Chủ tịch Quốc hội: 'Chính phủ cần lên tiếng giải thích về giá điện'

Chuyện tăng giá điện và những bức xúc của người dân khi hóa đơn tiền điện cao đột biến được đề cập tại phiên họp của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội về tình hình phát triển kinh tế xã hội ngày 8/5.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho rằng, khung và lộ trình tăng giá điện do Thủ tướng quyết định, đồng thời, giá điện cũng phải tuân theo cơ chế tính đã có. Do đó, theo bà cần xem lại điều hành giá điện có đúng như các quyết định này không. Bà cũng nói, Chính phủ phải lên tiếng giải thích chứ không phải chỉ công bố lập đoàn thanh tra.

Bà Nguyễn Thị Kim Ngân - Chủ tịch Quốc hội. Ảnh: VPQH

Cũng đề cập tới giá điện, bà Lê Thị Nga - Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp, nhận xét báo cáo kinh tế xã hội của Chính phủ nêu nhiều con số về phát triển kinh tế nhưng lại chưa đề cập đầy đủ các vấn đề xã hội đang nổi lên, được dư luận quan tâm. "Dư luận vẫn hoài nghi về tính minh bạch của quản lý điện, hoạt động của EVN. Chính phủ cần kiểm tra để giải đáp cho dư luận, cử tri rõ", bà nói.

Bà cũng nhấn mạnh, dư luận, cử tri hoan nghênh Thủ tướng đã chỉ đạo Thanh tra Chính phủ cùng Bộ Tài chính, Bộ Công Thương thanh tra việc tăng giá điện vừa qua. Tuy nhiên, việc kiểm tra, thanh tra giá điện phải giải đáp được vì sao tăng, điểm hợp lý và bất hợp lý trong cơ cấu giá điện cũng như sự đảm bảo của các yếu tố thị trường khi mảng điện lực độc quyền...

Ngoài ra, phương pháp tính giá điện bậc thang và biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt hiện được cho là chưa phù hợp với bối cảnh phát triển hiện nay. Nhiều gia đình ít người hết sức tiết kiệm cũng sử dụng không dưới mức thấp nhất.

"Vì sao lại tăng giá điện vào thời điểm nóng nhất, khi người dân dùng điện nhiều, cộng với giá điện luỹ tiến dùng càng nhiều phải trả càng cao? Chúng tôi chưa có đánh giá nhưng đề nghị kiểm tra để trả lời dư luận. Tăng nhưng phải rõ căn cứ, cái gì chưa phù hợp thì cần điều chỉnh", bà nói. 

Trong báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh đánh giá, việc tăng giá điện, giá xăng dầu, giá dịch vụ y tế... là những rủi ro lạm phát, có thể ảnh hưởng bất lợi đến ổn định và tăng trưởng của nền kinh tế.

"Nhiều ý kiến đề nghị Chính phủ đánh giá, báo cáo đầy đủ về cơ sở của việc tăng giá bán xăng, điện và tác động của việc này đối với chỉ số giá tiêu dùng CPI, cũng như các mặt kinh tế - xã hội", ông Thanh nói.

Từ ngày 20/3, giá điện bán lẻ bình quân đã tăng thêm 8,36%, lên mức 1.864,44 đồng một kWh. Gần một tháng sau đó, nhiều hộ gia đình phản ánh hoá đơn tiền điện tăng cao đột biến, gấp đôi, ba lần. Giải thích về hiện tượng này, ngành điện đưa ra 3 nguyên nhân từ yếu tố thời tiết nắng nóng, sản lượng dùng điện các hộ tăng và một phần do tăng giá bán lẻ điện.

Thủ tướng sau đó đã có chỉ đạo yêu cầu Thanh tra Chính phủ cùng các bộ thanh tra việc tăng giá, phương pháp tính và thu tiền của các hộ dùng điện, báo cáo Thủ tướng trong tháng 6. 

Mới đây, Phó thủ tướng Vương Đình Huệ - Trưởng ban chỉ đạo giá cũng có văn bản yêu cầu Bộ Công Thương và các bộ, ngành tiếp tục theo dõi, tác động từ việc tăng giá bán lẻ điện.