Đánh chết người trong trại giam: Giết người hay cố ý gây thương tích?

Ngày 15/1/2013,  anh Trần Văn H bị Công an huyện B, thành phố M  bắt về hành vi Trộm cắp tài sản. Anh H được đưa đến Nhà tạm giữ Công an huyện B.

Trong buồng giam có 16 bị án do Lê Văn T đang chấp hành hình phạt 7 năm 6 tháng tù từ năm 2012 là Trưởng buồng. Lê Văn T tự đặt ra “nội quy” phòng giam và chia các thành viên thành 3 mâm. Mâm 1, 2 gồm T và các phạm nhân “có máu mặt”, còn mâm 3 là những phạm nhân mới vào, nếu chống đối hoặc vi phạm “nội quy” thì các phạm nhân thuộc mâm 3 phải “hầu hạ” các “đàn anh”.

T còn tự đặt ra “nội quy” trong buồng giam là mọi hoạt động đều phải xin phép T, ai tự ý làm thì sẽ bị đánh, ai vi phạm nội quy buồng giam sẽ bị T bắt chịu hình phạt. Các phạm nhân mới vào buồng giam đều phải “học nội quy”. Anh H là phạm nhân bị nhiễm HIV nên bọn T cho nợ.

Chiều 19/1/2013, trong lúc tắm, anh H vô ý nhúng tay dính xà bông vào bồn nước thì bị T nhìn thấy bèn sai phạm nhân Lâm Hoàng B đánh anh H. T đưa 06 ngón tay thì B đánh sáu cái vào ngực anh H, hắn đưa 02 ngón nữa thì B tiếp tục đánh thêm hai cái vào ngực anh H. Khi cán bộ trại giam đi kiểm tra thì chúng làm ra vẻ không có chuyện gì xảy ra, nhưng cán bộ vừa đi khỏi thì hắn tiếp tục ra lệnh cho đàn em đánh đập anh H. Đến bữa ăn tối, chúng trói anh H, ngâm xuống sàn nước và không cho ăn. Khi thấy anh H có những biểu hiện mệt mỏi, T còn cho là giả vờ nên lôi ra đánh tiếp. Chỉ khi anh H thở yếu (gần tắt thở) thì chúng bày trò thay đồ cho anh H, xức dầu và báo cho quản giáo trại giam đưa anh H đi cấp cứu, nhưng sau đó anh H tử vong. Sau khi biết anh H chết, bọn chúng đã dặn nhau, nếu cán bộ hỏi thì khai rằng: “Do anh H lên cơn nghiện ma túy nên chúng xối nước để giúp H cắt cơn, không ngờ H lại trúng gió rồi chết !”.

Với hành vi phạm tội như trên, Cơ quan điều tra đã kết luận và VKSND thành phố M truy tố Lê Văn T cùng 12 bị can khác trong buồng Tạm giữ  về tội giết người theo khoản 1 Điều 93 Bộ luật Hình sự 1999.

Sau nhiều lần trả hồ sơ vụ án để điều tra lại, ngày 23/8/2017,  TAND thành phố M tuyên bố tất cả các bị cáo gây ra cái chết cho anh Hoá đều phạm tội cố ý gây thương tích (dẫn đến chết người) và phạt Lê Văn T 15 năm tù, tổng hợp với hình phạt 07 năm 06 tháng tù về tội Trộm cắp tài sản, buộc bị cáo phải chấp hành hình phạt chung là 22 năm 06 tháng tù; phạt Lâm H B 14 năm tù, Nguyễn Văn H 13 năm tù, còn 9 bị cáo khác bị phạt từ từ 02 năm 06 tháng tù đến 10 năm tù.

Tại phiên tòa sơ thẩm, Lê Văn T phủ nhận hành vi ra lệnh đánh anh H. Tuy nhiên, Y vẫn phải thừa nhận cái chết của anh H có một phần trách nhiệm của mình là không can ngăn người khác.

Trong phần luận tội, đại diện VKSND thành phố M đề nghị hội đồng xét xử phạt Lê Văn T án tử hình, Lâm Hoàng B tù chung thân về tội Giết người, các bị cáo khác từ 10 năm đến 20 năm tù đều về tội giết người tuỳ theo tính chất, mức độ phạm tội của từng bị cáo.

Vậy hành vi phạm tội của Lê Văn T và đồng phạm là hành vi phạm tội giết người hay chỉ phạm tội cố ý gây thương tích?

Theo nhận định của Tòa án cấp sơ thẩm thì, các bị cáo không có ý thức tước đoạt sinh mạng của anh H vì sau khi anh H bị đánh, các bị cáo có xức dầu và báo cho quản giáo trại giam đưa anh H đi cấp cứu !

Không hiểu vì sao, Tòa án cấp sơ thẩm lại cho rằng, các bị cáo không có ý thức tước đoạt sinh mạng của anh H vì sau khi anh H bị đánh, các bị cáo có xức dầu và báo cho quản giáo trại giam đưa anh H đi cấp cứu ! Lẽ ra, Tòa án cấp sơ thẩm phải nhận định rằng, “ hành vi giết người các bị cáo làm hành vi đặc biệt nghiêm trọng, giết người có tính chất côn đồ, phạm tội có tổ chức, phạm tội trong lúc bị tạm giữ, tạm giam. Sau khi phạm tội đã dùng thủ đoạn xảo quyết để che giấu hành vi đánh chết anh H. Đây mới chính là bản chất của bọn “đầu gấu” trong các Trại tạm giữ, tạm giam.

Theo chúng tôi, thì hành vi phạm tội của Lê Văn T và đồng bọn phải là hành vi giết người với nhiều tình tiết định khung quy định tại khoản 1 Điều 93 Bộ luật hình sự, đó là: giết người có tổ chức, hành vi phạm tội có tính chất côn đồ, thực hiện tội phạm giết người một cách dã man, tàn ác gây hoang mang dư luận, tại phiên tòa Lê Văn T không thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải, mà chỉ thừa nhận đã không ngăn cản các phạm nhân trong buồng giam để họ đánh anh H.

Việc Tòa án cấp sơ thẩm chuyển tội danh sang tội cố ý gây thương tích là không đúng cả về lý luận và thực tiễn. Hình phạt mà Tòa án cấp sơ thẩm áp dụng đối với các bị cáo không tương xứng với tính chất mức độ nguy hiểm của hành vi phạm tội do các bị gây ra, không có tác dụng giáo dục và phòng ngừa loại tội phạm này trong các nhà tạm giữ, tam giam.

Tình trạng “đầu gấu” trong các nhà tạm giữ, tạm giam tuy mấy năm nay đã giảm nhiều nhưng chưa phải đã hết. Đã có nhiều vụ án đánh chết người trong các nhà tạm giữ, tạm giam gây mất lòng tin của người dân vào Cơ quan Công an. Nhiều người bị Công an bắt vào nhà Tạm giữ, tạm giam rất hoang mang, lo sợ những tên “đầu gấu”. Thiết nghĩ, cần phải có biện pháp giám sát chặt chẽ việc quản lý phạm nhân trong các Nhà tạm giữ, Trại tạm giam, và khi đã xảy ra hậu quả như vụ án trên thì phải xử lý nghiêm mới có tác dụng răn đe, hạn chế tình trạng này.

 Vũ Hoài An