Từ Châu Phi đến Việt Nam: Dòng chảy buôn lậu ngà voi chưa bao giờ dừng lại

Ngày 28/3/2019, hơn 9 tấn ngà voi bị thu giữ tại Đà Nẵng. Đây được cho là vụ bắt giữ buôn lậu ngà voi lớn nhất cho đến nay, có tới 1000 con voi bị giết chết chỉ trong một chuyến hàng này.

Lực lượng chức năng kiểm đếm số ngà voi được bắt giữ tại Đà Nẵng. (Nguồn: Báo Hải quan)

Ngày 17/4/2019, 3,5 tấn ngà của loài voi châu Phi bị phát hiện trong một container vận chuyển tại cảng phía bắc của Hải Phòng.

Cơ quan chức năng phát hiện lô hàng chứa lượng lớn ngà voi cập cảng Hải Phòng (Ảnh: Thái Bình)

Sau đó, vào cuối tháng 7/2019, lô hàng ngà voi hơn 8,8 tấn lấy từ 300 con voi bị giết đang trên đường đến Việt Nam từ cộng hòa dân chủ Congo thì bị nhà chức trách Singapore phát hiện, thu giữ.

Vảy tê tê và ngà voi bị hải quan Singapore tịch thu ngày 23-7 - Ảnh: REUTERS

Trong năm nay, cũng giống như những năm trước, ba vụ bắt giữ ngà voi lớn đều chỉ liên quan một quốc gia - Việt Nam. Tổng khối lượng ngà voi được nhập lậu vào Việt Nam từ năm 2009 đến 2018 nhiều đáng kinh ngạc, 56 tấn. Con số này chưa bao gồm 20 tấn bị bắt giữ bên ngoài Việt Nam đang trên đường vào nội địa. Tổng cộng, khối lượng khổng lồ ngà voi nhập vào Việt Nam là 76 tấn lấy từ 11.500 con voi. 

207 kg ngà voi  bị Công an quận Hai Bà Trưng, TP. Hà Nội  phát hiện, thu giữ ngày 28/6/2019

Việt Nam là trung tâm quan trọng nhất của việc buôn bán ngà voi toàn cầu bất hợp pháp. Mặc dù việc bán ngà voi bị cấm nhưng hoạt động buôn bán ngà voi vẫn tiếp tục phát triển do việc thực thi pháp luật lỏng lẻo, người mua vô cùng thích những vật trang trí và trang sức  ngà voi. Sarah Ferguson, giám đốc của nhóm chống buôn lậu TRAFFIC tại Việt Nam cho biết: “Người bán biết đó là hành động trái pháp luật, nhưng điều đó không ngăn cản họ chào bán công khai ngà voi tại Việt Nam. Các nỗ lực điều tiết và thực thi của pháp luật phải bắt kịp thị trường, hoặc thị trường ngà voi bất hợp pháp của Việt Nam sẽ vẫn là một trong những thị trường lớn nhất trên thế giới.

Hầu hết ngà voi được bán ở Việt Nam là của loài voi bộ pachyderms ở Châu Phi, nơi vẫn còn khoảng 350.000 con voi, tuy nhiên số lượng của chúng đang giảm nhanh. Mỗi năm, hơn 20.000 sinh vật mang tính biểu tượng này bị tàn sát vì ngà của chúng. Những chiếc ngà sau đó được nhập lậu vào châu Á, thị trường ngà voi lớn nhất thế giới để đáp ứng nhu cầu từ Việt Nam và Trung Quốc, hai điểm đến chính của hàng hóa bất hợp pháp.

Mặc dù tỷ lệ voi châu Phi bị giết mỗi năm đã giảm từ hơn 10% vào năm 2011 xuống dưới 4% vào năm 2017 nhờ những nỗ lực bảo tồn; tuy nhiên tỷ lệ voi tử vong do săn trộm vẫn đang là mối đe dọa nghiêm trọng đối với loài động vật này./.

Công Minh (tổng hợp từ nhiều nguồn)