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ đã đề ra trong các văn kiện, nghị quyết của Đảng, của Quốc hội, đòi hỏi ngành KSND phải tiếp tục đổi mới mạnh mẽ, toàn diện về mọi mặt.

Theo đó, trong năm 2022, tôi đề nghị các đồng chí cần tập trung thực hiện tốt một số nhiệm vụ trọng tâm sau:

Thứ nhất, ngành Kiểm sát cần tiếp tục quán triệt, thực hiện có hiệu quả các chủ trương, đường lối của Đảng về lĩnh vực tư pháp và cải cách tư pháp.

Tập trung đổi mới các mặt công tác; đề cao trách nhiệm của người đứng đầu trong lãnh đạo, chỉ đạo và thực thi nhiệm vụ; tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa, bảo đảm công lý phải được thực thi, góp phần xây dựng một xã hội trật tự, kỷ cương, văn minh, đề cao tinh thần “thượng tôn pháp luật”, phục vụ thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội và hội nhập quốc tế của đất nước.

Tiếp tục chỉ đạo tổ chức thực hiện nghiêm túc, sâu sắc lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh đối với cán bộ kiểm sát phải “công minh, chính trực, khách quan, thận trọng, khiêm tốn". Gắn việc thực hiện Chỉ thị số 05 và Kết luận số 01 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh với việc xây dựng các chuyên đề cụ thể có nội dung liên hệ trực tiếp đến yêu cầu rèn luyện phẩm chất đạo đức nghề nghiệp có tính đặc thù của ngành Kiểm sát.

Tôi xin nêu lại lời Bác Hồ dạy, vì cán bộ kiểm sát phải có phẩm chất công minh, chính trực thì mới có thể bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người, bảo vệ lẽ phải; có khách quan, thận trọng mới không làm oan người vô tội, không để lọt tội phạm; có khiêm tốn mới có sức thuyết phục và được mọi người và nhân dân ủng hộ giúp đỡ.

Tôi đề nghị ngành Kiểm sát chúng ta cần coi đây là những phẩm chất nghề nghiệp, phương pháp làm việc của từng cán bộ, Kiểm sát viên. Từ đó, phấn đấu làm tốt công tác xây dựng Đảng trong ngành Kiểm sát, gắn xây dựng Đảng với xây dựng ngành và các đơn vị kiểm sát các cấp.

Thứ hai, đề cao trách nhiệm, nâng cao chất lượng thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp; thực thi đúng đắn, đầy đủ, hiệu quả nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm theo quy định của Hiến pháp và pháp luật.

Thực hiện tốt chủ trương tăng cường trách nhiệm công tố trong hoạt động điều tra, gắn công tố với hoạt động điều tra, bảo đảm mọi tội phạm được phát hiện đều bị xử lý kịp thời, nghiêm minh, đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, không để oan, sai, không để bỏ lọt tội phạm. Nâng cao hơn nữa hiệu quả đấu tranh phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật, đặc biệt là tội phạm về tham nhũng, kinh tế.

Khắc phục tình trạng đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm còn tồn đọng, quá thời hạn giải quyết; kịp thời phát hiện, chấn chỉnh, xử lý nghiêm minh các vi phạm trong hoạt động điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án, góp phần thực hiện tốt cơ chế kiểm soát quyền lực nhà nước, ngăn chặn sự lạm quyền, bảo đảm tinh thần “Thượng tôn pháp luật”.

Trong quá trình thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp cần xem xét, đánh giá, cân nhắc thận trọng, áp dụng pháp luật linh hoạt và luôn đặt lợi ích của Nhà nước, nhân dân lên trên hết; không hình sự hóa những quan hệ dân sự, kinh tế và ngược lại; góp phần xây dựng hành lang pháp lý thông thoáng, đổi mới tạo điều kiện cho sự phát triển kinh tế xã hội.

Với vai trò là một trong các cơ quan chuyên trách đấu tranh, xử lý các vụ án, vụ việc tham nhũng, chịu trách nhiệm chính trong việc chống oan, sai, bỏ lọt tội phạm, VKSND cần tiếp tục quán triệt, thực hiện nghiêm các chỉ thị, nghị quyết của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực.

Đồng thời, tuân thủ đúng quy định của Hiến pháp, pháp luật để bảo đảm tiến hành khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử các vụ án tham nhũng một cách bài bản, thận trọng, nghiêm minh, đúng pháp luật, thu hồi tốt nhất tài sản bị thất thoát, bị chiếm đoạt cho Nhà nước theo đúng quan điểm, chủ trương của Đảng và quy định của pháp luật.

Thứ ba, tiếp tục đổi mới, sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy VKSND theo hướng tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; xây dựng đội ngũ Kiểm sát viên, Kiểm tra viên, công chức, viên chức ngành KSND “Vững về chính trị, giỏi về nghiệp vụ, tinh thông về pháp luật, công tâm và bản lĩnh, kỷ cương và trách nhiệm".

Chú trọng công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ chính trị, nghiệp vụ, pháp luật, ngoại ngữ và các kiến thức về kinh tế, khoa học - công nghệ cần thiết khác.

Quan tâm công tác quản lý, giáo dục chính trị, tư tưởng, rèn luyện, tu dưỡng phẩm chất đạo đức cách mạng, cải tiến lề lối làm việc, tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong thi hành công vụ, hạn chế đến mức thấp nhất vi phạm xảy ra.

Thứ tư, tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các cơ quan tiến hành tố tụng trong việc xây dựng, hoàn thiện thể chế; kịp thời tham mưu, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, hướng dẫn áp dụng thống nhất pháp luật.

Tích cực, khẩn trương chuẩn bị bảo đảm có chất lượng, đúng thời hạn các chuyên đề mà Ban chỉ đạo xây dựng Đê án Chiến lược Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã giao cho VKSND tối cao chủ trì để kịp trình dự thảo Nghị quyết về Chiến lược xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam đến năm 2030, định hướng đến năm 2045 ra Hội nghị Trung ương 6 (khóa XIII) trong tháng 10 năm 2022.

Thứ năm, tích cực đẩy mạnh hợp tác quốc tế trong công tác đào tạo cán bộ, trao đổi kinh nghiệm nhằm tăng cường năng lực của ngành Kiểm sát. Mở rộng, nâng cao hiệu quả hợp tác quốc tế trong đấu tranh phòng chống tội phạm, nhất là tội phạm có yếu tố nước ngoài, tội phạm xuyên quốc gia; làm tốt vai trò cơ quan đầu mối thực hiện tương trợ tư pháp hình sự.

Thứ sáu, Ban cán sự đảng, lãnh đạo VKSND tối cao chủ động nghiên cứu, báo cáo với cơ quan có thẩm quyền những cơ chế, chính sách phù hợp nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, bảo đảm điều kiện hoạt động của Viện kiểm sá các cấp để tạo động lực mới, tinh thần mới, khí thế mới, quyết tâm mới cho sự phát triển của ngành KSND trong thời gian tới.

Thưa các đồng chí,

Trong những năm qua, Đảng, Nhà nước ta luôn dành sự quan tâm đặc biệt, chăm lo, bảo đảm các nguồn lực, xây dựng ngành KSND ngày càng trong sạch, vững mạnh, đủ sức hoàn thành xuất sắc chức năng, nhiệm vụ được giao.

Tại Hội nghị này, với sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, sự phối hợp chặt chẽ của các cơ quan Trung ương, phát huy truyền thống vẻ vang và thực hiện tốt lời dạy của Bác Hồ kính yêu “công minh, chính trực, khách quan, thận trọng, khiêm tốn”, tôi tin tưởng chắc chắn rằng ngành KSND nhất định sẽ có những bước phát triển toàn diện và mạnh mẽ hơn trong năm 2022, xứng đáng với sự tin cậy của Đảng, Nhà nước và Nhân dân.

Nhân dịp chuẩn bị bước sang năm mới 2022 và đón Xuân Nhâm Dần, thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, tôi chúc tất cả các đồng chí và gia đình sức khỏe, hạnh phúc và thành công, tiếp tục đạt được nhiều thành tích to lớn hơn nữa, góp sức cùng toàn Đảng, toàn dân xây dựng và phát triển đất nước, vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.

Xin trân trọng cảm ơn./.

PV