Áp dụng quy định có lợi, nhiều cán bộ hải quan “thoát”... khởi tố

Vụ án sẽ được TAND TP. Đà Nẵng đưa ra xét xử trong thời gian tới. Liên quan đến vụ án này, cơ quan điều tra xác định có 3 cán bộ Hải Quan thuộc Chi Cục Hải quan TP Hồ Chí Minh và Chi Cục Hải quan Đà có dấu hiệu tội Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng, cơ quan điều tra đã khởi tố 3 bị can này. Tuy nhiên, áp dụng quy định có lợi, VKSND tối cao ra quyết định hủy bỏ quyết định khởi tố 03 bị can trên, đề nghị xử phạt hành chính.

Lợi dụng chính sách để buôn lậu

Cáo trạng truy tố 2 bị can Thái Huy (SN 1980, quê quán tỉnh Hòa Bình) – nguyên Chủ tịch HĐTV công ty TNHH DNF Global (công ty Global); và Phạm Đăng Khoa (SN 1985, quê quán tỉnh Khánh Hòa), nguyên nhân viên công ty Global, về tội Buôn lậu.

Cáo trạng thể hiện, lợi dụng chính sách của Nhà nước về tạm nhập tái xuất hàng hóa, trong khoảng thời gian từ tháng 3/2014 đến tháng 1/2015, Thái Huy đã sử dụng tư cách pháp nhân của công ty Global, Công ty TNHH Tấn Đạt, Công ty TNHH Lê Gia và Công ty TNHH sản xuất thương mại dịch vụ Việt, tiến hành làm thủ tục tạm nhập lốp ô tô đã qua sử dụng để xuất sang Campuchia. Tuy nhiên, sau khi được tạm nhập hàng hóa là lốp ôtô đã qua sử dụng vào Việt Nam, Huy đã không tái xuất mà bán cho các công ty, doanh nghiệp khác. Cơ quan tố tụng xác định Thái Huy đã tạm nhập tổng số 3.859 tấn, giá trị gần 10 tỷ đồng (gồm lốp ôtô đã bán và bị tạm giữ). Sau khi tiến hành làm thủ tục hải quan tạm nhập, tái xuất, Thái Huy đã bán hơn 3.155 tấn lốp ô tô (tương đương 16.480 chiếc), thu được gần 8 tỷ đồng.

Trong đó, Phạm Đăng Khoa đã ký giả chữ ký của lãnh đạo công ty TNHH Lê Gia trên các giấy tờ trong bộ hồ sơ khai báo hải quan, giúp sức cho Huy hoàn thiện thủ tục tạm nhập hơn 429 tấn lốp ô tô (tương đương 4.250 chiếc), rồi bán trong nội địa, trị giá gần 1,3 tỷ đồng…

Liên quan đến vụ việc, trước đó, ông Lê Tấn Chinh (Giám đốc Công ty TNHH Tấn Đạt) cũng bị khởi tố tội Buôn lậu, nhưng cáo trạng xác định Thái Huy chỉ mượn pháp nhân của công ty ông Chinh làm thủ tục tạm nhập tái xuất.Việc bán lốp xe ô tô cũ tại Việt Nam, ông Chinh không biết, nên chưa đủ cơ sở xác định ông Chinh giúp sức Thái Huy thực hiện hành vi buôn lậu. Ngày 11/1/2018, VKSND tối cao ban hành quyết định hủy bỏ quyết định khởi tố bị can đối với ông Chinh.

Áp dụng “ quy định có lợi”, hủy bỏ quyết định khởi tố bị can với 03 cán bộ hải  quan

Sau khi có giấy phép tạm nhập tái xuất 10.000 chiếc lốp ôtô, Thái Huy chỉ đạo nhân viên Công ty Global lập hồ sơ tạm nhập tái xuất lốp ôtô để làm thủ tục tạm nhập tái xuất tại Chi cục Hải quan Đà Nẵng. Chi cục Hải quan Đà Nẵng phân công bà Nguyễn Thị Hồng Vân và Tống Đức Tiến làm thủ tục thông quan.Từ ngày 20/1 đến 4/2/2015, ông Tiến niêm phong 88 container lốp ôtô cho Cty Global tái xuất tại Chi cục Hải quan cửa khẩu Vĩnh Xương, An Giang. Trong đó, Cty Global đã vận chuyển 72 container chứa 7.980 lốp ô tô ra khỏi cảng Tiên Sa, TP Đà Nẵng, còn 16 container để lại tại cảng này. Sau khi tái xuất qua cảng Tiên Sa, Thái Huy tiếp tục thuê các công ty môi giới vận chuyển bán toàn bộ 72 container lốp đã qua sử dụng, giá trị hơn 5,2 tỷ đồng bán ra cho các doanh nghiệp.Tại kết luận của Hội đồng định giá tài sản trong tố tụng hình sự TP Đà Nẵng xác định, 1kg lốp xe ô tô đã qua sử dụng trị giá 2.800 đồng. Trị giá 16 container hiện đang tạm giữ tại cảng Đà Nẵng là hơn 1 tỷ đồng; 13 container hiện đang tạm giữ tại cảng Sài Gòn có giá trị hơn 993 triệu đồng.

Liên quan đến vụ án này, quá trình điều tra, cơ quan điều tra xác định có 3 cán bộ Hải Quan thuộc Chi Cục Hải quan TPHCM và Chi Cục Hải quan Đà Nẵng là những người được phân công kiểm hóa, kiểm tra, tiến hành làm thủ tục thông quan tạm nhập, tái xuất các lô hàng lốp xe cũ của các công ty: Lê Gia, Dịch vụ Việt và Global. Các cán bộ hải quan này có trách nhiệm lập và theo dõi hồi báo nhưng đã không thực hiện đủ trách nhiệm của mình, dẫn đến không phát hiện được doanh nghiệp không tái xuất mà tiêu thụ trong nội địa. Hành vi của 3 cán bộ hải quan nêu trên có dấu hiệu tội Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng, cơ quan điều tra đã khởi tố 3 bị can này.

Tuy nhiên theo quy định tại điều 360 bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 thì việc cấu thành tội phạm của tội này phải được định lượng gây thiệt hại về tài sản có giá trị tính thành tiền. Nhưng hậu quả của vụ án này không xác định được thiệt hại về tài sản của nhà nước, của doanh nghiệp hoặc cá nhân và đây là những quy định có lợi cho đối tượng trong vụ án cần phải áp dụng.

Vì vậy, ngày 11/1/2018 VKSND tối cao ban hành quyết định hủy bỏ quyết định khởi tố bị can đối với 3 người trên về tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng, đồng thời có văn bản đề nghị Chi cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh và Chi cục Hải quan Đà Nẵng xử lý hành chính.