Hội nghị chuyên đề về hoạt động ban hành quyết định hành chính trong lĩnh vực quản lý đất đai

Đồng chí Trần Công Phàn, Phó Viện trưởng VKSND tối cao phát biểu chỉ đạo Hội nghị

Dự Hội nghị có các đồng chí Phó Viện trưởng VKSND tối cao: Đồng chí Trần Công Phàn và đồng chí Nguyễn Huy Tiến; các đồng chí Chủ tịch, Phó chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố khu vực phía Nam; lãnh đạo các đơn vị trực thuộc VKSND tối cao; đại diện lãnh đạo VKSND Cấp cao 1, 2 và VKSND các tỉnh, thành phố cùng tập thể lãnh đạo, Kiểm sát viên VKSND Cấp cao tại TP Hồ Chí Minh.

Đồng chí Nguyễn Đình Trung,  Viện trưởng Viện Cấp cao 3 phát biểu  tại Hội nghị

Hội nghị được tổ chức nhằm đánh giá thực trạng hoạt động ban hành quyết định hành chính trong lĩnh vực quản lý đất đai tại các tỉnh, thành phố phía Nam; xác định các dạng vi phạm, thiếu sót của UBND các cấp trong khu vực dẫn đến Tòa án tuyên huỷ quyết định hành chính và nguyên nhân. Trên cơ sở đó đề ra giải pháp giúp UBND các địa phương trong khu vực nâng cao chất lượng, hiệu quả ban hành quyết định hành chính trong lĩnh vực quản lý đất đai, hạn chế tình trạng Toà án tuyên huỷ quyết định hành chính do có vi phạm; phân tích đánh giá để rút ra những kinh nghiệm giúp nâng cao chất lượng công tác kiểm sát viêc giải quyết các vụ án hành chính trong lĩnh vực này.

Toàn cảnh hội nghị

Theo báo cáo tại hội nghị, từ 01/7/2014 đến 30/6/2019 trên địa bàn các tỉnh, thành phố phía Nam trong tổng số vụ án khiếu nại hành chính, hành vi hành chính theo thủ tục phúc thẩm có đến 89.7% khiếu kiện về giải quyết tranh chấp đất đai, thu hồi đất đai, và bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất. Kết quả xét xử có 13.1% bản án phúc thẩm của TAND Cấp cao tại TP. Hồ Chí Minh tuyên huỷ quyết định hành chính, hành vi hành chính của UBND và Chủ tịch UBND các cấp.

Đại biểu tham dự hội nghị

Hội nghị đã chỉ ra nguyên nhân của thực trạng nói trên xuất phát từ pháp luật về đất đai còn nhiều bất cập nảy sinh trong thực tiễn và không mang tính ổn định. Mặt khác các cá nhân và các cơ quan có chức năng tham mưu cho UBND, cho Chủ tịch UBND chưa nghiên cứu đầy đủ, toàn diện các quy định của pháp luật về đất đai cũng như chưa làm hết trách nhiệm của mình nên việc ban hành và thực hiện các quyết định hành chính, hành vi hành chính còn có những sai phạm về thẩm quyền, trình tự thủ tục, cách thức áp dụng pháp luật… từ đó phát sinh các khiếu kiện đông người, gây bất ổn về tình hình chính trị, trật tự an toàn xã hội.

Những vi phạm, thiếu sót khi ban hành quyết định hành chính trong lĩnh vực quản lý đất đai chủ yếu là vi phạm về thẩm quyền và trình tự, thủ tục ban hành. Nguyên nhân khách quan là những bất cập trong quy định của pháp luật đất đai hiện hành, cũng như chưa có văn bản quy phạm pháp luật điều chỉnh vấn đề ban hành quyết định hành chính. Ngoài ra còn có những nguyên nhân chủ quan là trình độ năng lực, nhận thức và trách nhiện của lãnh đạo UBND các cấp cũng như các cơ quan tham mưu cho việc ban hành chưa đảm bảo yêu cầu.

Đại diện TAND Cấp cao tại TP.HCM  trình bày tham luận

Liên quan đến việc nâng cao chất lượng ban hành quyết định hành chính trong lĩnh vực quản lý đất đai, các tham luận tại hội nghị nêu ra các nhóm giải pháp trong đó kiến nghị hoàn thiện pháp luật về đất đai, bao gồm tập trung hướng dẫn các vấn đề nhận thức chưa thống nhất, cũng như sớm ban hành văn bản quy phạm pháp luật điều chỉnh hoạt động ban hành quyết định hành chính.

Về cơ chế tham vấn, các cơ quan ban hành quyết định hành chính cần thành lập Hội đồng tư vấn trong trường hợp văn bản ban hành có tác động đến nhiều đối tượng, cũng như xây dựng cơ chế lấy ý kiến các bên có liên quan trước khi thực hiện; tăng cường công tác giám sát việc ban hành quyết định hành chính và hoạt động phản biện xã hội. Đối với UBND các cấp và các cơ quan tham mưu phải có giải pháp nâng cao trách nhiệm, nhận thức và năng lực khi thực thi công vụ, nhất là tập trung hoàn thiện chế độ trách nhiệm của cơ quan ban hành.

Phó chủ tịch UBND TP.HCM trình bày tham luận

Trong công tác phối hợp giữa các cơ quan tiến hành tố tụng hành chính và cơ quan hành chính, UBND và các cơ quan chuyên môn phải tạo điều kiện cho các cơ quan tiến hành tố tụng hành chính thu thập chứng cứ phục vụ cho việc giải quyết vụ án hành chính. Ngược lại các cơ quan tiến hành tố tụng cần chủ động trao đổi với các cơ quan ban hành xem xét sửa đổi, bổ sung hoặc huỷ bỏ những quyết định hành chính có sai sót hoặc trái pháp luật nhằm hạn chế tình trạng Tòa án huỷ quyết định hành chính về sau.

Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, đồng chí Phó Viện trưởng VKSND tối cao Trần Công Phàn đánh giá cao những nỗ lực của Viện Cấp cao 3 trong việc xây dựng chuyên đề phục vụ hoạt động giải quyết án hành chính, qua đó góp phần hiệu quả cho công tác quản lý nhà nước về đất đai.

Phó chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai trình bày tham luận

Về vấn đề nâng cao chất lượng ban hành quyết định hành chính trong lĩnh vực quản lý đất đai, đồng chí Phó viện trưởng Trần Công Phàn nhấn mạnh cần sớm có giải pháp pháp điển hóa những nội dung liên quan đến đất đai cũng như tập hợp những khó khăn vướng mắc để kiến nghị sửa đổi Luật đất đai cùng các văn bản dưới luật có liên quan.

Nhằm hạn chế tình trạng quyết định hành chính trong lĩnh vực quản lý đất đai bị Tòa án huỷ sửa, cần xây dựng cơ chế phối hợp giữa các cơ quan tiến hành tố tụng và các cơ quan hành chính không chỉ trong hoạt động tố tụng mà còn đóng góp ý kiến liên quan đến hoạt động xây dựng, ban hành, cũng như kiểm tra đánh giá hiệu quả của các văn bản quản lý nhà nước về đất đai khi áp dụng vào thực tế đời sống.

Đại diện VKSND tỉnh Kiên Giang trình bày tham luận

Đối với vai trò nhiệm vụ của ngành Kiểm sát, đồng chí Trần Công Phàn, Phó Viện trưởng VKSND tối cao yêu cầu những đơn vị có liên quan trong của Ngành phải nhanh chóng phối hợp với Toà án nhân dân các cấp rà soát các khiếu kiện hành chính để sớm chủ động thông báo với các cơ quan quản lý nhà nước về các vi phạm nhằm có giải pháp tháo gỡ, tránh tình trạng Tòa án tuyên hủy quyết định hành chính trong lĩnh vực quản lý đất đai do có vi phạm khi tiến hành xét xử. Đối với UBND các cấp cần nghiên túc tiếp thu thông báo từ các cơ quan tiến hành tố tụng hành chính để tham mưu và chỉ đạo hướng sửa đổi cho phù hợp đối với các quyết định hành chính có sai sót; chủ động kiểm tra và tổ chức thi hành các bản án, quyết định hành chính./.

Việt An - Hữu Thắng