VKSND tỉnh Đồng Nai: Kiến nghị khắc phục vi phạm trong giải quyết các vụ án hành chính

Ngày đăng : 15:22, 12/06/2019

(Kiemsat.vn) - Việc tranh chấp, khiếu kiện hành chính trong lĩnh vực quản lý đất đai trên địa bàn tỉnh Đồng Nai năm 2018 và 6 tháng đầu năm 2019 tiếp tục diễn biến phức tạp và gia tăng, nổi lên là các khiếu kiện về thu hồi đất, giải tỏa, bồi thường và chính sách tái định cư sau thu hồi đất; cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất…

Nguyên nhân chính dẫn đến tranh chấp khiếu kiện phát sinh từ việc xác định giá trị quyền sử dụng đất được bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất để sử dụng vào mục đích công cộng, quốc phòng - an ninh, thực hiện các dự án phát triển kinh tế – xã hội chưa sát với giá thị trường chuyển nhượng đất tại địa phương. Nên khi Nhà nước thu hồi đất, giải phóng mặt bằng cho việc thực hiện các dự án đã gặp không ít khó khăn do người dân tập trung thành nhóm đông người để khiếu nại với chính quyền địa phương hay khiếu kiện tới cơ quan Tòa án gây ảnh hưởng đến trật tự an ninh xã hội.

Mặt khác, công tác quản lý nhà nước về đất đai còn nhiều sơ hở, thiếu sót dẫn đến phát sinh tranh chấp, khiếu kiện. Đáng chú ý có nguyên nhân do các cơ quan chức năng, cá nhân có thẩm quyền không tuân thủ đúng quy định của pháp luật trong thi hành công vụ: Khi có khiếu nại thì chậm giải quyết, giải quyết kéo dài, từ đó dẫn đến người dân khởi kiện ra Tòa án; khi phát sinh khiếu kiện các vụ án hành chính tại Tòa án, thì cơ quan chức năng, người có thẩm quyền không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ, chậm thực hiện quyền và nghĩa vụ của người bị kiện theo quy định của Luật Tố tụng hành chính dẫn đến vụ án giải quyết bị kéo dài, gây ảnh hưởng xấu trật tự trị an, làm giảm lòng tin của nhân dân.

Trong thời gian qua, việc giải quyết những vụ án hành chính trong lĩnh vực quản lý nhà nước về đất đai (cấp giấy CNQSDĐ; thu hồi đất, đền bù, giải tỏa, tái định cư…) đã gặp rất nhiều khó khăn trong quá trình giải quyết vụ án, trong đó có nhiều vụ án vi phạm thời hạn giải quyết; hoặc thời gian giải quyết bị kéo dài; hoặc không giải quyết được vì các cơ quan nhà nước có thẩm quyền không cung cấp tài liệu chứng cứ, chậm cung cấp tài liệu chứng cứ theo quyết định của Tòa án nhân dân; không cử người đại diện tham gia vào quá trình giải quyết vụ án hành chính nên Tòa án phải ra quyết định tạm đình chỉ giải quyết để chờ các cơ quan nhà nước có thẩm quyền cung cấp tài liệu chứng cứ.

Từ 01/12/2017 đến 30/4/2019,  số vụ án hành chính Tòa án đã mở phiên tòa xét xử  là 77 vụ (sơ thẩm 58, phúc thẩm 19) nhưng không có vụ án nào người bị kiện (UBND, chủ tịch UBND cấp huyện) có đại diện tham gia, thực hiện đầy đủ các quyền và nghĩa vụ của người bị kiện trong quá trình giải quyết vụ án, hoặc tham gia phiên tòa theo quy định tại Điều 60  Luật Tố tụng hành chính; số vụ án hành chính chờ kết quả cung cấp tài liệu chứng cứ của cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền theo quyết định của Tòa án nhưng đã quá thời hạn cung cấp chứng cứ theo quy định tại Điều 93 Luật Tố tụng hành chính nhưng vẫn chưa có kết quả nên phải phải tạm đình chỉ giải quyết 58 vụ.

Qua công tác kiểm sát nhằm thực hiện chức năng, nhiệm vụ theo quy định của Luật Tổ chức Viện kiểm sát nhân dân năm 2014 và Luật Tố tụng hành chính 2015, nhận thấy những thiếu sót, vi phạm nêu trên, ngày 10/5/2019, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Đồng Nai đã ban hành văn bản số 534/KN-VKS kiến nghị đến Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Nai chỉ đạo khắc phục vi phạm, tăng cường trách nhiệm thi hành công vụ liên quan đến giải quyết các vụ án hành chính. Kiến nghị chỉ rõ:

Một là: Chỉ đạo Chủ tịch Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã Long Khánh, Tp. Biên Hòa; các Sở, ban ngành chức năng chấn chỉnh và thực hiện nghiêm túc quy định của pháp luật trong lĩnh vực giải quyết khiếu kiện về đất đai và tăng cường trách nhiệm trong thi hành công vụ, nhất là trong việc thực hiện đầy đủ các quyền và nghĩa vụ của người bị kiện trong quá trình giải quyết vụ án, hoặc tham gia phiên tòa theo quy định của Luật Tố tụng hành chính.

Hai là: Có biện pháp xử lý đối với cơ quan, tổ chức và cá nhân và khắc phục, chấn chỉnh ngay việc không cung cấp tài liệu chứng cứ, chậm cung cấp tài liệu chứng cứ theo quyết định của Tòa án nhân dân trong giải quyết các vụ án hành chính theo đúng quy định của Luật Tố tụng hành chính.

Ba là: Chỉ đạo các cơ quan, tổ chức, cá nhân chức năng tăng cường công tác đối thoại, tích cực, chủ động tham gia vào quá trình giải quyết vụ án hành chính tại Tòa án nhân dân.

Rà soát lại các thủ tục, trình tự, xác định, điều chỉnh giá trị quyền sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất sử dụng vào lợi ích công cộng, thực hiện các dự án phát triển kinh tế – xã hội bảo đảm nguyên tắc phù hợp với cơ chế thị trường có sự quản lý của nhà nước và theo đúng quy định của pháp luật. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và trách nhiệm trong thi hành công vụ để kịp thời phát hiện khắc phục những thiếu sót, vi phạm trong công tác quản lý nhà nước.

Qua kiến nghị của Viện kiểm sát nhân dân tỉnh, Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Nai đã ban hành văn bản số 6139/UBND-CN ngày 31/5/2019 chỉ đạo các sở, ban, ngành thuộc tỉnh; Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã Long Khánh, thành phố Biên Hòa khắc phục các vi phạm, tăng cường trách nhiệm thi hành công vụ, có biện pháp chấn chỉnh, khắc phục ngay việc chậm cung cấp tài liệu chứng cứ, không cung cấp hoặc cung cấp không đầy đủ tài liệu chứng cứ nhưng không có lý do chính đáng là nguyên nhân dẫn đến các vụ án chậm đưa ra xét xử; những người được Tòa án triệu tập, mời, đối chất, dự phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận công khai chứng cứ và đối thoại, tham gia thẩm định, xác minh, dự phiên tòa vv…phải thực hiện đầy đủ quyền và nghĩa vụ của mình, tạo điều kiện cho Tòa án đưa vụ án ra xét xử đúng thời gian quy định; tổ chức thi hành dứt điểm các bản án, quyết định của Tòa án đã có hiệu lực mà UBND, Chủ tịch UBND các cấp, các cơ quan nhà nước, cán bộ, công chức, viên chức thuộc các cơ quan đó phải thi hành án; giao cho các cơ quan chức năng thành lập Đoàn kiểm tra việc thực hiện nhiệm vụ công vụ đối với cán bộ, công chức, viên chức có liên quan đến các vụ án hành chính… có biên pháp nhắc nhở, chấn chỉnh, phê bình hoặc đề xuất cấp có thẩm quyền xử lý kỷ luật theo quy định.

Đồng thời UBND tỉnh Đồng Nai cũng cho giao Sở Tài nguyên và Môi trường nghiên cứu nội dung Viện kiểm sát nhân dân tỉnh đề nghị rà soát lại các thủ tục, trình tự, xác định, điều chỉnh giá trị quyền sử dụng đất khi nhà nước thu hồi sử dụng vào lợi ích công cộng, thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội bảo đảm nguyên tắc phù hợp với cơ chế thị trường có sự quản lý nhà nước và theo đúng quy định pháp luật, báo cáo UBND tỉnh chỉ đạo thực hiện./.

Ths. Mai Văn Sinh, VKSND tỉnh Đồng Nai