Hiệu quả từ việc đổi mới tổ chức phiên tòa rút kinh nghiệm

Chuyên đề “Tổ chức phiên tòa để rút kinh nghiệm hoạt động thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử của Kiểm sát viên” đã được VKSND thành phố Hải Phòng thực hiện từ năm 2009. Qua 08 năm tổ chức thực hiện, chuyên đề đã phát huy được hiệu quả rõ rệt trong việc nâng cao kỹ năng của Kiểm sát viên tại phiên tòa, thông qua đó chất lượng công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử vụ án hình sự của Kiểm sát viên tiếp tục được nâng lên, ngày càng đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp.

Theo đó, phiên tòa rút kinh nghiệm không chỉ tổ chức trong phạm vi nội bộ từng đơn vị như trước đây mà được tổ chức theo cụm các đơn vị, đồng thời việc rút kinh nghiệm sẽ được thực hiện chung đối với cả 2 ngành Viện kiểm sát  – Tòa án thông qua mối quan hệ phối hợp.

Về việc lãnh đạo, chỉ đạo triển khai chuyên đề, căn cứ Kế hoạch công tác kiểm sát năm 2017, ngày 12/01/2017, VKSND thành phố Hải Phòng đã ban hành Kế hoạch số 08/KH – VKS – P7 ngày 12/01/2017 về tổ chức các phiên tòa để rút kinh nghiệm hoạt động thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử của Kiểm sát viên. Nội dung Kế hoạch đã xác định rõ những yêu cầu và cách thức mới của việc thực hiện chuyên đề. Trên cơ sở hướng dẫn của Viện kiểm sát thành phố, các VKSND quận, huyện và các Phòng nghiệp vụ 1, 2, 3, 7 Viện kiểm sát thành phố đã chủ động triển khai thực hiện kế hoạch, xây dựng bản đăng ký phiên tòa gửi về Phòng 7 Viện kiểm sát thành phố (đơn vị được giao nhiệm vụ phụ trách theo dõi thực hiện chuyên đề) và chủ động phối hợp với Tòa án cùng cấp để tổ chức phiên tòa và họp rút kinh nghiệm.

Để tăng cường chất lượng việc họp rút kinh nghiệm sau phiên tòa, năm 2017 VKS thành phố chia thành 5 cụm các đơn vị để rút kinh nghiệm gồm: Cụm 1 (Phòng 1, Phòng 2, Phòng 3, Phòng 7), cụm 2 (Kiến An, Thủy Nguyên, An Dương, Hồng Bàng), cụm 3 (Lê Chân, Ngô Quyền, Hải An, Cát Hải, Bạch Long Vỹ), cụm 4 (Dương Kinh, Kiến Thụy, Đồ Sơn), cụm 5 (An Lão, Tiên Lãng, Vĩnh Bảo)….

Từ đầu năm công tác 2017, đã có 2/4 Phòng nghiệp vụ VKS TP và 6/14 đơn vị VKS quận, huyện đăng ký ngay việc tổ chức phiên tòa rút kinh nghiệm theo cụm. Sau khi đăng ký tổ chức phiên tòa cụm, nhiều đơn vị VKS quận, huyện đã chuẩn bị chu đáo cho việc tổ chức phiên tòa cụm từ khâu chỉ đạo, điều hành của Lãnh đạo đơn vị đến khâu tổ chức xét xử, tổ chức rút kinh nghiệm sau phiên tòa (điển hình như các đơn vị của cụm 5 gồm VKS nhân dân huyện An Lão – Tiên Lãng – Vĩnh Bảo, đã tổ chức hội nghị họp bàn công tác phối hợp tổ chức phiên tòa cụm giữa các đồng chí Lãnh đạo 2 ngành Viện kiểm sát và Tòa án nhân dân của cả 3 huyện).

Cuộc họp triển khai kế hoạch tổ chức phiên tòa rút kinh nghiệm theo cụm tại cụm 5 (VKSND huyện An Lão – Tiên Lãng – Vĩnh Bảo)

Về kết quả tổ chức các phiên tòa theo cụm, tính đến hết ngày 30/09/2017, có 12/14 đơn vị VKS quận, huyện thuộc 5 cụm đã tổ chức phiên tòa rút kinh nghiệm theo cụm, trong đó có 01 phiên tòa rút kinh nghiệm chung trong toàn ngành Kiểm sát – Tòa án nhân dân hai cấp tại Hải Phòng, có sự tham dự đánh giá của Lãnh đạo Vụ 7 VKS nhân dân tối cao.

Phiên tòa rút kinh nghiệm chung Kiểm sát viên, Thẩm phán hai cấp tại Hải Phòng

Chất lượng hoạt động nghiệp vụ của Kiểm sát viên tại các phiên tòa ngày càng được nâng lên, trên cơ sở nghiên cứu hồ sơ kỹ càng, chuẩn bị tốt các tài liệu cáo trạng, báo cáo án, đề cương xét hỏi, dự thảo luận tội, dự kiến các tình huống phát sinh tại phiên tòa… nên tại phiên tòa Kiểm sát viên đã thể hiện được bản lĩnh vững vàng, chủ động, kiểm sát tốt các hoạt động của Hội đồng xét xử tại phiên tòa cũng như tham gia xét hỏi, tranh luận các nội dung liên quan đến tình tiết vụ án, các chứng cứ buộc tội, gỡ tội… một cách thuyết phục.

Đánh giá chung về chất lượng, các phiên tòa rút kinh nghiệm theo cụm đều được tổ chức chu đáo, có sự chuẩn bị kỹ lưỡng ngay từ tiêu chí lựa chọn vụ án, và đặc biệt là làm tốt công tác họp rút kinh nghiệm sau phiên tòa. 100% các vụ án đều được tổ chức họp rút kinh nghiệm nghiêm túc, thẳng thắn ngay sau khi kết thúc phiên tòa, cuộc họp có sự tham gia của đơn vị phụ trách chuyên đề cũng như Lãnh đạo ngành Tòa án, các Thẩm phán, Thư ký, cán bộ của Tòa án cùng cấp. So với việc tổ chức rút kinh nghiệm trong nội bộ của các phiên tòa rút kinh nghiệm trước kia, các phiên tòa theo cụm đã tổ chức việc họp rút kinh nghiệm một cách chuyên sâu tập trung vào hoạt động xét hỏi và tranh luận của Kiểm sát viên tại phiên tòa. Bên cạnh đó, lần đầu tiên việc rút kinh nghiệm có sự tham gia đóng góp ý kiến của ngành bạn (Tòa án nhân dân cùng cấp) đã khiến cho các Kiểm sát viên có sự tiếp thu sâu sắc hơn về những ưu điểm, tồn tại của bản thân về hoạt động nghiệp vụ tại phiên tòa.

Có thể thấy, qua năm đầu tiên thực hiện việc đổi mới, tổ chức phiên tòa rút kinh nghiệm theo cụm, VKSND Tp Hải Phòng đã thu được những hiệu quả đáng kể, đó là:

Thứ nhất, các đồng chí Lãnh đạo VKSND quận, huyện, các Phòng nghiệp vụ Viện kiểm sát thành phố tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo sát sao đối với hoạt động thực hành quyền công tố của Kiểm sát viên. Trong đó tập trung chỉ đạo làm tốt công tác chuẩn bị xét xử, nghe báo cáo án kỹ lưỡng, chỉ đạo về đường lối và cụ thể các yêu cầu nghiệp vụ cần lưu ý đối với Kiểm sát viên khi tham gia phiên tòa. Theo dõi sát sao diễn biến phiên tòa, tổ chức họp rút kinh nghiệm ngay sau phiên tòa để kịp thời chỉ ra cho Kiểm sát viên những điểm còn tồn tại, hạn chế trong công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát xét xử.

Thứ hai, nâng cao năng lực chuyên môn, nghiệp vụ và kỹ năng thực hành quyền công tố, kiểm sát xét xử của Kiểm sát viên tại phiên tòa thông qua đó nâng cao chất lượng công tác thực hành quyền công tố trong lĩnh vực hình sự của đơn vị.

Thứ ba, những năm trước đây khi thực hiện chuyên đề, hầu hết các đơn vị đều quan tâm đến số lượng các phiên tòa để đảm bảo các chỉ tiêu theo yêu cầu. Tuy nhiên, phiên tòa rút kinh nghiệm theo cụm đòi hỏi từng đơn vị trong cụm đều phải quan tâm thực hiện phiên tòa và rút kinh nghiệm một cách nghiêm túc, có chất lượng. Vì vậy, việc tổ chức các phiên tòa rút kinh nghiệm theo cụm đã nâng cao ý thức tự học tập, rèn luyện của từng Kiểm sát viên và qua đó thúc đẩy phong trào thi đua thực hiện chuyên đề giữa các đơn vị VKS quận, huyện, góp phần tăng cường hiệu quả của công tác tự đào tạo, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, Kiểm sát viên.

Thứ tư, việc tổ chức các phiên tòa rút kinh nghiệm theo cụm đã tăng cường mối quan hệ phối hợp công tác giữa VKSND và Tòa án nhân dân hai cấp tại Hải Phòng, đặc biệt là các đơn vị Tòa án, VKS cấp huyện; đồng thời làm tốt hơn nữa quan hệ phối hợp, chỉ đạo công tác giữa VKSND thành phố (Phòng 7, đơn vị phụ trách chuyên đề) và các VKSND quận huyện. Do đó cả về chất lượng hoạt động tranh tụng nói riêng cũng như chất lượng xét xử các phiên tòa nói chung ngày càng được nâng lên rõ rệt, đáp ứng với yêu cầu nhiệm vụ cải cách tư pháp đặt ra trong tình hình hiện nay.

Nguyễn Thu Ngân

Văn phòng VKSND TP Hải Phòng

Bài viết có liên quan >>>

VKSND thị xã Chí Linh: Hiệu quả từ những phiên tòa rút kinh nghiệm

VKSND Huyện Cai Lậy mở phiên tòa rút kinh nghiệm

Phiên tòa rút kinh nghiệm trực tuyến: Từ góc nhìn người trong cuộc