Hàng nghìn công nhân thủy lợi Hà Nội bị nợ lương hai năm

Tròn một tháng nữa là Tết Âm lịch, chị Nguyễn Thị Kim Thành (công nhân Xí nghiệp đầu tư phát triển thủy lợi Đan Hoài, thuộc Công ty đầu tư phát triển thủy lợi sông Đáy) như ngồi trên đống lửa. Lương bị nợ, không đủ tiền sinh hoạt, chị phải thức đến 11-12h làm thêm nghề may nhưng không đủ sống.

Trung bình mỗi tháng chị Thành phải đi vay khoảng 5 triệu đồng để chi trả các khoản sinh hoạt, lúc đầu vay của người thân, giờ phải vay lãi ngoài. Người nhà khuyên nghỉ việc, nhưng chị Thành bảo đã gắn bó với nghề gần 27 năm nên cứ lần lữa không đành. 

"Tôi mong được trả lương để đảm bảo cuộc sống. Cứ vay mãi thế này rồi không biết ra sao", chị Thành vừa nói vừa bặm môi để không bật ra tiếng khóc.

Chị Nguyễn Kim Thành nghẹn lời khi nói về những khó khăn đang phải trải qua do không được trả đủ lương. Ảnh: Võ Hải.

Cùng là công nhân Xí nghiệp Đan Hoài, anh Cao Văn Tân cho biết, công việc của người làm thủy lợi "nắng chống hạn, mưa chống úng, không phụ thuộc vào ngày nghỉ hay đêm tối". Cũng như chị Thành, để có thêm thu nhập, tranh thủ ngày nghỉ và ngoài giờ, anh Tân vào thành phố đào đường thuê cho các đơn vị thi công hạ ngầm cáp viễn thông.

Theo anh Tân, một số lao động trẻ sau những tháng ngày dài chờ lương đã bỏ việc. Anh và một số đồng nghiệp do yêu công việc nhiều năm gắn bó và "cũng không có chỗ để đi" nên vẫn bám trụ đợi chờ thay đổi. "Tết Âm lịch sắp đến rồi, con trẻ cần cái bánh cái kẹo, bộ quần áo mới và nồi bánh trưng giống hàng xóm. Nhưng với tình trạng này Tết năm nay không biết chúng tôi có được nồi bánh trưng hay không", anh Tân chia sẻ.

Trước đó giữa năm 2017, bức ảnh bữa cơm trưa của nhóm công nhân thủy lợi với chú thích "cơm 5.000 đồng" gây xôn xao dư luận. Ông Phạm Xuân Chinh (Xí nghiệp Đan Hoài) cho biết bức ảnh nhận được nhiều phản hồi của cán bộ, công nhân vì phản ánh đời sống khốn khó của lao động ngành thủy lợi 2 năm qua.

Bữa cơm trưa ngày 11/1 của người lao động cụm thủy nông số 4, Xí nghiệp đầu tư phát triển thủy lợi Đan Hoài. Ảnh: Võ Hải.

Cuối năm 2017, ông Chinh viết tâm thư gửi Chủ tịch UBND TP Hà Nội, kể về nỗi khổ của người lao động ngành thủy lợi khi từ năm 2016 đến nay bị chậm lương, công việc phải làm nhiều hơn... 

"Đêm Giáng sinh vừa rồi tôi đăng trên trang cá nhân rằng trên truyền hình có chương trình điều ước thứ bảy. Người lao động chúng tôi chỉ ước được trả số tiền lương chính đáng đúng với công sức bỏ ra và mong những người lãnh đạo biết 3.700 lao động ngành thủy lợi Hà Nội đang bị đát", ông Chinh kể.

Chưa biết bao giờ trả đủ lương

Cũng có số lao động lên đến hàng nghìn, ông Trần Anh Tuấn, Trưởng phòng quản lý nước và công trình, Công ty đầu tư phát triển thủy lợi sông Đáy, cho biết tình trạng chậm lương diễn ra từ cuối năm 2015 và kéo dài đến nay. "Tết Dương lịch vừa qua người lao động công ty không có đồng nào. Nếu tình hình tiếp tục như hiện nay, khả năng công ty phải đi vay ngân hàng để chi trước cho người lao động", ông Tuấn nêu.

Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc Công ty đầu tư phát triển thuỷ lợi sông Nhuệ Nguyễn Quốc Hội cho hay, tổng số lao động của công ty trên 1.000. Năm 2017 do những vướng mắc về chính sách chưa được tháo gỡ nên hàng tháng công ty chỉ đủ kinh phí ứng lương cho người lao động (gồm cả ban lãnh đạo) số tiền 2 triệu đồng/người.

Công nhân Công ty đầu tư phát triển thủy lợi sông Đáy vớt rác, khơi thông dòng chảy. Ảnh: Võ Hải.

Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Nội Trần Thanh Nhã thừa nhận, cả 5 doanh nghiệp thủy lợi của Hà Nội chậm lương người lao động. Nguyên nhân là thành phố mời kiểm toán vào kiểm tra, phát hiện các công ty có một số chi phí chưa phù hợp, phải điều chỉnh, trong đó có chi trả lương.

Nguyên nhân quan trọng hơn, theo ông Nhã, là chính sách nhà nước đặt hàng cho doanh nghiệp thủy lợi không đồng bộ. Những năm trước nguồn tài chính doanh nghiệp đến từ thủy lợi phí và khoản cấp bù phần thủy lợi phí không đủ qua định mức kinh tế kỹ thuật được thành phố duyệt. Từ năm 2016, theo thông tư 280 của Bộ Tài chính, thủy lợi phí được chuyển sang giá và áp dụng mức giá được ban hành từ năm 2012, trong khi các chi phí đầu vào như tiền lương, điện... đều tăng.

Phó giám đốc Sở Nông nghiệp cho rằng, việc áp dụng chính sách mới làm giảm khoảng 50% nguồn thu của doanh nghiệp thủy lợi, cộng với việc phải hoàn trả lại các khoản chi chưa đúng quy định trước đó khiến doanh nghiệp lâm vào tình trạng nợ lương người lao động. Thành phố đã có văn bản xin ý kiến Bộ Nông nghiệp, Bộ Tài chính, "nhưng vướng cơ chế nên không thể làm khác".

Trả lời câu hỏi Tết Nguyên đán người lao động ngành thủy lợi có thưởng hay không, ông Nhã cho biết sắp tới sẽ trao đổi với doanh nghiệp để "cố gắng ít nhiều cũng phải có thưởng Tết cho người lao động".