Bộ trưởng Bộ Y tế: Tai biến y khoa và giải pháp quản lý rủi ro năm 2017

Bên cạnh thái độ phục vụ của cán bộ y tế, một vấn đề nóng còn tồn tại là tai biến y khoa. Ngoài những tai biến y khoa do không lường trước được, còn có những tai biến do trình độ, năng lực cũng như thái độ thờ ơ, vô cảm của một số cán bộ ngành y trong quá trình chăm sóc và điều trị. Là tư lệnh ngành, bà có suy nghĩ gì về điều này?

Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến: Tai biến y khoa là rủi ro ngoài ý muốn. Nghề y là một nghề đặc biệt, đối tượng cung cấp hay tiếp nhận dịch vụ khám, chữa bệnh đều là con người. Mà con người thì “nhân vô thập toàn”, vì vậy việc xảy ra các tai biến trong quá trình khám, chữa bệnh luôn có khả năng xảy ra.

Một số nghiên cứu dựa trên bằng chứng được báo cáo (của ĐH John Hopkins, được CNN công bố), tại Mỹ, đất nước được coi là có nền y học tiên tiến bậc nhất thế giới, sai sót y khoa là nguyên nhân gây tử vong đứng hàng thứ 3 sau viêm phổi và ung thư, với số lượng được báo cáo là 251.454 ca/năm, và con số thực tế có khả năng cao hơn nhiều.

Tại Việt Nam, chưa có nghiên cứu nào về vấn đề này, tuy nhiên các vụ việc tai biến xảy ra được cho là do sai sót chuyên môn vẫn được báo chí đưa tin rất nhiều, mà gần đây nhất là vụ mổ nhầm chân của Bệnh viện Việt Đức.

Để giải quyết vấn đề trên, bảo hiểm trách nhiệm chính là hình thức bảo hiểm giúp chung sức giải quyết trách nhiệm cho người hành nghề, cho cơ sở khám, chữa bệnh khi xảy ra tình huống tai biến không mong muốn đó. Cụ thể được quy định tại điều 76 Luật Khám bệnh, chữa bệnh, điều 6-8-9 của Nghị định 102/2011/NĐ-CP.

Theo Bộ trưởng, để giảm thiểu sự cố y khoa, các bệnh viện cần phải tập trung vào những vấn đề gì?

Các giải pháp đang được Bộ Y tế chúng tôi tập trung giải quyết, cụ thể như sau:

Thứ nhất, xây dựng văn bản quy phạm pháp luật: Bộ Y tế hiện đang tiếp tục xây dựng Thông tư hướng về quản lý rủi ro, sự cố y khoa tự nguyện, trong đó chú trọng việc thiết lập hệ thống thu thập, báo cáo rủi ro sự cố bắt buôc và tự nguyện trong bệnh viện, dự kiến sẽ ban hành trong năm 2017.

Thứ hai, xây dựng các hướng dẫn, quy định cụ thể bảo đảm an toàn người bệnh và nhân viên y tế theo 7 lĩnh vực tại Điều 7 Thông tư 19/2013/TT-BYT. Hiện đã có dự thảo hướng dẫn an toàn phẫu thuật, thủ thuật và phòng ngừa kiểm soát nhiễm khuẩn.

Thứ ba, xây dựng chuẩn chất lượng bệnh viện, các chuẩn chất lượng chuyên môn (hiện đang xây dựng được cho một số chuyên ngành như đơn vị đột quỵ, mổ đục thủy tinh thể…)

Thứ tư, thiết lập Tổ chức chứng nhận chất lượng bệnh viện độc lập thực hiện việc đánh giá, giám sát, kiểm định chất lượng bệnh viện một cách khách quan và được chuẩn hóa.

Thứ năm, đào tạo, tập huấn thay đổi văn hóa an toàn người bệnh, thay đổi tư duy xử phạt, quy lỗi cá nhân sang khuyến khích báo cáo tự nguyện.

Thứ sáu, tiếp tục phối hợp với Bộ Tài chính để nghiên cứu, xây dựng các hướng dẫn, quy định cụ thể mức bảo hiểm, định mức cơ sở dữ liệu khác nhau về mức rủi ro, mức trách nhiệm bảo hiểm theo vụ việc, chuyên khoa/đa khoa, hạng bệnh viện…, giúp chung sức giải quyết trách nhiệm cho người hành nghề, cho cơ sở khám, chữa bệnh khi xảy ra tình huống tai biến không mong muốn.

Trong thời gian tới, Bộ Y tế cũng kiến nghị cần thay đổi tư duy trừng phạt sang khuyến khích động viên báo cáo tự nguyện rủi ro, sự cố y khoa. Quán triệt quan điểm “nhân vô thập toàn”, “học hỏi, rút kinh nghiệm từ sai sót” để hạn chế lặp lại từ các cấp lãnh đạo.

Bên cạnh thái độ phục vụ của cán bộ y tế, một vấn đề nóng còn tồn tại là tai biến y khoa. Ngoài những tai biến y khoa do không lường trước được, còn có những tai biến do trình độ, năng lực cũng như thái độ thờ ơ, vô cảm của một số cán bộ ngành y trong quá trình chăm sóc và điều trị. Là tư lệnh ngành, bà có suy nghĩ gì về điều này?

Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến: Tai biến y khoa là rủi ro ngoài ý muốn. Nghề y là một nghề đặc biệt, đối tượng cung cấp hay tiếp nhận dịch vụ khám, chữa bệnh đều là con người. Mà con người thì “nhân vô thập toàn”, vì vậy việc xảy ra các tai biến trong quá trình khám, chữa bệnh luôn có khả năng xảy ra.
Một số nghiên cứu dựa trên bằng chứng được báo cáo (của ĐH John Hopkins, được CNN công bố), tại Mỹ, đất nước được coi là có nền y học tiên tiến bậc nhất thế giới, sai sót y khoa là nguyên nhân gây tử vong đứng hàng thứ 3 sau viêm phổi và ung thư, với số lượng được báo cáo là 251.454 ca/năm, và con số thực tế có khả năng cao hơn nhiều.

Tại Việt Nam, chưa có nghiên cứu nào về vấn đề này, tuy nhiên các vụ việc tai biến xảy ra được cho là do sai sót chuyên môn vẫn được báo chí đưa tin rất nhiều, mà gần đây nhất là vụ mổ nhầm chân của Bệnh viện Việt Đức.

Để giải quyết vấn đề trên, bảo hiểm trách nhiệm chính là hình thức bảo hiểm giúp chung sức giải quyết trách nhiệm cho người hành nghề, cho cơ sở khám, chữa bệnh khi xảy ra tình huống tai biến không mong muốn đó. Cụ thể được quy định tại điều 76 Luật Khám bệnh, chữa bệnh, điều 6-8-9 của Nghị định 102/2011/NĐ-CP.

Theo Bộ trưởng, để giảm thiểu sự cố y khoa, các bệnh viện cần phải tập trung vào những vấn đề gì?

Các giải pháp đang được Bộ Y tế chúng tôi tập trung giải quyết, cụ thể như sau:

Thứ nhất, xây dựng văn bản quy phạm pháp luật: Bộ Y tế hiện đang tiếp tục xây dựng Thông tư hướng về quản lý rủi ro, sự cố y khoa tự nguyện, trong đó chú trọng việc thiết lập hệ thống thu thập, báo cáo rủi ro sự cố bắt buôc và tự nguyện trong bệnh viện, dự kiến sẽ ban hành trong năm 2017.

Thứ hai, xây dựng các hướng dẫn, quy định cụ thể bảo đảm an toàn người bệnh và nhân viên y tế theo 7 lĩnh vực tại Điều 7 Thông tư 19/2013/TT-BYT. Hiện đã có dự thảo hướng dẫn an toàn phẫu thuật, thủ thuật và phòng ngừa kiểm soát nhiễm khuẩn.

Thứ ba, xây dựng chuẩn chất lượng bệnh viện, các chuẩn chất lượng chuyên môn (hiện đang xây dựng được cho một số chuyên ngành như đơn vị đột quỵ, mổ đục thủy tinh thể…)

Thứ tư, thiết lập Tổ chức chứng nhận chất lượng bệnh viện độc lập thực hiện việc đánh giá, giám sát, kiểm định chất lượng bệnh viện một cách khách quan và được chuẩn hóa.

Thứ năm, đào tạo, tập huấn thay đổi văn hóa an toàn người bệnh, thay đổi tư duy xử phạt, quy lỗi cá nhân sang khuyến khích báo cáo tự nguyện.

Thứ sáu, tiếp tục phối hợp với Bộ Tài chính để nghiên cứu, xây dựng các hướng dẫn, quy định cụ thể mức bảo hiểm, định mức cơ sở dữ liệu khác nhau về mức rủi ro, mức trách nhiệm bảo hiểm theo vụ việc, chuyên khoa/đa khoa, hạng bệnh viện…, giúp chung sức giải quyết trách nhiệm cho người hành nghề, cho cơ sở khám, chữa bệnh khi xảy ra tình huống tai biến không mong muốn.

Trong thời gian tới, Bộ Y tế cũng kiến nghị cần thay đổi tư duy trừng phạt sang khuyến khích động viên báo cáo tự nguyện rủi ro, sự cố y khoa. Quán triệt quan điểm “nhân vô thập toàn”, “học hỏi, rút kinh nghiệm từ sai sót” để hạn chế lặp lại từ các cấp lãnh đạo.

Ngoài ra, Bộ Tài chính phối hợp cùng Bộ Y tế tìm giải pháp để Nghị định 102/2011/NĐ-CP thực sự có hiệu lực, giúp cho người hành nghề và cơ sở khám chữa bệnh trước những nguy cơ, rủi ro, sự cố không mong muốn.

Thời gian qua, tại một số cơ sở y tế xảy ra những vụ việc đáng tiếc mà sai sót hoàn toàn thuộc về phía bệnh viện, gây ảnh hưởng đến uy tín của ngành, xin Bộ trưởng cho biết đã xử lý các trường hợp trên như thế nào?

Trước tiên, cho tôi được nhắc lại nội dung như đã nêu ở trên, đó tai biến y khoa có thể do sai sót chuyên môn kỹ thuật trong khám, chữa bệnh như nhầm thuốc, nhầm phẫu thuật (người bệnh,vị trí, phương pháp, sót dụng cụ), chẩn đoán sai/chậm; phác đồ/quy trình không cập nhật, do nhân viên y tế (Nhân viên mới, tắc trách…)…

Nhưng tai biến y khoa cũng có thể do xảy ra ngoài ý muốn trong khám bệnh, chữa bệnh mặc dù người hành nghề đã tuân thủ các quy định chuyên môn kỹ thuật”.

Như vậy, có thể nói, không phải tất cả các vụ việc xảy ra vừa qua sai sót đều thuộc về phía bệnh viện.

Đối với các trường hợp mà các phương tiện truyền thông đề cập đến, Bộ Y tế đều khẩn trương, nghiêm túc chỉ đạo xem xét, xử lý nghiêm minh như:

– Vụ mổ nhầm chân ngày 9/7/2016 tại BV Việt Đức, Giám đốc bệnh viện Việt Đức đã ký quyết định tạm đình chỉ hoạt động phẫu thuật với bác sĩ Phan Văn Hậu – phẫu thuật viên chính cho người bệnh.

– Vụ việc cháu Lê Thị Hà Vi (Đắc Lăk) bị cưa chân có thiếu sót trong quá trình điều trị do trình độ chuyên môn hạn chế, khi có diễn biến xấu không được xử trí kịp thời, Sở Y tế tỉnh Đắc Lăk đã kỷ luật Ban giám đốc bệnh viện đa khoa huyện Cư Kuin, đồng thời Sở Y tế cũng đưa ra khung xử phạt vi phạm hành chính đối với bệnh viện đa khoa huyện Cư Kuin theo nghị định 176 của Chính phủ.

Xin cảm ơn Bộ trưởng!

Theo infonet