Bổ sung quy định về bảo đảm quyền tranh tụng trong xét xử dân sự

Nhằm xác định rõ hơn vị trí, quyền hạn, trách nhiệm của người tiến hành tố tụng và người tham gia tố tụng; tạo điều kiện cho các đương sự chủ động thu thập chứng cứ, chứng minh bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình, BLTTDS năm 2015 đã sửa đổi, bổ sung quy định về bảo đảm quyền tranh luận trong tố tụng dân sự theo hướng quy định cụ thể, rõ ràng, chi tiết về trách nhiệm phải bảo đảm quyền tranh tụng của cơ quan tiến hành tố tụng cũng như quyền được tranh tụng của đương sự, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự. Cụ thể, như sau:

Thứ nhất, sửa đổi bổ sung tên của điều luật; theo đó sửa đổi từ tên của Điều 23a – Bảo đảm quyền tranh luận trong tố tụng dân sự trong BLTTDS năm 2004 thành “Bảo đảm tranh tụng trong xét xử (Điều 24 BLTTDS năm 2015).

Thứ hai, tại khoản 1 Điều 24 BLTTDS năm 2015 đã bổ sung thêm quy định “Tòa án có trách nhiệm bảo đảm cho đương sự, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự thực hiện quyền tranh tụng trong xét xử sơ thẩm, phúc thẩm, giám đốc thẩm, tái thẩm theo quy định của Bộ luật này”. BLTTDS năm 2004 chỉ quy định một cách chung chung là “Trong quá trình giải quyết các vụ án dân sự, Tòa án bảo đảm để các bên đương sự và người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự thực hiện quyền tranh luận để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự.”

Thứ ba, bổ sung mới khoản 2, 3 Điều 24 BLTTDS năm 2015 quy định cụ thể về quyền, nghĩa vụ của đương sự và người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đượng sự cũng như việc xem xét, đánh giá các tài liệu chứng cứ; cụ thể:

– Đương sự, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự có quyền thu thập, giao nộp tài liệu, chứng cứ kể từ khi Tòa án thụ lý vụ án dân sự và có nghĩa vụ thông báo cho nhau các tài liệu, chứng cứ đã giao nộp; trình bày, đối đáp, phát biểu quan điểm, lập luận về đánh giá chứng cứ và pháp luật áp dụng để bảo vệ yêu cầu, quyền, lợi ích hợp pháp của mình hoặc bác bỏ yêu cầu của người khác theo quy định của Bộ luật này (khoản 2 Điều 24 BLTTDS năm 2015).

– Trong quá trình xét xử, mọi tài liệu, chứng cứ phải được xem xét đầy đủ, khách quan, toàn diện, công khai, trừ trường hợp không được công khai theo quy định tại khoản 2 Điều 109 của Bộ luật này. Tòa án điều hành việc tranh tụng, hỏi những vấn đề chưa rõ và căn cứ vào kết quả tranh tụng để ra bản án, quyết định (khoản 3 Điều 24 BLTTDS năm 2015)./.

Ngân Hà